Monaster Objawienia Pańskiego w Kijowie
 Sobór monasterski w końcu XIX w. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Republika związkowa | |
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru | |
| Eparchia | |
| Klauzura |
nie |
| Typ monasteru |
męski |
| Obiekty sakralne | |
| Sobór |
Objawienia Pańskiego |
| Fundator | |
| Styl | |
| Data budowy |
1693 (murowany) |
| Data zamknięcia |
po 1917 |
| Data zburzenia |
ok. 1935 |
Położenie na mapie Kijowa  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego  | |
 50°27′56″N 30°31′14″E/50,465556 30,520556
| |
Monaster Objawienia Pańskiego, monaster bracki w Kijowie – prawosławny klasztor w Kijowie, otwarty w 1615 i zlikwidowany po rewolucji październikowej, w latach 30. XX wieku zburzony.
Historia
Monaster był w I Rzeczypospolitej administrowany przez kijowskie bractwo prawosławne, założone w 1615[1]. Został ufundowany w tym samym roku przez Halszkę Hulewiczównę[2], która przekazała bractwu ziemię pod budowę klasztoru, domu pielgrzyma, szkoły dla prawosławnej młodzieży[1]. Szkoła bracka połączyła się następnie z kolegium Piotra Mohyły, tworząc Akademię Mohylańską[3].
Monaster był wspierany przez Kozaków zaporoskich (podobnie jak bractwo kijowskie)[3]. W 1622 po śmierci w wyniku ran odniesionych w bitwie pod Chocimiem, pochowany w nim został hetman kozacki Piotr Konaszewicz-Sahajdaczny[4].
W latach 1690–1693 hetman Iwan Mazepa ufundował nowy sobór Objawienia Pańskiego w kompleksie klasztornym, zaś w 1703 rozpoczął budowę murowanej siedziby Akademii Mohylańskiej. W połowie XVIII w. wzniesiono trójkondygnacyjną dzwonnicę nad bramą prowadzącą na teren klasztoru, zaprojektowaną przez Stefana Kownira; obiekt ten w 1829 przebudowano według projektu A. Melenskiego[1]. Całość utrzymana była w stylu baroku kozackiego[1]. Oryginalny ikonostas w soborze monasterskim, zniszczony w pożarze kijowskiej dzielnicy Padół w 1811, został w 1825 zastąpiony przez konstrukcję neoklasycystyczną, również projektu Melenskiego[1].
Monaster był czynny do upadku caratu i przejęcia władzy przez bolszewików. W zabudowaniach klasztornych rozlokowano państwową poliklinikę i część instytucji Ukraińskiej Akademii Nauk. W 1926 monaster Objawienia Pańskiego uzyskał status zabytku o znaczeniu republikańskim. Mimo to w latach 30. XX wieku (po 1935) zniszczony został sobór monasterski i dzwonnica. Przetrwał natomiast wielokrotnie przebudowywany budynek dawnego refektarza i część dawnych obiektów mieszkalnych dla mnichów. Podobnie jak w przypadku monasteru św. Michała Archanioła o Złotych Kopułach, rozebrane budynki sakralne oficjalnie uznano za nieposiadające wartości artystycznej[1].
Na terenie zajmowanym dawniej przez monaster znajduje się jeden z budynków uniwersytetu Akademia Mohylańska. W 2007 r. Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego otworzył przy uczelni cerkiew Świętego Ducha[5].
Przypisy
- ↑ a b c d e f The Main Church Of The Bratskyi Monastery Of The Epiphany
- ↑ Mironowicz A.: Kościół prawosławny w Polsce. Białostockie Towarzystwo Historyczne, 2006, s. 304. ISBN 83-60456-02-X.
- ↑ a b N. Jakowenko: Historia Ukrainy do 1795 roku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 239. ISBN 978-83-01-16763-9.
- ↑ Petro Sas, H. Kirkene: Хотинська битва 1621 – битва за Центральну Європу. Kijów: Балтія-Друк, 2011, s. 216. ISBN 978-966-8137-83-9. ukr.
- ↑ СМИ рассказали о договоре с Константинопольским патриархатом [online], Украинская Православная Церковь, 26 grudnia 2018 [dostęp 2018-12-28] (ros.).