Święty
Mojżesz z Optiny

święty mnich (prepodobnyj)
Data i miejsce urodzenia	15 stycznia 1782 Borysoglebskie
Data i miejsce śmierci	16 czerwca 1862 Kozielsk
Czczony przez	Rosyjski Kościół Prawosławny
Kanonizacja	26 lipca 1996 Kozielsk przez Rosyjski Kościół Prawosławny
Wspomnienie	16 czerwca, 11 października
Szczególne miejsca kultu	Pustelnia Optyńska

Mojżesz, imię świeckie Timofiej Iwanowicz Putiłow (ur. 4 stycznia^?/15 stycznia 1782 w Borysoglebskim, zm. 4 czerwca^?/16 czerwca 1862 w Kozielsku) – przełożony i starzec Pustelni Optyńskiej, święty mnich prawosławny.

Był najstarszym z kilkorga dzieci zamożnego kupca. Wykształcony w domu rodzinnym, od dzieciństwa przejawiał głęboką religijność. Po osiągnięciu wieku dorosłego, pragnąc wstąpić do stanu duchownego, odwiedził razem z bratem szereg monasterów i rozmawiał z otoczonymi szczególnym szacunkiem mnichami. Ostatecznie obaj bracia zostali posłusznikami w monasterze Zaśnięcia Matki Bożej w Sarowie, gdzie zetknęli się z późniejszym świętym mnichem Serafinem. Następnie w nieokreślonych bliżej okolicznościach obaj opuścili wspólnotę i zaczęli prowadzić życie pustelnicze w lasach w okolicach Kozielska, gdzie też złożyli wieczyste śluby. Tymofiej przyjął wówczas imię Mojżesz.

Mnich Mojżesz został zawezwany do Pustelni Optyńskiej przez biskupa kałuskiego w celu organizacji podległego temu klasztorowi męskiego skitu św. Jana Chrzciciela. Ostatecznie został przełożonym całego monasteru i poparł plan uczynienia z niego centrum życia duchowego Rosji poprzez przywrócenie instytucji starczestwa^[1]. Mnisi-starcy mieli być od 1829 wybierani przez całą wspólnotę z grona najbardziej doświadczonych zakonników. Mojżesz jako przełożony wspólnoty przyczynił się do przeniesienia się do niej mnichów Lwa (Nagołkina) i Makariusza (Iwanowa), którzy zostali pierwszymi starcami optyńskimi. Sam Mojżesz również został wybrany na starca przez innych zakonników, a jednym z jego dzieci duchowych był kolejny późniejszy święty – mnich Ambroży (Grenkow).

Jako przełożony mnich Mojżesz wspierał działalność wydawniczą Pustelni Optyńskiej, jak również zgromadził w klasztorze bogatą bibliotekę dzieł teologicznych. Jako starzec wiele czasu poświęcał na spotkania z ludźmi świeckimi, przybywającymi do Kozielska po porady duchowe. 6 czerwca 1862, przewidując rychłą śmierć, złożył w obecności całej wspólnoty i licznych wiernych świeckich śluby wielkiej schimy. Po tym wydarzeniu miał uzyskać dar jasnowidzenia. Zmarł dziesięć dni później. Jego ciało miało nie ulec rozkładowi.

Kanonizowany w 1996 jako jeden z Soboru Świętych Starców Optyńskich. Jego relikwie znajdują się w cerkwi Kazańskiej Ikony Matki Bożej w kompleksie monasteru. Jego nieformalny kult istniał jednak jeszcze przed oficjalnym uznaniem świętości – żywot schimnicha opracował jeszcze w XIX wieku biskup Juwenaliusz (Połowcew), dawny zakonnik Pustelni Optyńskiej.

• Преподобный Моисей Оптинский