Mogiła powstańców styczniowych 1863 w Łomży
 nr rej. A-440 z 30.12.1991[1]
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Szosa Zambrowska |
| Typ cmentarza |
grób zbiorowy |
| Wyznanie |
chrześcijańskie |
| Stan cmentarza |
dobrze zachowany |
| Powierzchnia cmentarza |
10 m² |
Położenie na mapie Łomży  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
 53°10′14,5″N 22°05′03,4″E/53,170694 22,084278
| |
Cmentarz - mogiła powstańców 1863 – miejsce straceń i mogiła zbiorowa powstańców styczniowych, znajdujące się w Łomży.
Egzekucje odbywały się wobec licznie spędzonych przez kozaków mieszkańców Łomży. Za miastem przy Szosie Zambrowskiej wbudowano szubienicę i postawiono słupy, do których przywiązywano rozstrzeliwanych. Ofiary egzekucji wrzucano do wcześniej wykopanych w tym miejscu dołów[potrzebny przypis].
Pomnik powstał z inicjatywy E. Zajączkowskiego, właściciela zakładu fotograficznego w Łomży. Został on odsłonięty oraz poświęcony 2 listopada 1916 roku. Pomnik wykonany z głazu polnego z wyrytym krzyżem, opleciony kajdanami i kosami.
Pamiątkowa inskrypcja
Poniżej krzyża znajduje się napis: Bojownikom za wolność ojczyzny rodacy.
Na tablicy pamiątkowej usytuowanej obok pomnika znajdują się nazwiska rozstrzelanych:
- Konstanty Kulesza (28 listopada 1863),
- Sylwester Jewreinow (27 listopada 1864)
oraz powieszonych:
- Dominik Trzęciński (7 listopada 1863),
- Stanisław Banach, Franciszek Stoduba, Ignacy Bruliński, Józef Michalski (27 października 1864),
- Antoni Brzóska (27 listopada 1864),
- Cyprian Januszczyk, Fabian Konopka (8 grudnia 1964).
Znane są opracowania, które podają inne nazwiska straconych w latach 1863–1864, niewymienione na tablicy pamiątkowej[2].
Opis miejsca
Cmentarz jest ogrodzony, od strony Szosy Zambrowskiej ogrodzenie murowane z czerwonej cegły klinkierowej z metalową bramą. Na murze ogrodzenia tablica informacyjna w języku polskim, angielskim i niemieckim. Cmentarz utrzymywany w stylu parkowym z nasadzeniami drzew, krzewów i kwiatów. Do mogiły prowadzi alejka wykonana z betonowych płyt[3].
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Tragedia „Mokrej Łączki”. [dostęp 2014-05-20].
- ↑ Miejsca pamięci narodowej poświęcone powstańcom styczniowym 1863 -1864 na terenie województwa podlaskiego. [dostęp 2014-05-20].
Bibliografia
- Donata Godlewska, Czesław Brodzicki: Łomża w latach 1794-1866. Warszawa: PWN, 1987. ISBN 83-01-07251-2.
- Ewa Szerszeń: Zabytkowe cmentarze - woj. łomżyńskie. Warszawa: Fundacja Ochrony Zabytków, 1991. ISBN 83-85490-03-5.
Linki zewnętrzne
- Film w serwisie YouTube – Mogiła powstańców styczniowych z 1863 roku w Łomży, Pro Patria Poland Team