Mitsubishi T-2
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
Mitsubishi Heavy Industries |
| Typ | |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu |
20 lipca 1971 |
| Lata produkcji |
1971–1988 |
| Wycofanie ze służby |
2006 |
| Liczba egz. |
90 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
2 × silnik turboodrzutowy Ishikawajima-Harima TF40-801A |
| Ciąg |
20,95 kN każdy (31,76 kN z dopalaczem każdy) |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
7,88 m |
| Długość |
17,8 m |
| Szerokość kadłuba |
1,1 m |
| Wysokość |
4,39 m |
| Masa | |
| Startowa |
12 800 kg |
| Uzbrojenia |
2700 kg |
| Zapas paliwa |
3823 l (w kadłubie) |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
1700 km/h (1.6 Ma) |
| Prędkość wznoszenia |
177,8 m/s |
| Pułap |
15 240 m |
| Zasięg |
2870 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 × 20 mm JM61A1 | |
| Użytkownicy | |
| Japońskie Powietrzne Siły Samoobrony | |
Mitsubishi T-2 – japoński odrzutowy samolot szkolno-bojowy opracowany przez koncern Mitsubishi Heavy Industries.
Historia rozwoju
W połowie lat sześćdziesiątych XX wieku Japońskie Powietrzne Siły Samoobrony (JASDF) rozpoczęły prace nad wprowadzeniem do eksploatacji nowego odrzutowego samolotu szkolnego, który zastąpić miał przestarzałe maszyny Fuji T-1. Program otrzymał nazwę „T-X”. Wymagano, aby nowo wprowadzany samolot był maszyną naddźwiękową, ponieważ uważano, iż do szkolenia pilotów – na używane wówczas samoloty myśliwskie Lockheed F-104J i McDonnell Douglas F-4EJ – konieczny jest zaawansowany samolot szkoleniowy, jednocześnie posiadający cechy maszyny uderzeniowej, zdolny do współpracy z powyższymi samolotami[1].
Początkowo rozważano opracowanie nowego samolotu w kooperacji z partnerem zagranicznym. Miał to być zakup licencji na produkcję samolotu SEPECAT Jaguar, ale ostatecznie zdecydowano się stworzyć maszynę siłami japońskiego przemysłu[2]. W 1967 roku trzy japońskie firmy: Fuji, Kawasaki oraz Mitsubishi zaprezentowały swoje projekty. Finalnie wybrano produkt firmy Mitsubishi[1].
30 marca 1968 roku podpisano umowę na rozwój programu „T-X”, a wiosną 1969 roku zakończono fazę rozwojową programu. 20 lipca 1971 roku odbył się oblot prototypu oznaczonego jako XT-2. Prace nad nową konstrukcją prowadził zespół kierowany przez dr. Kenji Ikedę[3]. Zbudowano łącznie 4 prototypy. XT-2 był pierwszym japońskim samolotem, który przekroczył barierę dźwięku w locie poziomym[1].
Samoloty wprowadzono do służby w JASDF w roku 1975 jako Mitsubishi T-2[1][4]. Ostatnie dostawy samolotu T-2 zakończyły się w marcu 1988 roku. Łącznie wyprodukowano 90 egzemplarzy[5].
Na bazie maszyny opracowanej w ramach programu „T-X” stworzono wariant bojowy „SF-X”. W 1973 roku zawarto kontrakt na opracowanie wersji myśliwskiej. Dwa samoloty T-2, przebudowane na prototyp maszyny „SF-X”, oznaczono jako FS-T2-Kai. W 1975 roku oblatano prototyp, zaś nowy myśliwiec bazujący na T-2 wprowadzono do służby w 1978 roku jako Mitsubishi F-1[4][6][1].
Konstrukcja
Mitsubishi T-2 był górnopłatem z zamontowanymi w centralnej części kadłuba skrzydłami o kącie natarcia wynoszącym 42,5° i nachyleniem skrzydeł w dół pod kątem 9°. Skrzydła generowały powierzchnię nośną wynoszącą 21,17 m2. Samolot jest konstrukcją metalową, napędzaną przez dwa silniki turboodrzutowe Ishikawajima-Harima TF40-801, generujące moc 20,95 kN każdy. Przy użyciu dopalacza moc pojedynczego silnika wzrasta do 31,76 kN[4]. Samolot osiągał prędkość 1700 km/h na wysokości 11 000 metrów[4] oraz osiągał maksymalny pułap wynoszący 15 240 metrów z trzema dodatkowymi zbiornikami paliwa[4]. Zasięg wynosił 2870 kilometrów[4]. Maszyna ma trójkołowe chowane podwozie, składające się z przedniego koła chowanego z przodu kadłuba oraz dwóch tylnych chowanych w kadłubie pod skrzydłami[1]. Zapas paliwa wynosił 1010 galonów (2823 litry) w kadłubie oraz po 220 galonów (832 litry) w każdym z trzech podwieszanych zbiorników paliwa[4].
Załoga samolotu składała się z ucznia i instruktora. W przednim fotelu siedział uczeń, a instruktor za nim nieco wyżej[1]. Maszyna wyposażona była w fotele katapultowane ES-7J pozwalające katapultować się załodze podczas postoju na ziemi[1].
W wyniku prac rozwojowych powstały dwie wersje oznaczone jako T-2(Z) oraz T-2(K). Wersja T-2(Z) była wyłącznie wersją szkolną pozbawioną radaru oraz uzbrojenia. Wybudowano łącznie 28 egzemplarzy. Wersja T-2(K) była maszyną szkolno-bojową wyposażoną w radar J/AWG-11, opracowany przez Mitsubishi Electric. Radar ten należał do rodziny stacji radiolokacyjnych stosowanych w samolotach F-4. Japoński radar zbliżony był specyfikacją do brytyjskiego AN/AWG-11 montowanego na samolotach Phantom FG.1, które służyły w Royal Navy. Dodatkowo wersja uzbrojona wyposażona była w wyświetlacz head-up display (HUD), system IFF, system AHRS (Attitude and Heading Reference System) oraz specjalistyczne systemy komunikacji[1][5]. Łącznie wyprodukowano 62 egzemplarze T-2(K)[5].
Uzbrojenie wersji T-2(K) składało się ze stałego, sześciolufowego działka systemu Gatlinga JM61A1 kal. 20 mm. Stanowiło ono licencyjną wersję M61 Vulcan. Montowane było ono w kadłubie[1]. Na końcach skrzydeł montowano dwa pociski przeciwlotnicze krótkiego zasięgu AIM-9 Sidewinder[5]. Dodatkowe uzbrojenie mocowane być mogło na trzech pylonach podkadłubowych w postaci bomb Mk 82 o wagomiarze 500 lb, bomb M117 o wagomiarze 750 lb oraz wyrzutni niekierowanych pocisków powietrze-ziemia LAU-69[6].
Galeria
T-2 wersji szkolnej T-2(Z) zespołu akrobacyjnego Blue Impulse
T-2 w wersji szkolno-bojowej T-2(K)
T-2 podczas przygotowywania do manewrów Cope North '86 (1986)
Wariant eksperymentalny T-2 CVV jako eksponat w Kakamigahara Aerospace Science Museum
Przedni kokpit samolotu
Służba operacyjna
Pierwsze egzemplarze wprowadzone zostały do służby w roku 1975. Pierwsza jednostka wyposażona w samoloty T-2 osiągnęła gotowość w październiku 1976 roku. Maszyny były kierowane do 4 Kokudan w Matsushima, gdzie latały w składzie 21 i 22 Eskadry. Były wykorzystywane do końcowego etapu 140-godzinnego szkolenia japońskich pilotów. We wcześniejszym okresie wykonywali oni loty na samolotach Fuji T-3, Fuji T-1 oraz Lockheed T-33 Shooting Star[7]. Zespół akrobacyjny Blue Impulse, który wykorzystywał w latach 1960–1981 samoloty North American F-86 Sabre w 1982 roku wyposażony został w samoloty T-2, które eksploatował do roku 1995. Samoloty wycofano w 2006 roku, wraz z bojowymi F-1. T-2 zastąpiony został przez Kawasaki T-4[1].
Wersje
- XT-2 – 4 egzemplarze prototypowe[5].
- T-2(Z) „Zenkigata” – nieuzbrojona wersja szkolna, wyprodukowano 28 egzemplarzy. Maszyny oznaczone są też jako T-2A[5].
- T-2(K) „Kokigata” – uzbrojona i wyposażona w stację radiolokacyjną wersja szkolno-bojowa. Wyprodukowano 62 egzemplarze. Maszyny oznaczone są też jako T-2B[5].
- T-2 CVV (Control Configuration Vehicle) – wersja eksperymentalna. Samolot ten był wyposażony w płetwę pod nosem, dodatkowymi ruchomymi płetwami przed skrzydłami, system fly-by-wire oraz testową awionikę. Pierwszy lot T-2 CCV odbył się 9 sierpnia 1983 roku. Łącznie wykonał serię 138 lotów testowych w latach 1984–1986[1][5].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l The Mitsubishi T-2 / F-1 & Kawasaki T-4 [online], www.airvectors.net [dostęp 2021-05-25].
- ↑ Skrzydlata Polska 1971 ↓, s. 18.
- ↑ Jankiewicz 1996 ↓, s. 132.
- ↑ a b c d e f g Mitsubishi T-2 - Price, Specs, Photo Gallery, History [online], Aero Corner [dostęp 2021-05-25] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Mitsubishi T-2 [online], www.militaryfactory.com [dostęp 2021-05-25] (ang.).
- ↑ a b F-1 Support Fighter / T-2 Supersonic Trainer [online], www.globalsecurity.org [dostęp 2021-05-25].
- ↑ Wodziczko 1993 ↓, s. 269.
Bibliografia
- Mitsubishi XT-2. „Skrzydlata Polska”. 1/1971, 3 stycznia 1971. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Zbigniew Jankiewicz: Samoloty i śmigłowce wojskowe - Ł-O. Warszawa: Bellona, 1996. tom 12. ISBN 83-11-08397-5. OCLC 750787052.
- Witold Wodziczko (red.), Encyklopedia lotnictwa : technika, typy, dane, Bielsko-Biała: Debit, 1993, ISBN 83-7167-018-4, OCLC 1424067607.
