Mikołajek polny

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	mikołajek
Gatunek	mikołajek polny
Nazwa systematyczna
Eryngium campestre L. Sp. Pl. 1: 233. 1753[3]
Synonimy
Eryngium vulgare Lam.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Mikołajek polny (Eryngium campestre L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny selerowatych.

Pierwotny zasięg gatunku obejmuje południową i środkową Europę (na północ po Niemcy, Polskę, Ukrainę), północną Afrykę (od Maroka po Egipt) oraz południowo-zachodnią Azję po Iran na wschodzie^[3]. Introdukowany został do północnej Europy (Dania, Szwecja, Wielka Brytania), do Nowej Zelandii i do wschodniej części Ameryki Północnej^[3].

W Polsce za naturalne uznawane są tylko stanowiska znajdujące się na zachodnich krańcach kraju w dolinie Odry, poza nimi gatunek notowany jest jako introdukowany i dziczejący na pojedynczych stanowiskach rozproszonych na całym obszarze kraju^[4].

Pokrój

Sinoszara lub białawozielona roślina zielna. Ma drewniejące, brunatne kłącze z głęboko sięgającym korzeniem palowym. Gruba łodyga u nasady otoczona jest licznymi włóknami po martwych liściach, od dołu gałęzista. Osiąga od 30 do 100 cm wysokości^[5].

Liście

Tęgie, sztywne, z wyjątkiem młodych liści pozostałe są dłoniasto lub pierzasto nacinane i silnie kolczaste. Dolne liście są ogonkowe górne siedzące o uszastej nasadzie, podwójnie pierzaste i silnie kolczaste^[5].

Kwiaty

Zebrane w kulisto jajowate główki wsparte 6–7 podsadkami. Są one wąskolancetowate, zakończone kolcem, poza tym całobrzegie lub kolczaste także na brzegach. Poszczególne kwiaty w obrębie kwiatostanu wspierają szydlaste przysadki. Działki kielicha są dwa razy dłuższe od płatków korony, zakończone kolcem. Korona jest biaława lub szarozielonawa^[5].

Owoce

Spłaszczone, odwrotnie jajowate rozłupnie do 5 mm długości, pokryte szydlastymi łuskami^[5].

Gatunek podobny

Mikołajek płaskolistny Eryngium planum odróżnić można m.in. po ciemnozielonych, niepodzielonych liściach odziomkowych; łodydze rozgałęziającej się tylko w górnej połowie i zazwyczaj niebieskich (rzadko białawych) kwiatach^[5].

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie latem, zwykle od lipca do sierpnia, rzadziej od czerwca do września^[5]. Rośnie na suchych murawach, poza tym na przydrożach i przytorzach oraz odłogach^[5]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Thalictro-Salvietum pratensis^[6].