Metro w Kijowie

metro
Logo
Stacja Wokzalna
Państwo	Ukraina
Miasto wydzielone	Kijów
Lokalizacja	Kijów
Operator	Kyjiwśkyj Metropoliten
Liczba linii	3
Lata funkcjonowania	od 1960
Dzienna liczba pasażerów	1,36 mln (2018)
Roczna liczba pasażerów	498,07 mln (2018)
Infrastruktura
Długość sieci	67,6 km
Rozstaw szyn	1520 mm
Liczba stacji	52 pasażerskich
Tabor
Liczba pojazdów	821 wagonów[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Metro w Kijowie (ukr. Київський Метрополітен) – system kolei miejskiej, głównie podziemnej, zlokalizowany w Kijowie. Pierwsza pod względem liczby stacji i długości miejska kolej podziemna Ukrainy. Jest to pierwszy tego typu środek transportu powstały na Ukrainie oraz historycznie trzeci w byłym ZSRR. Stacja Arsenalna (ukr. Арсенальна), znajdująca się na linii Swiatoszyńsko-Browarskiej, jest najgłębiej położonym pod powierzchnią gruntu tego typu obiektem na świecie – 105 metrów^[2].

Pierwsze plany stworzenia w Kijowie metra powstały już około 1884 roku. Planowana linia miała połączyć Chreszczatyk (okolice dzisiejszego bazaru Besarabka) z placem Pocztowym. Niestety wówczas miasto nie było w stanie sfinansować tak poważnej inwestycji. Do planów powrócono w 1916 roku, wówczas inwestycję zobowiązała się sfinansować Amerykańsko-Rosyjska Izba Przemysłowa. Mimo przewrotu bolszewickiego prowadzono prace projektowe. Jednak wraz z upadkiem rządu zwolennika metra, hetmana Pawło Skoropadskiego plany budowy upadły. Powrócono do nich pod koniec lat 30. XX wieku, gdy m.in. w Moskwie metro już stanowiło filar komunikacji miejskiej. Jednak rozpoczęte prace przerwała II wojna światowa. Zaraz po zakończeniu wojny, w 1945 roku utworzono firmę Kyjiwmetrobud (ukr. Київметробуд), która przystąpiła do realizacji projektu. Dnia 6 listopada 1960 roku uruchomiono pierwszy odcinek linii Swiatoszynśko-Browarśkiej (ukr. Святошинсько-Броварська). Oddany do użytku odcinek miał pięć stacji:

• Wokzalna,
• Uniwersytet,
• Chreszczatyk,
• Arsenalna,
• Dnipro.

W 1965 roku wybudowano most przez Dniepr, który połączył lewobrzeżną dzielnicę Darnycja z centrum miasta. Linię tę rozbudowano w 1971 roku doprowadzając ją do dzielnicy Swiatoszyn. Linia ta otrzymała kolor czerwony. Drugą linię otwartą w 1976; otrzymała kolor niebieski i zwana była Kureniwśko-Czerwonoarmijśką (Куренівсько-Червоноармійська). Łączyła ona północne i południowe prawobrzeżne dzielnice z centrum miasta. W 1980 roku nastąpiła jej rozbudowa do dzielnicy Obołoń. Trzecią linię, zieloną, czyli Syrećko-Peczerśka (Сирецько-Печерська) otworzono w 1989 roku. W roku 1990 po wybudowaniu nowego mostu nad Dnieprem przedłużono ją do dzielnicy Charkiwśkyj Masyw. 23 maja 2008 roku została otwarta stacja Czerwonyj chutir.

W trakcie agresji rosyjskiej na Ukrainę w 2022 r. stacje metra służyły jako schrony przeciwlotnicze. W związku z tą samą wojną dyrektor metra zwrócił się do mera o zmianę nazwy pięciu stacji Drużby Narodiw (Przyjaźni Narodów), Płoszcza Lwa Tołstoho (Plac Lwa Tołstoja), Berestejska (Brzeska), Mińska, Herojiw Dnipra (Bohaterów Dniepru) na inne, niekojarzące się z Rosją^[3].

Opłaty uiszczane są przez wrzucenie plastikowego żetonu przed zjazdem do tunelu. Opłata jest niezależna od przejechanego dystansu, ani od ilości przesiadek i wynosi 8 UAH (stan na styczeń 2020). Żetony sprzedawane są w automatach i kasach znajdujących się na terenie wszystkich stacji metra. W ramach przemieszczania się można korzystać z karty miejskiej.

• Akademmisteczko (ukr. Академмістечко)
• Żytomyrśka (ukr. Житомирська)
• Swiatoszyn (ukr. Святошин)
• Nywky (ukr. Нивки)
• Berestejśka (ukr. Берестейська)
• Szulawśka (ukr. Шулявська)
• Politechnicznyj instytut (ukr. Політехнічний інститут)
• Wokzalna (ukr. Вокзальна)
• Uniwersytet (ukr. Університет)
• Teatralna (ukr. Театральна)
• Chreszczatyk (ukr. Хрещатик)
• Arsenalna (ukr. Арсенальна)
• Dnipro (ukr. Дніпро)
• Hidropark (ukr. Гідропарк)
• Liwobereżna (ukr. Лівобережна)
• Darnycja (ukr. Дарниця)
• Czernihiwśka (ukr. Чернігівська)
• Lisowa (ukr. Лісова)

• Teremky (ukr. Теремки)
• Ipodrom (ukr. Іподром)
• Wystawkowyj centr (ukr. Виставковий центр)
• Wasylkiwśka (ukr. Васильківська)
• Hołosijiwśka (ukr. Голосіївська)
• Demijiwśka (ukr. Деміївська)
• Łybidśka (ukr. Либідська)
• Pałac „Ukrajina” (ukr. Палац „Україна”)
• Olimpijśka (ukr. Олімпійська)
• Płoszcza Ukrajinśkych Herojiw (ukr. Площа Українських Героїв)
• Majdan Nezałeżnosti (ukr. Майдан Незалежності)
• Posztowa płoszcza (ukr. Поштова площа)
• Kontraktowa płoszcza (ukr. Контрактова площа)
• Tarasa Szewczenka (ukr. Тараса Шевченка)
• Poczajna (ukr. Почайна)
• Obołoń (ukr. Оболонь)
• Minśka (ukr. Мінська)
• Herojiw Dnipra (ukr. Героїв Дніпра)

• Syreć (ukr. Сирець)
• Dorohożyczi (ukr. Дорогожичі)
• Łukjaniwśka (ukr. Лук'янівська)
• Lwiwśka brama (ukr. Львівська брама) nieczynna
• Zołoti worota (ukr. Золоті ворота)
• Pałac sportu (ukr. Палац спорту)
• Kłowśka (ukr. Кловська)
• Peczerśka (ukr. Печерська)
• Zwirynećka (ukr. Звіринецька)
• Wydubyczi (ukr. Видубичі)
• Sławutycz (ukr. Славутич)
• Osokorky (ukr. Осокорки)
• Pozniaky (ukr. Позняки)
• Charkiwśka (ukr. Харківська)
• Wyrłycia (ukr. Вирлиця)
• Boryspilśka (ukr. Бориспільська)
• Czerwonyj chutir (ukr. Червоний хутір)

Metro kijowskie jest obsługiwane przez tabor wyprodukowany w Związku Radzieckim i w dzisiejszej Rosji przez zakłady z Petersburga (Leningradu) i z zakładów w Mytiszczach koło Moskwy. Są to wagony typu:

• 81-714 (model z 1976 roku),
• 81-717 (model z 1976 roku),
• 81-501 i 81-502 (model z 1978 roku),
• 81-553, 81-554 i 81-555 (model z 2005 roku).

Zgodnie z projektem planu rozwoju Kijowa do 2025 roku^[4], opracowanym przez „Instytut ogólnego planu Kijowa” w 2011 roku planuje się budowę nowej linii metra od masywu Trojeszina do lotniska w Kijowie, przedłużenie linii Syrećko-Peczerśkiej do masywu Winogradar. Planowana jest też budowa zajezdni na linii Obołonśko-Teremkiwśkiej za stacją Teremki. Przewiduje się także budowę węzłów przesiadkowych w pobliżu stacji kolei miejskich. W 2020 roku nowe poręcze zostały zamontowane w trybie testowym, w przyszłości planowane jest ich stosowanie we wszystkich pociągach^[5].

• 
  
  Zołoti worota
• 
  
  Demijiwśka
• 
  
  Hołosijiwśka
• 
  
  Boryspilśka

• O. Aleksejczuk „Kijów i Okolice”, wyd. Pascal 2006
• Oficjalna strona metra Kijowskiego (link poniżej)

• Oficjalna Strona kijowskiego metra
• FastMetro. fastmetro.org.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-25)]. Schematy i rozkład stacji Metra w Kijowie
• Олег Тоцкий, Метро, которого нет: „Золотые ворота” – z historii kijowskiego metra
• Schemat linii metra w Kijowie z zaznaczonym układem torów. mrl.ucsb.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-01)]. 3. https://kyiv-future.com.ua/uk/novi-poruchni-u-kiyivskomu-metro