Metallus pumilus
| Metallus pumilus | |||||
| (Klug, 1816) | |||||
 Mina | |||||
 Larwa | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Nadrodzina | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Plemię | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
Metallus pumilus | ||||
| |||||
Metallus pumilus – gatunek błonkówki z rodziny pilarzowatych i podrodziny Blennocampinae.
Gatunek ten po raz pierwszy opisał w 1816 roku Johann Christoph Friedrich Klug pod nazwą Tenthredo (Allantus) pumila[1].
Opis
Dorosłe osiągają 3,5–4,5 mm długości ciała, którego barwa jest błyszcząco czarna. Tylko odnóża są żółte ze smoliście przyciemnionymi nasadami tylnych ud. Czułki cechuje przeciętna długość i, zwłaszcza u samca, wyraźne pogrubienie i boczne spłaszczenie[2][3]. Ósmy ich człon nawet u samicy jest tylko dwukrotnie dłuższy niż szeroki. Głowa pozbawiona jest listewek zapoliczkowych[2]. Skrzydła są nieco przydymione, ale prawie przezroczyste[2][3].
Larwa jest brudnobrązowawobiała z jasnobrązową głową. Ciało ma spłaszczone grzbietobrzusznie, z klinowatą głową, szeroką okolicą przedtułowia i zwężonym odwłokiem o słabo rozwiniętych posuwkach. Na wierzchu tułowia znajdują się 3 płytki: duży skleryt przedtułowiowy oraz dwa małe, wąskie skleryty na przednich brzegach śródtułowia i zatułowia. Analogiczny układ płytek występuje na spodzie tułowia, a wąska płytka obecna jest również na spodzie pierwszego segmentu odwłoka. U ostatniego stadium larwalnego płytki zanikają, a długość ciała sięgać może 10 mm. Poczwarka ma 4 mm długości i kremowobiałą barwę[3].
Biologia i ekologia
Larwy są oligofagicznymi foliofagami i endofagami[4]. Żerują wewnątrz tkanki liści, tworząc nieregularne, brązowe miny na jego górnej powierzchni. Do ich roślin żywicielskich należą przedstawiciele rodzaju Rubus, w tym uprawne odmiany maliny właściwej i jeżyny krzewiastej, w przypadku których notowane są jako szkodniki o pomniejszym znaczeniu[3][2][5].
Gatunek ten wydaje dwa pokolenia w roku[4]. Osobniki dorosłe pierwszego pokolenia pojawiają się na wiosnę. Samice składają jaja pojedynczo na liściach[3]. Larwy pierwszego pokolenia spotyka się od czerwca lub lipca[3][4]. Osobniki dorosłe drugiego pokolenia pojawiają się pod koniec lata, a larwy tego pokolenia żerują jesienią, nawet do października[3][4]. W glebie zimują w pełni wyrośnięte larwy, które przepoczwarczają się wiosną następnego roku[3].
Do parazytoidów atakujących M. pumilus należą wiechońkowate: Achrysocharoides cilla, Pnigalio pectinicornis, Aprostocetus, Sympiesis sericeicornis oraz gąsienicznik Itoplectis alternans[4].
Rozprzestrzenienie
Gatunek rozprzestrzeniony w całej Europie[3][2]. Wykazany z Belgii, Chorwacji, Czech, Finlandii, Francji, Holandii, Irlandii, Luksemburga, Niemiec, Polski, Rosji, Rumunii, Szwecji, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch[6].
Przypisy
- ↑ F. Klug. Die Blattwespen nach ihren Gattungen und Arten zusammengestellt. – Der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin Magazin für die neuesten Entdeckungen in der gesamten. „Naturkunde, Berlin”. 8 (1 (1814)), s. 42–84, 1816.
- ↑ a b c d e Robert B. Benson: Handbooks for the identification of British Insects Vol. IV Part 2b. Hymenoptera. Symphyta. The Royal Entomological Society of London, 1958, s. 106–107.
- ↑ a b c d e f g h i David V. Alford: Pests of Fruit Crops: A Colour Handbook, Second Edition. Wyd. II. CRC Press, s. 392.
- ↑ a b c d e L. Szőcs, G. Melika, Cs. Thuróczy & Gy. Csóka. Data on the parasitoid complexes of Metallus pumilus (Hymenoptera: Tenthredinidae) and Emmetia heinemanni (Lepidoptera: Tischeriidae) mining leaves of Rubus sp. „Folia entomologica hungarica”. 75, s. 167–171, 2014. DOI: 10.17112/FoliaEntHung.2014.75.167.
- ↑ Stephan M. Blank, Eckhard K. Groll, Andrew D. Liston, Marko Prous, Andreas Taeger: Metallus pumilus. [w:] ECatSym: Electronic World Catalog of Symphyta Program version 4.0 beta, data version 39 (18.12.2012) [on-line]. Digital Entomological Information, Müncheberg. [dostęp 2017-08-24].
- ↑ Andrew D. Liston: Compendium of European Sawflies. List of species, modern nomenclature, distribution, foodplants, identification literature. Gottfrieding, Germany: Chalastos Forestry, 1995. [dostęp 2015-01-28]. (ang.).