Melasa
Melasa (melas) – ciemnobrązowy, gęsty syrop o odczynie słabo alkalicznym. Powstaje jako produkt uboczny podczas produkcji cukru spożywczego. Jest produktem o zawartości około 40% sacharozy lub mniej, której dalsze odzyskiwanie jest nieopłacalne.
Stosowana głównie do produkcji alkoholu, drożdży piekarniczych oraz paszowych, do produkcji gliceryny oraz kwasów organicznych – cytrynowego i szczawiowego. Jest bogatym źródłem żelaza niehemowego. Można z niej izolować betainę.
Rodzaje
W zależności od surowca, z którego jest wytwarzana, wyróżnia się:
- melasę buraczaną, uzyskaną przy produkcji cukru buraczanego;
- melasę trzcinową, uzyskaną przy produkcji cukru trzcinowego;
- melasę karobową uzyskaną z mączki chleba świętojańskiego.
Skład chemiczny
Skład melasy oraz jej konsystencja zależą od:
- jakości i składu chemicznego surowca, z którego jest otrzymywana,
- procesu technologicznego – sposobu przerobu,
- warunków przechowywania.
Melasa buraczana
Zawartość podstawowych składników:
- woda – 20%
- sucha substancja – 80%, w tym:
- sacharoza – 50%
- inne związki – 30%, w tym:
- cukry redukujące – 0,3%
- rafinoza – 0,5%
- popiół węglanowy – 8,6%
- kwasy bezazotowe – 4,5%
- aminokwasy – 5,5%
- związki azotowe (ogółem) – 1,7%.
Melasa trzcinowa
Zawartość podstawowych składników:
- woda – 20%
- sucha substancja – 80%, w tym:
- sacharoza – 38,4%
- inne związki – 41,6%, w tym:
- cukry redukujące – 20%
- rafinoza – 1,6%
- popiół węglanowy – 7,5%
- kwasy bezazotowe – 3,0%
- aminokwasy – 1,0%
- związki azotowe (ogółem) – 0,5%.
Składniki mineralne
Zawartość składników mineralnych w przeliczeniu na tlenki:
- tlenek potasu, K
2O – 4,69–5,5% - tlenek sodu, Na
2O – 0,75–0,8% - tlenek wapnia, CaO – 0,22–0,25%
- tlenek magnezu, MgO – 0,03–0,04%
- tlenek żelaza(III), Fe
2O
3 – 0,03% - dwutlenek węgla, CO
2 – 2,33–2,6% - tlenek fosforu(V), P
4O
10 – 0,05–0,06%
Duża zawartość związków nieorganicznych hamuje rozwój mikroorganizmów.
Zobacz też
- mokry tytoń – tytoń do palenia nasączony melasą
- ustawa o melasie – brytyjska ustawa z 1733 roku
- Wielka Melasowa Powódź
Bibliografia
- Włodzimierz Bednarski, Arnold Reps, Marek Adamczak (red.), Biotechnologia żywności, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2003, ISBN 83-204-2783-5, OCLC 749236045.