Marasmius

Twardzioszek
	; Twardzioszek obrożowy (Marasmius rotula)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	twardzioszkowate
Rodzaj	twardzioszek
	Nazwa systematyczna
	Marasmius Fr.; Fl. Scan.: 339 (1836)
	Typ nomenklatoryczny
	Marasmius rotula (Scop.) Fr.
	Multimedia w Wikimedia Commons

Marasmius Fr. (twardzioszek) – rodzaj grzybów należący do rodziny twardzioszkowatych (Marasmiaceae)^[1].

Charakterystyka

Grzyby saprotroficzne wytwarzające owocniki ze skórzastymi lub cienkomiąższowymi kapeluszami i blaszkowym hymenoforem. Blaszki blade, najczęściej przyrośnięte do trzonu, o regularnej tramie. Zarodniki twardzioszków są łezkowate lub eliptyczne, gładkie, pozbawione pory rostkowej, a ich wysyp jest barwy brązowej. Charakterystyczną cechą tego rodzaju jest kontynuacja dojrzewania owocników przy odpowiedniej wilgotności nawet po uprzednim ich wyschnięciu i pozornym obumarciu^[2]^[3].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Marasmiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Rodzaj Marasmius został opisany po raz pierwszy przez Eliasa Friesa we „Floram Scanicam” z 1835 r., który zaliczył go do plemienia (ówczesnym odpowiedniku rodziny) Agaricini znajdującego się w rodzinie (odpowiedniku rzędu) Hymenomycetes. Twardzioszek jest typem nomenklatorycznym rodziny twardzioszkowatych (Marasmiaceae)^[1].

Synonimy naukowe^[4]:

Agaricus sect. Androsaceus Pers.
Androsaceus (Pers.) Pat.
Chamaeceras Rebent. ex Kuntze
Collybiopsis (J. Schröt.) Earle
Discocyphella Henn.
Gloiocephala Massee
Heliomyces Lév.
Hymenoconidium Zukal
Hymenomarasmius Overeem
Marasmius sect. Collybiopsis J. Schröt.
Polymarasmius Murrill
Protomarasmius Overeem
Scorteus Earle
Sympodia (R. Heim) W.B. Cooke
Tephrophana Earle
Vanromburghia Holterm

Polską nazwę podał Franciszek Błoński w 1889 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były także jako bedłka lub zwiędlak^[5].

Gatunki

Występujące w Polsce

Marasmius bulliardii Quél. 1878 – twardzioszek nalistny
Marasmius cohaerens (Pers.) Cooke & Quél. 1878 – twardzioszek ciemnotrzonowy
Marasmius collinus (Scop.) Singer 1942 – twardzioszek ochrowy
Marasmius curreyi Berk. & Broome 1879 – twardzioszek czerwonobrązowy
Marasmius epiphylloides (Rea) Sacc. & Trotter 1925^[6]
Marasmius epiphyllus (Pers.) Fr. – twardzioszek liściolubny
Marasmius epodius Bres. 1887 – twardzioszek źdźbłowy
Marasmius favrei Antonín 1991^[7]
Marasmius glabellus Peck 1873 – twardzioszek amerykański
Marasmius graminum (Lib.) Berk. 1860^[8]
Marasmius limosus Boud. & Quél. 1878 – twardzioszek trzcinowy
Marasmius littoralis Quél. 1880^[9]^[10]
Marasmius oreades (Bolton) Fr. 1836 – twardzioszek przydrożny
Marasmius rotula (Scop.) Fr. 1838 – twardzioszek obrożowy
Marasmius saccharinus (Batsch) Fr. 1838^[11]
Marasmius teplicensis Antonín & Skála 1993^[12]
Marasmius torquescens Quél. 1872 – twardzioszek żółtobrązowy
Marasmius tremulae Velen. 1947 – twardzioszek osikowy
Marasmius wettsteinii Sacc. & P. Syd. 1889 – twardzioszek igłowy
Marasmius wynneae Berk. & Broome 1859 – twardzioszek białawoliliowy

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum^[13]. Nazwy polskie i wykaz gatunków według Władysława Wojewody (bez przypisów) oraz innych autorów (z przypisami)^[5].

Niektóre inne

Marasmius chordalis Fr. 1838

Galeria

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
↑ EwaldE. Gerhardt EwaldE., Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, s. 6-, ISBN 83-7404-513-2 .
↑ EliasE. Fries EliasE., Floram Scanicam, 1835, s. 339 .
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2019-12-18] (ang.).
↑ ^a ^b WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 427–432, ISBN 83-89648-09-1 .
↑ AnnaA. Kujawa AnnaA., Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity, „Acta Mycol.”, 44 (1), 2009, s. 49–75 .
↑ J.J. Nita J.J., A.A. Bujakiewicz A.A., Grzyby wielkoowocnikowe w fitocenozach łęgu wiązowego Querco-Ulmetum minoris i olsu Carici elongatae-Alnetum w Lesie Złotowskim (Nadleśnictwo Lipka), [w:] W.W. Jendrzejczak (red.), Przyroda Polski w europejskim dziedzictwie dóbr natury. Streszczenia referatów i plakatów. 53 Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego, Toruń-Bydgoszcz 2004, s. 138 .
↑ Różnorodność grzybów (macromycetes) w warunkach naturalnej sukcesji muraw stepowych, [w:] M.M. Stasińska M.M., Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego, Szczecin 2008, s. 1–34 .
↑ Gatunek podany w 1992 r. przez Barbarę Gumińską w Pieninach. Według Index Fungorum takson niepewny.
↑ BarbaraB. Gumińska BarbaraB., Grzyby wybranych ła˛k w Pienińskim Parku Narodowym – stan aktualny i warunki jego zachowania [online], Pieniński Park Narodowy. Pieniny – Przyroda i Człowiek 2, 1992, s. 65–70 [dostęp 2024-10-30] .
↑ J.J. Szkodzik J.J., Macromycetes in communities of Abies alba on its range border in Central Poland, „Acta Mycol.”, 40 (1), 2005, s. 113–131 .
↑ A.A. Szczepkowski A.A., B.B. Gierczyk B.B., A.A. Kujawa A.A., Greenhouses of botanical gardens as a habitat of alien and native macrofungi: a case study in Poland. Cent. Eur., „J. Biol.”, 9 (8), 2014, s. 777–795 .
↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).

[ger-2] EwaldE. Gerhardt EwaldE., Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, s. 6-, ISBN 83-7404-513-2 .

[fl-3] EliasE. Fries EliasE., Floram Scanicam, 1835, s. 339 .

[sf-4] Species Fungorum [online] [dostęp 2019-12-18] (ang.).

[check-5] WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 427–432, ISBN 83-89648-09-1 .

[kuj-6] AnnaA. Kujawa AnnaA., Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity, „Acta Mycol.”, 44 (1), 2009, s. 49–75 .

[nit-7] J.J. Nita J.J., A.A. Bujakiewicz A.A., Grzyby wielkoowocnikowe w fitocenozach łęgu wiązowego Querco-Ulmetum minoris i olsu Carici elongatae-Alnetum w Lesie Złotowskim (Nadleśnictwo Lipka), [w:] W.W. Jendrzejczak (red.), Przyroda Polski w europejskim dziedzictwie dóbr natury. Streszczenia referatów i plakatów. 53 Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego, Toruń-Bydgoszcz 2004, s. 138 .

[sta-8] Różnorodność grzybów (macromycetes) w warunkach naturalnej sukcesji muraw stepowych, [w:] M.M. Stasińska M.M., Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego, Szczecin 2008, s. 1–34 .

[uw-9] Gatunek podany w 1992 r. przez Barbarę Gumińską w Pieninach. Według Index Fungorum takson niepewny.

[gppn-10] BarbaraB. Gumińska BarbaraB., Grzyby wybranych ła˛k w Pienińskim Parku Narodowym – stan aktualny i warunki jego zachowania [online], Pieniński Park Narodowy. Pieniny – Przyroda i Człowiek 2, 1992, s. 65–70 [dostęp 2024-10-30] .

[szko-11] J.J. Szkodzik J.J., Macromycetes in communities of Abies alba on its range border in Central Poland, „Acta Mycol.”, 40 (1), 2005, s. 113–131 .

[szcze-12] A.A. Szczepkowski A.A., B.B. Gierczyk B.B., A.A. Kujawa A.A., Greenhouses of botanical gardens as a habitat of alien and native macrofungi: a case study in Poland. Cent. Eur., „J. Biol.”, 9 (8), 2014, s. 777–795 .

[if2-13] Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Fahrer / Team für die Suche eingeben: