Mangustka
| Crossarchus | |||
| F. Cuvier, 1825[1] | |||
 Dwie mangustki długonose (C. obscurus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
mangustka | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Crossarchus obscurus F. Cuvier, 1825 | |||
| Gatunki | |||
| |||
Mangustka[2] (Crossarchus) – rodzaj ssaków z podrodziny Mungotinae w obrębie rodziny mangustowatych (Herpestidae).
Występowanie
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w środkowej i zachodniej Afryce[3][4][5].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 30–44 mm, długość ogona 14,6–31,7 mm, długość tylnej stopy 6–9,1 cm, długość ucha 1,9–4 cm; masa ciała 0,4–2 kg[4][6].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1825 roku francuski przyrodnik i paleontolog Frédéric Cuvier w publikacji, której współautorem był francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire, poświęconej historii naturalnej ssaków[1]. Na gatunek typowy Cuvier wyznaczył (oznaczenie monotypowe) Crossarchus obscurus F. Cuvier, 1825 (mangustka długonosa).
Etymologia
Crossarchus: gr. κροσσοι krossoi ‘frędzle’; αρχος arkhos ‘odbytnica’[7].
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[8][6][3]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[2] | Podgatunki[4][3][6] | Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] | Podstawowe wymiary[4][6][a] | Status IUCN[9] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Crossarchus alexandri | O. Thomas & Wroughton, 1907 | mangustka kongijska | gatunek monotypowy | środkowa Afryka w Demokratycznej Republice Konga i Ugandzie | DC: 35–44 cm DO: 22–32 cm MC: 1–2 kg |
LC | |
| Crossarchus ansorgei | O. Thomas, 1910 | mangustka angolska | 2 podgatunki | środkowa Afryka w Demokratycznej Republice Konga (Kotlina Konga) i północna Angola | DC: 32–36 cm DO: 21–22 cm MC: 0,6–1,5 kg |
LC | |
 |
Crossarchus obscurus | F. Cuvier, 1825 | mangustka długonosa | gatunek monotypowy | zachodnia Afryka w Gwinei, Sierra Leone, Liberii, Wybrzeżu Kości Słoniowej i Ghanie | DC: 30–37 cm DO: 14,6–21 cm MC: 0,4–1 kg |
LC |
| Crossarchus platycephalus | C.A. Goldman, 1984 | mangustka płaskogłowa | gatunek monotypowy | zachodnia i środkowa Afryka w Beninie, Nigerii, Kamerunie, Republice Środkowoafrykańskiej, Gwinei Równikowej i Kongu; być może Gabon | DC: 30–36 cm DO: 15,6–21 cm MC: 0,5–1,5 kg |
LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski.
Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu dzisiejszej Południowej Afryki[10]:
Uwagi
- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
- ↑ a b F. Cuvier: Mangue. W: É. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier: Histoire Naturelle des Mammifères: avec des figures originales, coloriées, dessinées d’aprèsdes animaux vivans. Cz. 5. Paris: Chez A. Belin, 1826, s. ryc. xlix i tekst. (fr.).
- ↑ a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 143. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 420. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b c d e J.S. Gilchrist, A.P. Jennings, G. Veron & P. Cavallini (koordynator): Family Herpestidae (Mongooses). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 324–325. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Crossarchus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2019-10-01].
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 660. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 204, 1904. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
- ↑ R. Broom. Notices of a few more new fossil mammals from the caves of the Transvaal. „The Annals and Magazine of Natural History”. Tenth series. 20 (119), s. 512, 1937. DOI: 10.1080/00222933708655373. (ang.).