Malarstwo alegoryczne (gr. allos agoreio – wypowiadać inaczej) – gatunek malarski przedstawiający obrazowo abstrakcyjne pojęcia lub idee, ukazane pod postacią ludzką (personifikacja), zwierzęcą lub w formie grupy figur, której postacie – poprzez swe cechy, atrybuty, stroje, pozy, gesty i zachowania – oznaczają określoną sytuację, będącą tematem uogólnienia. O znaczeniu alegorii decydują: postawa, czynność lub umowne emblematy i atrybuty przedstawionych postaci.

Alegoryczne przedstawienia występują już w starożytności. Rozpowszechniają się w czasach renesansu. W okresie baroku występują szczególnie często jako samodzielny temat sztuk plastycznych.

• pojęcia i koncepcje moralne (np. cnoty i występki)
• pojęcia i koncepcje religijne (np. Kościół)
• pojęcia kosmologiczno-przyrodnicze (np. pory roku)
• cechy ludzkie (np. temperamenty)
• pojęcia społeczne (np. sztuki i nauki)
• pojęcia moralno-polityczne (np. pokój lub wojna)

• Alegoria
• atrybut
• Emblemat
• Symbol

• Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. S. Kozakiewicz, Warszawa 2007, ISBN 978-83-01-12365-9