Hydroksowęglan magnezu
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
Mg5(OH)2(CO3)4 | ||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inne wzory |
4MgCO3·Mg(OH)2 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Masa molowa |
395,58 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
biały lub prawie biały, bezwonny, higroskopijny, krystaliczny proszek | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Minerały |
artynit: Mg5(OH)2(CO3)4·3H2O | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||||||||
| ATC | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Hydroksowęglan magnezu (zasadowy węglan magnezu), Mg5(OH)2(CO3)4 – nieorganiczny związek chemiczny, hydroksosól węglanu magnezu i wodorotlenku magnezu.
Uwodniony hydroksywęglan magnezu znany jest pod nazwą „magnezja biała” (łac. magnesia alba)[5][a]. Występuje naturalnie jako minerały: artynit (trihydrat)[7], hydromagnezyt (tetrahydrat)[8] i dypingit (pentahydrat)[9].
Właściwości
- Gęstość nasypowa: około 60–600 g/dm³.
Otrzymywanie
Hydroksywęglan magnezu otrzymać można w wyniku dodawania sody do roztworu siarczanu magnezu[5]. Może też być strącany z roztworów innych soli magnezu węglanami innych litowców[10].
Zastosowanie
- wypełniacz do farb[5]
- odtrutka po spożyciu kwasów i związków metali[5]
- puder[5]
- we wspinaczce – zapobiega ślizganiu się spoconych dłoni i palców po chwytach (oprócz magnezji w proszku stosowana jest również magnezja w płynie – zawiesina magnezji w alkoholu z dodatkiem kalafonii)
- w sporcie, a zwłaszcza w atletyce – zapobiega ześlizgiwaniu się spoconych dłoni z gryfów, drążków i innych przyrządów gimnastycznych
Użycie medyczne[11]
Zasadowy węglan magnezu jako substancja do stosowania w lecznictwie ma swoją monografię szczegółową w Farmakopei Polskiej VIII pod nazwą łac. Magnesii subcarbonas levis i Magnesii subcarbonas ponderosus oraz w Farmakopei Polskiej VI pod nazwą łac. Magnesii carbonas[3][12].
Hydroksywęglan magnezu stosuje się leczniczo w uzupełnianiu obniżonej ilości magnezu w organizmie co objawia się kurczami mięśni i drętwieniu kończyn, bólem mięśni, przewlekłym zmęczeniem, nadmierną pobudliwością nerwową, zaburzeniami snu. Ponadto używany jest w leczeniu wspomagającym zaburzeń rytmu serca i niewydolności serca z towarzyszącymi komorowymi zaburzeniami rytmu oraz jako składnik leków zobojętniających kwas żołądkowy i osmotycznych środków przeczyszczających[12].
Stosowany jest też profilaktycznie w okresie długotrwałego stosowania niektórych leków moczopędnych, w okresie stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych, podczas kuracji odchudzających oraz w okresie wzmożonego wysiłku fizycznego.
Przeciwwskazania
- nadwrażliwość na substancję czynną
- hipermagnezemia
- ciężka niewydolność nerek
- blok przedsionkowo-komorowy
- miastenia
- hipotonia
- biegunka
Interakcje
Hydroksywęglan magnezu może zmniejszyć wchłanianie:
- tetracyklin
- preparatów żelaza
- fluorochinolonów
- doustnych leków przeciwzakrzepowych
Wchłanianie magnezu z przewodu pokarmowego mogą zmniejszać:
Wydalanie z moczem nasilają:
- diuretyki pętlowe
- antybiotyki aminoglikozydowe
- mineralokortykosteroidy
- cisplatyna
- cykloseryna
- amfoterycyna
Witamina B6 może nasilać działanie magnezu, natomiast dożylne podanie soli wapnia może jego działanie osłabiać.
Działanie niepożądane
Preparaty magnezu są na ogół dobrze tolerowane po podaniu doustnym. Mogą wystąpić niezbyt często zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, takie jak biegunka, nudności lub wymioty.
Dawkowanie
Profilaktycznie:
- 600 mg, 3 razy na dobę
Leczniczo:
- dawkowanie indywidualne; w celu uzupełnienia niedoboru magnezu zwykle 1,5 g, 3 razy na dobę; przeczyszczająco 2–4 g, 2 razy na dobę
Preparaty
- Tabletki Magnezin (Polfa Grodzisk)
Uwagi
- ↑ Nazwa „magnezja biała” (magnesia alba) może odnosić się także do węglanu magnezu, MgCO3[6].
Przypisy
- ↑ a b Magnesium carbonate hydroxide (nr 467480) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
- ↑ Magnesium carbonate hydroxide. [w:] Chemical Book [on-line]. [dostęp 2014-09-04].
- ↑ a b Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0.
- ↑ Hydroksowęglan magnezu (nr 467480) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych.
- ↑ a b c d e Jerzy Chodkowski (red.): Mały słownik chemiczny. Wyd. V. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- ↑ węglan magnezowy. W: Encyklopedia techniki. Chemia. Warszawa: WNT, 1965.
- ↑ Artinite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].
- ↑ Hydromagnesite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].
- ↑ Dypingite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].
- ↑ Węglan magnezu MgCO3. [dostęp 2010-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-13)]. (pol.).
- ↑ Karta charakterystyki produktu leczniczego Magnezin dostępna dla pacjenta. [dostęp 2011-09-09]. (pol.).
- ↑ a b Farmakopea Polska VI, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3.
Bibliografia
- Solvay Chemicals: Safety Data Sheet – Magnesium Carbonate Hydroxide. [dostęp 2010-06-06]. (ang.).
