Madonna z harpiami
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
ok. 1517 |
| Medium | |
| Wymiary |
207 × 178 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Madonna z harpiami (wł. Madonna delle Arpie) – obraz włoskiego malarza renesansowego Andrea del Sarto.
Historia obrazu
Namalowanie obrazu zostało zlecone 14 maja 1515 roku przez franciszkanów i miał przedstawiać Madonnę z Dzieciątkiem w otoczeniu świętych – św. Jana Ewangelistę i św. Franciszka oraz dwóch aniołów. Obraz został wykonany w 1517 roku i odbiegał od pierwotnego zamówienia. Zamiast aniołów artysta przedstawił dwie harpie. Pierwotnie obraz znajdował się w klasztorze San Francesco de’Macci we Florencji. W 1703 roku obraz trafił do kolekcji Ferdynanda Mecydeusza, syna księcia Kosmy III, do jego posiadłości w Palazzo Pitti. Ferdynand w dowód wdzięczności sfinansował remont kościoła. W 1795 roku obraz trafił do galerii Uffizi.
Tematyka i symbolika obrazu
Tytuł dzieła pochodzi od płaskorzeźb zdobiących postument (nazwanych przez Vasariego harpiami), na którym stoi Madonna z dzieciątkiem. Zgodnie z najnowszymi badaniami jest to fantastyczne przedstawienie szarańczy. Na postumencie znajdują się słowa hymnu do Matki Boskiej Wniebowziętej co sugeruje, iż przedstawiona postać jest wizerunkiem Matki Boskiej Wniebowziętej, a nie jak sądzono Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia. Z prawej strony obrazu stoi św. Jan Ewangelista z księgą napisanej przez siebie Apokalipsy i przedstawionego w niej obrazu końca świata, w którym ze „studni Czeluści” uniesie się dym, a z piekieł wyjdzie szarańcza niosąca ludziom cierpienie. Matka Boska stoi na postumencie, który jest symbolem studni piekielnej i unoszącego się z niej dymu, który widoczny jest w niszy nad Matką Boską. Dopełnieniem sceny jest postać św. Franciszka – patrona kościoła, symbolizującego również tych, którzy unikną cierpień, gdyż zostali naznaczeni symbolem Męki Pańskiej.
W namalowanym dziele w jego formach widać wpływy Leonarda da Vinci na twórczość artysty. Kompozycja obrazu ma cechy dzieł Fra Bartolomea i Rafaela.
Bibliografia
- Susanna Buricchi: Wielkie muzea – Uffizi. Warszawa: Wyd. HPS, 2007. ISBN 978-83-60688-37-3.
- Rolf Wirtz: Sztuka i Architektura Florencji. h.f.ullmann, 2005, s. 560. ISBN 978-3-8331-2302-3. (pol.).