Łoże sprawiedliwości, zwane także Madejowym łożem, ławą do rozciągania lub łożem (ławą) tortur – rodzaj narzędzia tortur w formie poziomej ławy, zaopatrzonej w kołowrót i sznury bądź łańcuchy służące do wyciągania kończyn (istniały wersje wyciągające ręce lub nogi), w czasie gdy druga para kończyn była przytwierdzona do konstrukcji łoża^[1].

Na łożach sprawiedliwości umieszczano często także nabijane kolcami walce, tzw. hiszpańskie zające (naszpikowane zające), które wkładano pod plecy przesłuchiwanego^[1].

Niekiedy korzystano z prostszej formy łoża tortur, jaką była zwykła deska lub belka^[2]. Stosowano także konstrukcje na stałe przytwierdzone do podłoża (kamienne, metalowe itp.), pełniące identyczną funkcję jak madejowe łoże^{[potrzebny przypis]}.

Użycie łoża powodowało jednocześnie unieruchomienie osoby torturowanej, co ułatwiało zastosowanie innych tortur (np. śrubowania rąk lub nóg, przypalania ciała albo szarpania go rozżarzonymi szczypcami)^[3].

Było to najczęściej stosowane w Europie narzędzie tortur^[3]. W niektórych izbach tortur korzystano z działającej na podobnej zasadzie drabiny lub krosna^[4].

Nazwa Madejowe łoże pochodzi prawdopodobnie od imienia zbójnika Madeja, dla którego według legendy przygotowano w piekle łoże męczarni, najeżone gwoździami, hakami, nożami i innymi ostrymi przedmiotami. W książce Walerego Przyborowskiego najeżone szpikulcami łoże tortur dla zbójcy przygotował archidiakon Płocka. Inna wersja mówi o żywym posłaniu z węży.

• Aleksander Brückner, Encyklopedia staropolska, PWN, Warszawa 1990, wyd. pierwsze fotooffsetowe.
• Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska, Wiedza Powszechna, Warszawa 1972, wyd. II.
• Szymon Wrzesiński, Krwawa profesja. Rzecz o katach i ich ofiarach, LIBRON, Kraków 2006, wyd. I
• Walery Przyborowski, Madejowe łoże, Krajowa Agencja Wydawnicza, Szczecin 1985, wyd. pierwsze