M36 Jackson
 M36 podczas bitwy w Ardenach, styczeń 1945 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
General Motors, |
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
gąsienicowa |
| Załoga |
5 osób (dowódca, kierowca, celowniczy, dwóch ładowniczych) |
| Historia | |
| Produkcja |
1944–1945 |
| Egzemplarze | |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
dwa silniki wysokoprężne General Motors GM 6-71 lub |
| Transmisja |
mechaniczna |
| Pancerz |
spawany z płyt walcowanych i elementów odlewanych o grubości 10-108 mm |
| Długość |
6,14 m |
| Szerokość |
3,04 m |
| Wysokość |
2,71 m |
| Masa |
28 t |
| Osiągi | |
| Prędkość |
na drodze 48 km/h, |
| Zasięg pojazdu |
240 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 armata M3 kal. 90 mm (47 pocisków) i wielkokalibrowy karabin maszynowy Browning HB M2 kal. 12,7 mm (1000 naboi) | |
| Użytkownicy | |
| Stany Zjednoczone, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Francja, Irak, Iran, Jugosławia, Korea Południowa, Pakistan, Serbia, Słowenia, Tajwan, Turcja, Włochy | |
M36 Jackson (90mm Gun Motor Carriage M36) – amerykański niszczyciel czołgów z okresu II wojny światowej, produkowany w latach 1944–1945[2]. Wyposażony w armatę kalibru 90 mm, konstrukcyjnie bazował na wcześniejszym M10[1].
Według różnych źródeł liczba wyprodukowanych egzemplarzy waha się od 1772[1] do 2324[2]; część powstała w wyniku przebudowy istniejących pojazdów[1].
Nazwa pojazdu upamiętnia generała Thomasa „Stonewalla” Jacksona, uczestnika wojny secesyjnej. Pojazd często określany był również przydomkiem Slugger (z ang. „pięściarz”)[1].
Historia
Kiedy po napotkaniu na polu boju niemieckich czołgów Pantera i Tygrys okazało się, że standardowy amerykański niszczyciel czołgów M10 Wolverine ma niewystarczające uzbrojenie do pokonania tych pojazdów, rozpoczęto pracę nad nową generacją niszczycieli czołgów. W nowym pojeździe zdecydowano się użyć nowej armaty kalibru 90 mm M3.
M36 bazowany był na podwoziu M10A1 i oprócz lepszego działa, miał on w porównaniu z Wolverine lepszy silnik i grubszy pancerz z przodu pojazdu.
Prototyp opracowany został przez dział Chevroleta koncernu General Motors. Produkcja odbywała się w zakładzie General Motors (Fisher Tank Arsenal) w Grand Blanc, a także w zakładach American Locomotive Company, Massey-Harris oraz Montreal Locomotive Works[2].
Służba
Pierwsze pojazdy M36 Jackson pojawiły się na froncie dopiero w połowie 1944 . Była to konstrukcja udana i lubiana przez załogi. Jako jeden z niewielu amerykańskich pojazdów pancernych mógł on zniszczyć niemieckie czołgi ciężkie nawet z dużych odległości – jak udowodniono to wielokrotnie w czasie działań w Ardenach.
Tak jak w przypadku innych amerykańskich niszczycieli czołgów, wieża Jacksona była tylko bardzo lekko opancerzona i otwarta od góry w celu maksymalnego zmniejszenia wagi. Już po wprowadzeniu M36 do służby wyprodukowano do niego lekki, składany dach nad wieżę mający osłaniać załogę przed odłamkami.
Warianty
- M36 – podstawowa wersja produkcyjna na kadłubie pojazdu M10A1, silniki gaźnikowe, 1298[1]–1413[2] egzemplarzy
- M36B1 – wersja na kadłubie czołgu M4A3 Sherman, silniki gaźnikowe, 187 egzemplarzy[1][2]
- M36B2 – wersja na kadłubie pojazdu M10, silniki wysokoprężne, 287[1]–724[2] egzemplarzy
Prototyp (T71 GMC)
M36
M36B1 przed siedzibą 11 Dywizji Kawalerii Pancernej w Żaganiu
M36B2
Przypisy
Linki zewnętrzne
- 90mm Gun Motor Carriage M36
- M36 [online], onwar.com [zarchiwizowane z adresu 2011-05-13] (ang.).
- USA's M36, M36B1, M36B2 Tank Destroyers [online], wwiivehicles.com [zarchiwizowane z adresu 2007-01-01] (ang.).