Ludwik Rządkowski

Data i miejsce urodzenia	16 sierpnia 1885 Przechowo
Data i miejsce śmierci	1939 Poznań
Zawód, zajęcie	Chemik
Uczelnia	Uniwersytet w Turynie, Rzymie, Kijowie, Berlinie
Stanowisko	członkiem Zarządu Głównego Związku Powstańców Wielkopolskich
Małżeństwo	Jadwiga Grząślewicz
Multimedia w Wikimedia Commons

Ludwik Rządkowski (ur. 16 sierpnia 1885 w Przechowie, zamordowany w 1939 w Poznaniu) – chemik, encyklopedysta, powstaniec wielkopolski.

Ludwik Rządkowski urodził się w rodzinie budowniczego Ignacego i Marii z domu Bogucka. W chełmskim gimnazjum, do którego uczęszczał, należał do Towarzystwa Filomatów, za co w 1901 roku wyrokiem sądu niemieckiego w Toruniu ukarano go 3-tygodniowym więzieniem, a rok później wydalono z gimnazjum. Wówczas wyjechał do Włoch, gdzie w Ivrea w 1904 roku ukończył gimnazjum. Na uniwersytetach w Turynie, Rzymie i Kijowie studiował chemię, farmację i sztuki piękne^[1]. W 1909 ukończył studia powracając na Pomorze, a następnie we Wrocławiu w niemieckim 11 pułku piechoty odbył służbę wojskową. Na Uniwersytecie Berlińskim w 1910 w zakresie chemii uzyskał doktorat, pracując jako asystent. Uczestnik rewolucji listopadowej 1918 roku w Berlinie, a 10 grudnia tegoż roku przyjechał do Poznania, a następnie wyjechał do Wrześni obejmując tam dowodzenie kompanią Służby Straży i Bezpieczeństwa^[1]. W nocy z 24 na 25 grudnia brał czynny udział w akcji zdobycia broni we wrzesińskich koszarach pruskiego 46 pułku piechoty. 28 grudnia dowodził kompanią, która udała się do koszar i rozbroiła 150 niemieckich żołnierzy, co umożliwiło pertraktacje z niemieckim dowództwem. W rezultacie ok. godz. 10:00 niemiecki dowódca podpisał dokument kapitulacji, co oznaczało przejęcie miasta przez stronę polską^[2]. 31 grudnia z wrzesińskim oddziałem walczył pod Zdziechową, a 8 stycznia 1919 walczył o Szubin. Po powrocie został komendantem powiatu średzkiego i w Środzie Wielkopolskiej komendantem wojskowej komendy obwodowej. Walczył z oddziałami baonu średzkiego powstania na froncie północnym. W styczniu 1920 z pułkiem grudziądzkim Armii Wielkopolskiej zajął Grudziądz. W sierpniu 1920 organizował na Pomorze Gdańskie komitety obrony narodowej. Pracownik prywatnego laboratorium chemicznego w Poznaniu od 1922, a następnie w wydawnictwie F. Krajny był od 1926 redaktorem naukowym^[1]. W 1929 pracował w dwutygodniku „Rynek Papierniczy” na stanowisku naczelnego redaktora. Zamieszkał w 1932 w Starym Puszczykowie, a później w Mosinie prowadząc tam prywatne laboratorium chemiczne produkujące dla zwierząt środki lecznicze oraz olejki do pieczywa. W Poznaniu w Zarządzie Głównym Związku Powstańców Wielkopolskich był jego członkiem. Kilkakrotny zakładnik wojsk niemieckich w 1939, a 20 września 1939 aresztowano go i wywieziono do Poznania. Przesłuchiwany był w gestapo, a następnie osadzony w Forcie VII i tam zamordowany^[1].

Opublikował np. Wielkopolska pod władzą Rad Robotników i Żołnierzy oraz Naczelnej Rady Ludowej w r. 1918–1919 opublikowanych w Środzie w 1934. Dzięki swojej wiedzy o chemii i farmacji w 1932 roku opracował Encyklopedię drogistowską, publikując jej kilka zeszytów. W pisanej Encyklopedii farmaceutycznej, był w latach 1935–1939 jej współautorem i redaktorem naczelnym^[3] [1].

Jego żoną była Jadwiga Grząślewicz, nie posiadali dzieci^[1].

• Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa-Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1981, s. 640. ISBN 83-01-02722-3.
• Roman Nowaczyk: Rządkowski Ludwik. W: Roman Nowaczyk (red.): Wrzesiński słownik biograficzny. Wyd. II poprawione i rozszerzone. Września: Wydawnictwo Kropka Jolanta i Waldemar Śliwczyńscy, 2011, s. 240. ISBN 978-83-89494-40-5.
• Ludwik Rządkowski: Encyklopedia farmaceutyczna t. 1, (A - Amonowy siarczek). T. I. Poznań: Leon i Wawrzyniec Misiak, Drukarnia L. Misiak), 1936.

• Publikacje Ludwika Rządkowskiego w bibliotece Polona