Lista Bajana
Lista Bajana – lista pilotów polskich II wojny światowej oparta na zbiorze dokumentów sporządzonych przez Komisję Historyczną Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie pt. Polish Fighter Pilots' Achievements during the Second World War (Osiągnięcia polskich pilotów myśliwskich w drugiej wojnie światowej). Dokument ten podpisany został 25 marca 1946 przez oficera łącznikowego przy Kwaterze Głównej Dowództwa Lotnictwa Myśliwskiego Królewskich Sił Powietrznych (ang. HQ Fighter Command), płk. dypl. pil. Jerzego Bajana, stąd potoczna nazwa spisu – „lista Bajana”. Jest ona jedynym oficjalnym (aczkolwiek według obecnej wiedzy historyków lotnictwa w wielu miejscach nie do końca poprawnym) zestawieniem zwycięstw polskich pilotów myśliwskich.
Lista została stworzona na wzór brytyjski: wprowadzono podział na nieprzyjacielskie samoloty zestrzelone na pewno, zestrzelone prawdopodobne oraz uszkodzone. Wyniki pilotów są sumą całkowitych i ułamkowych zwycięstw powietrznych (w wypadku, gdy pilot zestrzelił samolot np. wspólnie z dwoma innymi pilotami, zaliczano mu 1/3 zestrzelenia).
Za polskich asów myśliwskich z okresu II wojny światowej zwykło się uważać 42 pilotów, których suma zestrzeleń pewnych (całkowitych i ułamkowych) na „liście Bajana” jest większa lub równa 5.
Na „liście Bajana” pojawia się także jedno nazwisko obcokrajowca, służącego w Polskich Siłach Powietrznych Czecha Josefa Františka (zajmuje on na liście trzecie miejsce). Lista obejmuje 447 pozycji.
Lista Bajana
Poniższa lista obejmuje wszystkich asów myśliwskich (pierwsza setka) oraz dodatkowo wybranych pilotów.
| Lp | Stopień | Imię i nazwisko pilota | Zestrzelenia pewne |
Zestrzelenia prawdopodobne |
Uszkodzenia samolotów |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | gen. | Stanisław Skalski | 18 11/12 | 2 | 4 ⅓ |
| 2 | gen. | Witold Urbanowicz | 17 | 1 | - |
| 3 | ppor. | Josef František | 17 | 1 | - |
| 4 | kpt. | Eugeniusz Horbaczewski | 16 ½ | 1 | 1 |
| 5 | kpt. | Bolesław Gładych | 14 | 2 | ½ |
| 6 | ppłk. | Jan Zumbach | 12 ⅓ | 5 | 1 |
| 7 | ppłk. | Marian Pisarek | 12 | 1 | 2 |
| 8 | płk. | Aleksander Gabszewicz | 9 ½ | 1 ⅓ | 3 |
| 9 | por. | Michał Maciejowski | 9 ½ | 1 | 1 |
| 10 | mjr | Henryk Szczęsny | 9 ⅓ | 1 | 2 |
| 11 | por. | Mirosław Ferić | 9 ⅓ | 1 | 1 |
| 12 | chor. | Aleksander Chudek | 9 | 1 | 1 |
| 13 | ppłk. | Jan Falkowski | 9 | 1 | 1 |
| 14 | por. | Stanisław Brzeski | 8 ½ | 2 | 1 |
| 15 | mjr | Zdzisław Henneberg | 8 ½ | 1 | 1 |
| 16 | ppłk. | Wacław Król | 8 ½ | 1 | ⅓ |
| 17 | mjr | Antoni Głowacki | 8 ⅓ | 3 | 4 |
| 18 | por. | Eugeniusz Szaposznikow | 8 ⅓ | - | 1 |
| 19 | por. | Adolf Pietrasiak | 8 1/10 | - | ⅖ |
| 20 | mjr | Witold Łokuciewski | 8 | 3 ½ | - |
| 21 | chor. | Henryk Pietrzak | 7 ½ | 1 | 1 |
| 22 | mjr | Józef Jeka | 7 ½ | - | 3 |
| 23 | mjr | Bolesław Drobiński | 7 | 1 ⅓ | - |
| 24 | ppor. | Marian Bełc | 7 | - | - |
| 25 | sierż. | Stanisław Karubin | 7 | - | - |
| 26 | mjr | Karol Pniak | 6 ¾ | 2 | 2 ⅚ |
| 27 | mjr | Wacław Łapkowski | 6 ⅓ | - | 1 |
| 28 | ppłk. | Stefan Janus | 6 | - | 1 |
| 29 | por. | Ludwik Paszkiewicz | 6 | - | - |
| 30 | ppłk. | Kazimierz Rutkowski | 5 ½ | 2 | 1 |
| 31 | por. | Czesław Główczyński | 5 ½ | 2 | 1 |
| 32 | por. | Michał Cwynar | 5 ½ | 1 | - |
| 33 | płk. | Stefan Witorzeńć | 5 ½ | - | 2 |
| 34 | ppłk. | Mieczysław Mümler | 5 ½ | - | 1 ½ |
| 35 | ppor. | Bolesław Własnowolski | 5 ½ | - | - |
| 36 | por. | Mieczysław Adamek | 5 9/20 | 1 | - |
| 37 | por. | Franciszek Surma | 5 | 3 ⅓ | 1 |
| 38 | kpt. | Stanisław Blok | 5 | 1 | 3 |
| 39 | por. | Kazimierz Sporny | 5 | 1 | 1 |
| 40 | por. | Grzegorz Sołogub | 5 | 1 | - |
| 41 | st. sierż. | Jakub Bargiełowski | 5 | - | 3 |
| 42 | mjr | Jerzy Popławski | 5 | - | 2 |
| 43 | por. | Jan Bernard Kremski | 4 14/15 | ⅓ | 1/15 |
| 44 | kpt. | Eugeniusz Nowakiewicz | 4 ⅚ | 1 | 1 |
| 45 | kpt. | Władysław Potocki | 4 ¾ | 1 | |
| 46 | por. | Tadeusz Nowak | 4 ½ | 1 | 1 |
| 47 | por. | Kazimierz Wünsche | 4 ½ | 1 | - |
| 48 | sierż. | Mirosław Wojciechowski | 4 ½ | - | - |
| 49 | mjr | Julian Kowalski | 4 ⅓ | 4 | 3 |
| 50 | płk. | Tadeusz Koc | 4 ⅓ | 3 | - |
| 51 | ppor. | Kazimierz Sztramko | 4 ⅓ | - | - |
| 52 | por. | Janusz Walawski | 4 | - | 3 |
| 53 | st. sierż. | Mieczysław Popek | 4 | - | - |
| 54 | mjr | Witold Retinger | 4 | - | - |
| 55 | ppor. | Władysław Różycki | 4 | - | - |
| 56 | kpt. | Tadeusz Czerwiński | 4 | - | - |
| 57 | ppor. | Hieronim Dudwał | 4 | - | - |
| 58 | por. | Bolesław Kazimierz Turzański | 4 | - | - |
| 59 | por. | Stefan Wapniarek | 4 | - | - |
| 60 | por. | Stanisław Chałupa | 3 ⅔ | 2 | - |
| 61 | płk. | Włodzimierz Gedymin | 3 ½ | - | - |
| 62 | sierż. | Leopold Flanek | 3 ½ | - | - |
| 63 | kpt. | Franciszek Jastrzębski | 3 ⅓ | 1 | - |
| 64 | kpt. | Jerzy Radomski | 3 ⅓ | ⅓ | 4 |
| 65 | st. sierż. | Aleksander Pietrzak | 3 ⅓ | - | 2 |
| 66 | por. | Jerzy Czernik | 3 ⅓ | - | - |
| 67 | płk. | Tadeusz Rolski | 3 | 5 | 3 |
| 68 | por. | Mieczysław Wyszkowski | 3 | 2 | 1 |
| 69 | kpt. | Jan Daszewski | 3 | 2 | - |
| 70 | ppłk. | Tadeusz Nowierski | 3 | 1 | 6 ½ |
| 71 | kpt. | Bohdan Arct | 3 | 1 | 2 |
| 72 | płk. | Wojciech Kołaczkowski | 3 | 1 | 2 |
| 73 | por. | Franciszek Antoni Wiza | 3 | 1 | 2 |
| 74 | ppłk. | Stanisław Pietraszkiewicz | 3 | 1 | 1 |
| 75 | ppłk. | Janusz Żurakowski | 3 | 1 | 1 |
| 76 | st. sierż. | Antoni Murkowski | 3 | 1 | 1 |
| 77 | st. sierż. | Stefan Wójtowicz | 3 | 1 | - |
| 78 | kpt. | Bronisław Malinowski | 3 | 1 | - |
| 79 | kpt. | Józef Zbigniew Żulikowski | 3 | 1 | - |
| 80 | kpt. | Jerzy Słoński | 3 | 1 | - |
| 81 | mjr | Tadeusz Sawicz | 3 | - | 3 ½ |
| 82 | st. sierż. | Marcin Machowiak | 3 | - | 2 |
| 83 | kpt. | Gerard Ranoszek | 3 | - | 2 |
| 84 | płk. | Władysław Gnyś | 3 | - | 1 |
| 85 | por. | Czesław Jaworowski | 3 | - | 1 |
| 86 | por. | Marian Rytka | 3 | - | 1 |
| 88 | por. | Władysław Drecki | 3 | - | 1 |
| 89 | ppor. | Leon Kosmowski | 3 | - | 1 |
| 90 | kpt. | Mirosław Leśniewski | 3 | - | ⅓ |
| 91 | płk. | Marian Duryasz | 3 | - | - |
| 92 | ppor. | Wojciech Januszewicz | 3 | - | - |
| 93 | por. | Marian Domagała | 3 | - | - |
| 94 | sierż. | Antoni Siudak | 3 | - | - |
| 95 | chor. | Kazimierz Siwek | 3 | - | - |
| 96 | mjr | Antoni Alexandrowicz | 3 | - | - |
| 97 | mjr | Marian Wesołowski | 2 14/15 | - | 2 1/15 |
| 98 | mjr | Włodzimierz Miksa | 2 ⅚ | 1 | 1 ½ |
| 99 | por. | Kazimierz Kosiński | 2 ⅗ | 2 | ⅖ |
| 100 | ppor. | Rajmund Kalpas | 2 7/12 | - | - |
| 101 | mjr | Jerzy Jankiewicz | 2 ½ | 1 ⅓ | 2 |
| 105 | ppor. | Edward Pilch | 2 ½ | - | - |
| 110 | kpt | Janusz Marciniak | 2 ⅓ | 1 | - |
| 112 | mjr | Antoni Wczelik | 2 ⅓ | - | 3 |
| 122 | płk. | Adam Kowalczyk | 2 ⅕ | - | - |
| 124 | por. | Arsen Cebrzyński | 2 ⅙ | - | - |
| 129 | mjr | Walerian Żak | 2 | 1 | 2 |
| 130 | kpt. | Ludwik Martel | 2 | 1 | 2 |
| 135 | ppłk | Bolesław Kaczmarek | 2 | 1 | |
| 138 | kpt. | Feliks Szyszka | 2 | 1 | - |
| 140 | gen. | Tadeusz Andersz | 2 | 1 | - |
| 145 | kpt. | Tadeusz Opulski | 2 | ½ | - |
| 146 | por. | Marceli Neyder | 2 | - | 3 ⅓ |
| 147 | kpt. | Zdzisław Langhamer | 2 | - | 3 |
| 148 | ppłk | Maksymilian Lewandowski | 2 | 3 | |
| 150 | mjr | Paweł Niemiec | 2 | - | 1 ½ |
| 165 | por. | Włodzimierz Samoliński | 2 i 3/10 | - | - |
| 171 | por. | Jerzy Schmidt | 2 | - | - |
| 172 | kpt. | Witold Łanowski | 2 | - | - |
| 177 | kpt. | Henryk Bibrowicz | 2 | - | - |
| 180 | por. | Stefan Stanisław Okrzeja | 2 | - | - |
| 197 | por. | Tadeusz Schiele | 1 ½ | - | - |
| 200 | kpr. | Kazimierz Mazur | 1 ½ | ⅓ | - |
| 204 | płk | Jerzy Mencel | 1 ½ | - | 1 |
| 207 | kpt. | Tadeusz Chłopik | 1 ½ | - | - |
| 214 | ppłk. | Jan Maliński | 1 ⅓ | - | 1 |
| 219 | ppłk. | Wieńczysław Barański | 1 1/15 | - | - |
| 220 | por. | Tadeusz Góra | 1 | 2 | 1 |
| 235 | mjr | Władysław Jan Nowak | 1 | - | 2 |
| 236 | kpt. | Zbigniew Oleński | 1 | - | - |
| 274 | ppłk. | Piotr Łaguna | 1 | - | - |
| 275 | płk. | Stefan Łaszkiewicz | 1 | - | - |
| 288 | płk | Ignacy Olszewski | 1 | - | - |
| 293 | kpt. | Zdzisław Radomski | 1 | - | - |
| 300 | kpt. | Władysław Śliwiński | 1 | - | - |
| 318 | por. | Michał Stęborowski | 1 | - | - |
| 330 | kpt. | Stanisław Andrzejewski | 1 | - | - |
| 343 | por. | Bogusław Mierzwa | ⅔ | - | ½ |
| 350 | kpt. | Jerzy Godlewski | ½ | - | ½ |
| 360 | ppor. | Jan Dzwonek | ½ | - | - |
| 374 | kpt. | Jan Pełka | ¼ | - | - |
| 376 | ppor. | Stefan Tomicki | ¼ | - | - |
| 400 | por. | Zygmunt Kawnik | - | 1 | - |
| 416 | mjr | Mieczysław Wiórkiewicz | - | - | 1 |
| 417 | mjr | Józef Brzeziński | - | - | 1 |
| 418 | mjr | Tadeusz Arentowicz | - | - | 1 |
| 442 | por. | Bronisław Bernaś | - | - | ⅓ |
| 443 | Dywizjon 308 (zbiorowo) | 2 | - | 1 | |
| 444 | Dywizjon 315 (zbiorowo) | 2 | - | - | |
| 445 | Dywizjon 303 (zbiorowo) | 1 | - | - | |
| 446 | 123 Eskadra Myśliwska (zbiorowo) | ⅔ | - | - | |
| 447 | IV/1 dywizjon myśliwski (zbiorowo) | - | ⅔ | - | |
| Podsumowanie całej listy | 922 19/30 | 188 | 258 23/30 | ||
Linki zewnętrzne
- Lista Bajana [online], Polskie siły powietrzne w II wojnie światowej (pol.).
- Jan J. Šafařík, Official List of Claims Against Enemy Aircraft of Polish Fighter Pilots in World War II, September 1939 – 8 May 1945 [online], 29 listopada 2009.
- Życiorysy lotników [online], Polskie siły powietrzne w II wojnie światowej (pol.).
- Księga asów [online] [zarchiwizowane z adresu 2005-09-30] (pol.).