Lenok
| Brachymystax lenok[1] | |||
| (Pallas, 1773) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
lenok | ||
| Synonimy | |||
| |||
Lenok[2] (Brachymystax lenok) – gatunek ryby łososiokształtnej z rodziny łososiowatych (Salmonidae). Gatunek typowy rodzaju Brachymystax[3]. Lokalnie poławiany gospodarczo.
Występowanie
Wszystkie główne systemy wodne Syberii od Obu do Kołymy, w rzekach wybrzeża Oceanu Spokojnego na południe do rzeki Yalu Jiang, na obszarze Korei i północnych Chin. W Amurze występuje pospolicie. Zasiedla głównie podgórskie odcinki rzek[4]. Podgatunek Brachymystax lenok tsinlingensis jest endemitem gór Taibai w prowincji Shaanxi[5].
Budowa ciała
Wyróżnia się dwie formy morfologiczne lenoka (ostropyski i tępopyski), różniące się długością i kształtem pyska oraz kilkoma innymi cechami budowy, w tym ubarwieniem. Te formy lenoka są uznawane za kompleks Brachymystax lenok, reprezentowany przez dwa podgatunki, albo za odrębne gatunki[6].
Lenok osiąga maksymalnie 70 cm długości całkowitej. Przeciętna długość standardowa (SL) to 55 cm. Przeciętna masa ciała wynosi 3–4 kg[4], a maksymalna 8 kg[5].
Biologia
Żyje w zimnych wodach słodkich. Nigdy nie wstępuje do wód morskich[4]. Latem wędruje do głębokich warstw zimnych wód. Późną jesienią i zimą jest spotykany pod lodem[5].
Ikrę składa na wiosnę. Tarło trwa około miesiąca, a jego czas i płodność samic są różne w poszczególnych rzekach. W Amurze tarło odbywa się w dwóch fazach od połowy maja do połowy czerwca. W Angarze do połowy lipca. Podczas tarła ubarwienie jego ciała zmienia się w ciemnoczerwone, a płetwy grzbietowa i piersiowe nabierają kolorów tęczy[5]. Samice składają od 3000–7000 ziaren ikry. Wiele lenoków ginie po tarle, przy czym ginie więcej samców niż samic. Inkubacja trwa – w zależności od temperatury – od 20 do 49 dni[4].
Lenok żywi się owadami i ich larwami (jętki i chruściki[4]) oraz obunogami. Zjada też małe ryby, żaby, myszy i ikrę innych łososi[5], głównie kety[4].
Znaczenie gospodarcze
Gatunek poławiany komercyjnie jako ryba konsumpcyjna[5]. Łowi się go w dorzeczu Bajkału, w górnym biegu Leny, w Ałtaju oraz w dorzeczu Amuru[4].
Przypisy
- ↑ Brachymystax lenok, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Nikolski 1970 ↓, s. 169.
- ↑ W. N. Eschmeyer: Catalog of Fishes electronic version (3 Jan 2014). California Academy of Sciences. [dostęp 2014-01-26]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Nikolski 1970 ↓, s. 195.
- ↑ a b c d e f Brachymystax lenok. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 26 stycznia 2014]
- ↑ Froufe et al. The evolutionary history of sharp- and blunt-snouted lenok (Brachymystax lenok (Pallas, 1773)) and its implications for the paleo-hydrological history of Siberia. „BMC Evolutionary Biology”. 8, s. 40, 2008. DOI: 10.1186/1471-2148-8-40. (ang.).
Bibliografia
- G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Franciszek Staff (tłum.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.