Lasornik górski
Proedromys bedfordi | |||
O. Thomas, 1911[1] | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Infrarząd | |||
Nadrodzina | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Plemię | |||
Rodzaj |
Proedromys | ||
Gatunek |
lasornik górski | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
Lasornik górski[4] (Proedromys bedfordi) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae). Słabo poznany gatunek gryzonia występujący endemicznie we wschodniej Chińskiej Republice Ludowej; według IUCN jest narażony na wyginięcie.
Taksonomia
Gatunek i rodzaj po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1911 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając im odpowiednio nazwy Proedromys i Proedromys bedfordi[1]. Miejsce typowe to 60 mi (97 km) na południowy wschód od Minchow na wysokości 8000 ft (2438 m) w południowej części Gansu w Chińskiej Republice Ludowej[5]. Holotypem był dorosła samica (czaszka i skóra)[6] odłowiona 11 marca 1911 roku i zdeponowana w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie pod sygnaturą BMNH 11.2.1.235[7]. Jedyny przedstawiciel rodzaju lasornik[4] (Proedromys)[8][9].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[10][9].
Etymologia
- Proedromys: gr. προεδρος proedros „zasiadający na pierwszym miejscu”[11]; μυς mus, μυος muos „mysz”[12].
- bedfordi: Herbrand Arthur Russell, 11. książę Bedford (1858–1940), zawodowy żołnierz i przyrodniki-amator; był członkiem Towarzystwa Królewskiego w Londynie, a w 1899 roku został prezesem Towarzystwa Zoologicznego, którą to funkcję pełnił do 1936 roku; był również powiernikiem Muzeum Brytyjskiego[13].
Zasięg występowania
Lasornik górski występujące w południowej części Gansu i północnej części Syczuanu w Chińskiej Republice Ludowej[10][3][14][5].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 99,5–129 mm, długość ogona 37,5–43,5 mm, długość ucha 15,5–18 mm, długość tylnej stopy 18,5–20,5 mm; brak danych dotyczących masy ciała[14]. Futro na grzbiecie jest długimi, z matowo brązowymi włosami, natomiast futro na brzuchu jest szaro-białe. Ogon w górnej części jest brązowy, natomiast dolnej części jest koloru matowobiałego; stanowi tylko około 35% długości w stosunku do długości ciała[14]. Samica posiada osiem gruczołów mlekowych, z dwiema parami znajdującymi się w części piersiowej i dwiema parami znajdującymi się w części pachwinowej[14]. Czaszka jest mocno zbudowana (wymiary czaszki holotypu: długość 26 mm, szerokość 16 mm)[14][1]. Zęby trzonowe nie mają korzeni i stale rosną; M1 ma fakturę w postaci czterech zamkniętych trójkątów[14]. Górne siekacze są szerokie, z przednim rowkiem – charakterystyczną cechą podrodziny Arvicolinae[14]. Wzór zębowy: I C P M = 16[15].
Ekologia
Gatunek słabo poznany[14]. Zamieszkuje subtropikalne wilgotne lasy górskie na wysokości od 2440 do 2550 m n.p.m.[14][3] Prowadzi ziemny tryb życia[14]. Nie ma żadnych informacji na temat składu pokarmu, rozrodu, aktywności dobowej i organizacji społecznych[14].
Status zagrożenia
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii VU (ang. vulnerable „narażony”)[3]. Lasornik górski klasyfikowany jest jako rzadki[3] i jest zagrożony utratą siedlisk z powodu rozwijającego się rolnictwa i pozyskiwania drewna[14]. Gryzoń ten został stwierdzony w regionie krajobrazowym i historycznym Doliny Jiuzhaigou, ale nie ma żadnych informacji czy występuje na innych obszarach chronionych[14][3]. Potrzebne są dalsze badania nad rozmieszczeniem zoogeograficznym, liczebnością populacji, ekologią, biologią i zagrożeniami dla tego gatunku[3]. W Chińskiej Republice Ludowej został wpisany na regionalną czerwoną listę jako narażony na wyginięcie (VU D2)[3].
Uwagi
- ↑ Kombinacja nazw.
Przypisy
- ↑ a b c d O. Thomas. [On mammals collected in the Provinces of Kan-su and Sze-chuan, western China, by Mr. Malcolm Anderson, for the Duke of Bedford’s exploration of eastern Asia]. „Abstracts of the Proceedings of the Zoological Society of London”. 90, s. 4, 1911. (ang.).
- ↑ J.R. Ellerman & T.C.S. Morrison-Scott: Checklist of Palaearctic and Indian mammals 1758 to 1946. Wyd. 2. London: Trustees of the British Museum (Natural History), 1966, s. 709. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Proedromys bedfordi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Proedromys bedfordi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-24].
- ↑ G.M. Allen: The mammals of China and Mongolia. Cz. 2. New York: American Museum of Natural History, 1940, s. 898, seria: Natural history of Central Asia, cz. 11. (ang.).
- ↑ O. Thomas. The Duke of Bedford’s zoological exploration of eastern Asia. – XIII. On mammals from the provinces of Kan-su and Sze-chwan, western China. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1911 (1), s. 177, 1911. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Proedromys bedfordi O. Thomas, 1911. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.10) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-02-15]. (ang.).
- ↑ a b B. Kryštufek & G. Shenbrot: Voles and Lemmings (Arvicolinae) of the Palaearctic Region. Maribor: University of Maribor Press, 2022, s. 1–449. ISBN 978-961-286-613-6. (ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 354. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 184.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 141.
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 34. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Pardiñas i in. 2017 ↓, s. 321.
- ↑ Pardiñas i in. 2017 ↓, s. 218.
Bibliografia
- Edmund C. Jaeger , Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).
- U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 204–535. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).