Kwas jotroksowy
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C22H18I6N2O9 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
1215,82 g/mol | ||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||
| ATC | |||||||||||||
| Stosowanie w ciąży |
kategoria D[1] | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Kwas jotroksowy (łac. acidum iotroxicum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, aromatyczny związek jodu o budowie dimerycznej. Stosowany jako jonowy środek cieniujący w diagnostyce obrazowej chorób dróg żółciowych.
Budowa i mechanizm działania
Jest pozytywnym środkiem cieniującym pochłaniającym promieniowanie rentgenowskie silniej od tkanek[2]. Podawany jest dożylnie w postaci soli z megluminą (aminoalkoholem z grupy aminocukrów)[3]. W środowisku wodnym sól ta dysocjuje dając roztwór o wysokiej osmolalności[2], jednak niższej niż preparaty monomerycznego kwasu diatrozowego, dzięki czemu jest od nich bezpieczniejszy[3]. W organizmie przechodzi do żółci[3]. Jest wydalany na drodze transportu aktywnego z naczyń włosowatych do dróg żółciowych na poziomie hepatocytów[1][4][2].
Zastosowanie
Stosowany jest do cholangiografii i cholecystografii[4], w przypadkach kiedy cholecystografia po doustnych środkach jest niewystarczająca[1].
Znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2017)[5]. Nie jest dopuszczony do obrotu w Polsce (2018)[6].
Działania niepożądane
Może powodować następujące działania niepożądane u ponad 4% pacjentów: nieprzyjemny smak w ustach, nudności oraz wymioty[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Jan K. Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Leki współczesnej terapii. T. 2. Warszawa: Medical Tribune, 2010, s. 1105. ISBN 978-83-60135-95-2.
- ↑ a b c Katarzyna Kulig: Radiofarmaceutyki i środki cieniujące stosowane w diagnostyce obrazowej. W: Chemia leków. Alfred Zejc, Maria Gorczyca (red.). Warszawa: PZWL, s. 810-813. ISBN 978-83-200-3652-7.
- ↑ a b c WHO Model Formulary 2008. World Health Organization, 2009, s. 315, 318–319. ISBN 978-92-4-154765-9. [dostęp 2008-08-23]. (ang.).
- ↑ a b Bayer Australia Ltd: Biliscopin for infusion iotroxate meglumine 10.5 g/100mL injection bottle – Australian Product Information. Therapeutic Goods Administration, 2018. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
- ↑ WHO Model List of Essential Medicines 20th List. Światowa Organizacja Zdrowia, 2017. s. 36. [dostęp 2018-08-22]. (ang.).
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 16 kwietnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 2018-04-16. [dostęp 2008-08-22].
