Kugisho R2Y1

Dane podstawowe
Państwo	Japonia
Producent	Kugisho
Typ	rozpoznawczy
Konstrukcja	metalowa
Załoga	2
Historia
Data oblotu	8 maja 1945
Dane techniczne
Napęd	1 x silnik rzędowy Aichi YE2H (Ha-70-01)
Moc	3400 KM
Wymiary
Rozpiętość	14 m
Długość	13,05 m
Wysokość	4,24 m
Powierzchnia nośna	34 m²
Masa
Własna	6015 kg
Startowa	9400 kg
Osiągi
Prędkość maks.	770 km/h
Prędkość przelotowa	463 km/h
Prędkość minimalna	166 km/h
Pułap	11 700 m
Zasięg	3610 km
Długotrwałość lotu	4 h
Dane operacyjne
Użytkownicy
Japonia
Multimedia w Wikimedia Commons

Kugisho R2Y1 Keiun (jap. 空技廠 R2Y1 景雲 Kūgishō R2Y1 Keiun; pol. „Piękny/Malowniczy Obłok”) – prototypowy japoński samolot rozpoznawczy, przeznaczony dla lotnictwa Japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej. Maszyna miała stacjonować na lądzie i charakteryzować się bardzo dużym zasięgiem i prędkością. Jedyny wybudowany prototyp uległ zniszczeniu podczas amerykańskiego bombardowania w 1945 roku.

We wrześniu 1942 roku Japońska Cesarska Marynarka Wojenna ogłosiła warunki techniczne 17-Shi, które powinien spełniać nowy samolot rozpoznawczy, przeznaczony do bazowania na lądzie. Główny akcent został położony na dużą prędkość i zasięg jakimi miała charakteryzować się nowa maszyna.

Pracę nad nową konstrukcją podjęto między innymi w Pierwszym Arsenale (w znaczeniu zakładu badawczo-produkcyjnego broni) Lotniczo-Technicznym Lotnictwa Marynarki (第一海軍航空技術廠, Dai-Ichi Kaigun Kōkū Gijutsu-shō, znanym pod skrótowym określeniem Kūgishō) w Yokosuka.

Efektem prac wojskowych inżynierów był samolot Kūgishō R1Y1 „Seiun”. Konstrukcja nie spełniała jednak ambitnych wymagań technicznych, stawianych przez marynarkę i na początku 1943 r. cały projekt został anulowany.

Nie był to jednak koniec prac w arsenale nad nowym samolotem rozpoznawczym. W tym samym roku w Kugisho sięgnięto po rozwiązania techniczne zastosowane w niemieckim, eksperymentalnym samolocie rozpoznawczym Heinkel He 119V-4, którego egzemplarz sprowadzono do Japonii jeszcze w 1940 roku.

Podobnie jak w niemieckim pierwowzorze, zdecydowano się umieścić zespół dwóch silników Aichi Atsuta 30 w kadłubie samolotu, za kabiną pilota. Układ dwóch, sprzężonych jednostek napędowych otrzymał nazwę Aichi YE2H (He-70-01). Ich sumaryczna moc miała wynosić 3400 KM. Moc silników miała być przenoszona na sześciołopatowe śmigło o dużej średnicy za pomocą długiego wału przechodzącego pod kabiną pilota. Całością prac nad nowym samolotem kierował komandor Shiro Otsuki.

Problemy z nową jednostką napędową oraz układem przeniesiena napędu spowodowały, że prototyp R2Y1 ukończono dopiero 27 kwietnia 1945 roku. Gotowy samolot przewieziony został do bazy w Kisarazu. Najpierw dokonano próbnego kołowania samolotu, za sterami maszyny siedział pilot doświadczalny Teraoka. Testy nie wypadły pomyślnie, szwankował układ chłodzenia silnika oraz amortyzacja podwozia.

8 maja 1945 r. samolot, za sterami którego siedział pilot doświadczalny Kitajima, wzbił się do swojego pierwszego lotu (niektóre źródła podają, iż miało to miejsce 5 maja). Krótki lot bez chowania podwozia musiał zakończył się przedwcześnie, gdyż niebezpiecznie zaczęła wzrastać temperatura oleju.

Silnik nadal sprawiał problemy, które doprowadziły do jego pożaru i zniszczenia podczas przeprowadzanych na ziemi testów instalacji układu chłodzenia. W celu wymiany jednostki napędowej maszyna została odesłana do wytwórni, w której kilka dni później została zniszczona w wyniku amerykańskiego bombardowania. Dalszy rozwój samolotu został wstrzymany, tym bardziej że sytuacja na froncie nie wymagała posiadania maszyny rozpoznawczej o tak dużym zasięgu.

Zdając sobie sprawę z realiów wojny, już pod koniec 1944 r. kierownictwo Kugisho zaproponowało zmianę przeznaczenia R2Y1 z samolotu rozpoznawczego na maszynę myśliwsko-bombową napędzaną silnikiem odrzutowym. Tak zmodyfikowana konstrukcja otrzymała oznaczenie Kugisho R2Y2 Keiun.

R2Y1 był wolnonośnym, całkowicie metalowym dolnopłatem, napędzanym jednym, chłodzonym cieczą silnikiem rzędowym Aichi YE2H (Ha-70-01), składającym się z dwóch silników Aichi Atsuta 30 w układzie tandem. Silnik zamontowany był w kadłubie nad centropłatem za kabiną pilota i napędzał sześciołopatowe, przestawialne śmigło metalowe o średnicy 3,8 m. Usterzenie klasyczne, wolnonośne. Trójpodporowe, chowane podwozie z przednim podparciem, przednia goleń do wnęki w kadłubie, główne do wnęk w skrzydłach. Samolot nie posiadał uzbrojenia strzeleckiego.

• Krzysztof Zelewski, Niemieckie piętno – pierwsze japońskie samoloty odrzutowe i rakietowe, „Lotnictwo”, nr specjalny 9 (2009), s. 26-40, ISSN 1732-5323.