Krzysztof Pomian
Data i miejsce urodzenia |
25 stycznia 1934 |
---|---|
Profesor nauk humanistycznych | |
Specjalność: historia kultury europejskiej | |
Alma Mater | |
Doktorat |
1965 |
Habilitacja |
1968 |
Profesura |
29 grudnia 1998 |
Doktor honoris causa Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej – 2003 | |
Nauczyciel akademicki | |
Uczelnia | |
Odznaczenia | |
Krzysztof Andrzej Pomian (ur. 25 stycznia 1934 w Warszawie[1] jako Krzysztof Purman) – polski filozof, historyk, eseista, profesor nauk humanistycznych.
Życiorys
Urodził się w 1934 jako Krzysztof Purman[2]. Jego rodzice byli Polakami żydowskiego pochodzenia. Ojciec Stefan Purman był działaczem komunistycznym, jednym z założycieli KPP, bratem Henryka i Leona. W trakcie II wojny światowej Krzysztof Pomian został wywieziony z rodziną do Kazachstanu, gdzie w łagrze zmarł jego ojciec. Do Polski powrócił wraz z matką w 1946[3]. Wkrótce po wojnie matka zmieniła nazwisko na Pomian, przedwojenny pseudonim jej męża[2].
W latach 1952–1957 Pomian studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. Na tym samym wydziale obronił pracę doktorską (1965) i habilitacyjną (1968) oraz pracował jako adiunkt w Katedrze Historii Filozofii Narodowej. Był członkiem Związku Młodzieży Polskiej[4]. W 1966 po wygłoszeniu krytycznego wobec partii referatu został wykluczony z PZPR, do której należał od czasów studenckich. W 1968 stracił pracę na uczelni za poparcie udzielone uczestnikom wydarzeń marcowych[3]. W latach 1969–1972 był zatrudniony w Zakładzie Rękopisów Biblioteki Narodowej[5], następnie wyjechał do Francji[6]. W grudniu 1975 podpisał List 59, protest przeciwko zmianom w konstytucji[7].
W 1984 został profesorem w Centre national de la recherche scientifique (CNRS). W 1998 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych[8]. W 1999 objął stanowisko profesora na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 2001 został dyrektorem tworzonego w Brukseli Muzeum Europy. W 2010 wszedł w skład Komitetu Doradczego Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność[6].
Jest autorem prac o filozofii współczesnej oraz związkach filozofii z polityką, m.in. zbioru esejów Filozofowie w kręgu polityki. W latach 2020–2022 we Francji wydano jego trzytomową publikację pt. Le Musée, une histoire mondiale, poświęconą historii i kształtowaniu się instytucji muzeum[9].
Jego żoną była Grażyna Pomian[10].
Odznaczenia i wyróżnienia
W 2012 został przez prezydenta Bronisława Komorowskiego odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[11]. W 1993 uhonorowano go Krzyżem Komandorskim tego orderu[12].
Doktor honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (2003)[13] i Uniwersytetu Gdańskiego (2024)[14]. Otrzymał Nagrodę Publicystyczną im. Juliusza Mieroszewskiego (1985)[15] oraz Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2017)[16].
W 2024 otrzymał wyróżnienie specjalne Nagród Klio za trzytomową publikację Muzeum. Historia światowa[17].
Publikacje
- Filozofia i socjologia XX wieku (współautor), Wiedza Powszechna, Warszawa 1962.
- Przeszłość jako przedmiot wiary: historia i filozofia w myśli średniowiecza, PWN, Warszawa 1968.
- Człowiek pośród rzeczy: szkice historycznofilozoficzne, Czytelnik, Warszawa 1973.
- Les archives: du Trésor des chartes au caran, Gallimard , Paryż 1980.
- L'orde du temps, Gallimard , Paryż 1984.
- Europa i jej narody (współautor), PIW, Warszawa 1992.
- Przeszłość jako przedmiot wiedzy, Fundacja „Aletheia”, Warszawa 1992.
- Zbieracze i osobliwości: Paryż – Wenecja XVI–XVIII wiek, PIW, Warszawa 1996.
- Drogi kultury europejskiej: trzy studia, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 1996.
- Wenecja w kulturze europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2000.
- W kręgu Giedroycia, Czytelnik, Warszawa 2000.
- Oblicza dwudziestego wieku: szkice historyczno-polityczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2002.
- Filozofowie w świecie polityki. 1, Eseje 1957–1974, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2004.
- Historia – nauka wobec pamięci (współautor), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2006.
- Le Musée, une histoire mondiale. Tome 1: Du trésor au musée, Gallimard, Paryż 2020; wyd. w jęz. pol.: Muzeum. Historia światowa. T. 1: Od skarbca do muzeum (tłum. Tomasz Stróżyński), słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2023.
- Le Musée, une histoire mondiale. Tome 2: L’ancrage européen, 1789–1850, Gallimard, Paryż 2021; wyd. w jęz. pol.: Muzeum. Historia światowa. T. 2: Zakotwiczanie w Europie: 1789–1850 (tłum. Tomasz Stróżyński), słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2023.
- Le Musée, une histoire mondiale. Tome 3: Du trésor au musée, 1850–2020, Gallimard, Paryż 2022; wyd. w jęz. pol.: Muzeum. Historia światowa. T. 3: Na podbój świata 1850–2020 (tłum. Tomasz Stróżyński), słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2023.
Przypisy
- ↑ Krzysztof Pomian. kulturaparyska.com. [dostęp 2021-03-26].
- ↑ a b Notacje historyczne. Krzysztof Pomian. Jeśli chodzi o fałszerstwa to byli oni zupełnie dobrzy. vod.tvp.pl, 5 marca 2009. [dostęp 2017-12-29].
- ↑ a b Krzysztof Pomian. wp.pl. [dostęp 2012-09-29].
- ↑ Tadeusz Rutkowski: Na styku nauki i polityki. Uniwersytet Warszawski w PRL 1944–1989. W: Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego po 1945. Piotr M. Majewski (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016, s. 438. ISBN 978-83-235-1791-7.
- ↑ „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej”. Nr 41, s. 11, 56, 1969. Warszawa.
- ↑ a b Prof. Krzysztof Pomian, Polska. enrs.eu. [dostęp 2018-03-10].
- ↑ Z ostatniej chwili. „Kultura”. Nr 1/340–2/341, s. 236, 1976. Paryż.
- ↑ Prof. dr hab. Krzysztof Andrzej Pomian, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-09-29] .
- ↑ Krzysztof Pomian: Muzeum. Historia światowa: tom 1. ecs.gda.pl, kwiecień 2023. [dostęp 2023-04-25].
- ↑ Wybitni intelektualiści o Polsce Ludowej w cyklu debat na Uniwersytecie Łódzkim. rynek-ksiazki.pl, 6 listopada 2023. [dostęp 2024-05-25].
- ↑ M.P. z 2012 r. poz. 765
- ↑ M.P. z 1993 r. nr 61, poz. 553
- ↑ Doktorzy honoris causa UMCS. umcs.lublin.pl. [dostęp 2010-09-29].
- ↑ Prof. Krzysztof Pomian doktorem honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. ug.edu.pl, 10 maja 2024. [dostęp 2024-05-11].
- ↑ Laureaci nagród „Kultury”. kulturaparyska.com. [dostęp 2021-05-03].
- ↑ Laureaci Nagrody FNP. fnp.org.pl. [dostęp 2017-12-25].
- ↑ Szydłowska, Okniński, Klarecki i Pomian wśród laureatów Nagród Historycznych Klio 2024. dzieje.pl, 28 listopada 2024. [dostęp 2024-11-28].
Linki zewnętrzne
- Patrycja Dołowy: Tytuły, które były dla mnie w życiu ważne, to tytuły moich książek – rozmowa z prof. Krzysztofem Pomianem, laureatem nagrody FNP 2017. fnp.org.pl, 21 grudnia 2017. [dostęp 2017-12-25].
- ISNI: 0000000081780600
- VIAF: 111503240
- LCCN: n82083454
- GND: 118165496
- NDL: 00473196
- BnF: 119202046
- SUDOC: 121899888
- SBN: CFIV112275
- NKC: jn20010602605
- BNE: XX1074040
- NTA: 073194344
- BIBSYS: 90413236
- CiNii: DA05046461
- PLWABN: 9810601343105606
- NUKAT: n94001120
- J9U: 987007266499405171
- PTBNP: 1713543
- LNB: 000198405
- NSK: 000406904
- CONOR: 21875811
- LIH: LNB:V*70487;=BM