Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Krystyn Olszewski

Krystyn Olszewski
Data i miejsce urodzenia

18 maja 1921
Wyganów, gmina Wysokie Litewskie

Data i miejsce śmierci

30 kwietnia 2004
Warszawa

Narodowość

polska

Alma Mater

Politechnika Warszawska

Dziedzina sztuki

architektura urbanistyka literatura

Epoka

Późny modernizm

Multimedia w Wikimedia Commons

Krystyn Olszewski (ur. 18 maja 1921 w Wyganowie, gmina Wysokie Litewskie, zm. 30 kwietnia 2004 w Warszawie[1][2]) – polski architekt i urbanista, a także poeta i prozaik. Syn Stefana, oficera Wojska Polskiego, i Marii z domu Miedzińskiej[2]. Absolwent Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie (1939) i Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (1952)[1][2]. Członek Towarzystwa Urbanistów Polskich, w tym członek zarządu jako sekretarz (1953–1955) i skarbnik (1955–1956, 1963–1965). Członek Stowarzyszenia Architektów Polskich O. Warszawa[1][3].

Życiorys

Młodość

Absolwent Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie (matura 1939)[4] Przyjaciel szkolny Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Jana Bytnara „Rudego”. W czasie niemieckiej okupacji, podobnie jak oni, członek Szarych Szeregów. Aresztowany w maju 1942 za posiadanie broni, został skazany na śmierć, którą następnie zamieniono na uwięzienie w KL Auschwitz, gdzie otrzymał numer 75817. Pod koniec wojny przebywał również w KL Gross-Rossen, KL Buchenwald i KL Dachau, w którego podobozie KL München-Allach 30 kwietnia 1945 r. został uwolniony przez wojska amerykańskie (7 Armia)[5]. Obozowe przeżycia opisał w książce „Byliśmy w Oświęcimiu”, której współautorami byli Tadeusz Borowski i Janusz Nel Siedlecki[2]. Po wyzwoleniu zamieszkał na krótko w Monachium, gdzie studiował na Uniwersytecie UNRRA i pracował w Polskim Czerwonym Krzyżu. W 1946 powrócił do Warszawy, gdzie kontynuował studia architektoniczne rozpoczęte w czasie okupacji na tajnych kompletach[2].

Wczesna działalność zawodowa

Po zakończeniu studiów znalazł zatrudnienie na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej w Katedrze Urbanistyki na stanowisku wykładowcy[6][7]. Współpracował w projektach rozwoju kilkunastu miast polskich, portów morskich w Gdańsku i Gdyni. Był również współtwórcą koncepcji urbanistycznej Chorzowskiego Parku Kultury i Wypoczynku. W latach 60. pracownik Biura Urbanistycznego Warszawy, m.in. jako główny projektant planu urbanistycznego stolicy oraz członek zespołu opracowującego tzw. „optymalizację warszawską” – nowatorską metodę racjonalizacji zagospodarowani przestrzennego nowych dzielnic miasta. W 1960 roku otrzymał wyróżnienie w konkursie na opracowanie planu szczegółowego dzielnicy wschodniej w Olsztynie. Pracował również nad planami odbudowy Skopja, zniszczonego przez trzęsienie ziemi w 1963 oraz odpowiadał za planowanie rozwoju przestrzennego Bagdadu, w trakcie dwuletniego kontraktu w Iraku[1][2][8].

Singapur

W roku 1968 został generalnym projektantem koncepcyjnego planu rozwoju przestrzennego Singapuru (1968–1971). Następnie otrzymał funkcję eksperta ONZ do spraw przebudowy centrum tego miasta-państwa (1971–1973). Jego pomysłem był projekt pierścienia nowych dzielnic wokół centralnych terenów zielonych, które służyły do pozyskiwania i magazynowania wody deszczowej. Nowe dzielnice miały być obsługiwane przez autostrady miejskie i system metra, zwanego Mass Rapid Transit (MRT). Każde dzielnica miała składać się z szeregu osiedli mieszkaniowych, parków i szkół, centrów usługowo-handlowych oraz własną strefą lekkiego przemysłu. Projekt zrywał z praktyką większości azjatyckich mega-miast, w których chaotyczna zabudowa rozlewa się w sposób niekontrolowany. W późniejszych latach Olszewski zajął się projektowaniem mniejszych założeń urbanistycznych Singapuru. Do jego dorobku zaliczają się: projekt Marina City(inne języki) – miasta-parku nad zatoką Marina(inne języki) w centrum Singapuru (1980–1983); koncepcja lokalizacji na terenach wydartych morzu portu lotniczego Changi, jednego z największych obecnie na świecie; projekt Singapurskiego Centrum Nauki (Science Park(inne języki)); badanie wpływu przemysłu na środowisko naturalne Singapuru. W 1984 roku objął stanowisko starszego architekta w Mass Rapid Transit Corporation i był odpowiedzialny za koordynację budowy siedmiu nadziemnych stacji metra. Otwarto je w 1987[1][2][9]. Krystyn Olszewski poświęcił łącznie 15 lat swojego życia dla Singapuru, przyczyniając się do jego modernizacji i nadania mu obecnego kształtu urbanistycznego[9].

Po powrocie do Polski

W latach 70., po pierwszym powrocie z Singapuru, pełnił m.in. funkcję generalnego projektanta Lubelskiego Zagłębia Węglowego[10]. Po ostatecznym powrocie do Polski sprawował przez pewien czas (1993) funkcję głównego projektanta „Studium możliwości rozwoju Obszaru Metropolitalnego Warszawy”, przygotowując „Wstępny program prac”, przyjęty przez Radę Warszawy uchwałą nr 418 z roku 1993[11]. Brał również udział w pracach projektowych różnych rozwiązań urbanistycznych na obszarze aglomeracji warszawskiej. Najczęściej jako konsultant[12][13].

Zmarł 30 kwietnia 2004 roku, w rocznicę wyjścia z obozu koncentracyjnego[2].

Wynalazca

Krystyn Olszewski był także pomysłowym wynalazcą. Skonstruował m.in. system bloczków metalowych do tworzenia trójwymiarowych kompozycji artystycznych, za który zdobył złoty medal na Targach Wynalazców w Bazylei. Magnetyczną zabawkę dla architektów „Artivity” można było składać i budować z niej różne konstrukcje. Olszewskiemu udało się sprzedać tylko kilka prototypów. Stworzył również specjalną kostkę do gry, uważaną za odmianę kostki Rubika, która zyskała popularność w krajach azjatyckich[1][2].

Życie prywatne

Po poważnym wypadku samochodowym w Malezji stał się człowiekiem bardzo religijnym. W ciągu ostatnich 16 lat życia był związany ze Stowarzyszeniem Chrześcijańskiej Nauki w Singapurze, a później w Polsce. Został lektorem w Kościele Chrystusa Naukowca w Warszawie. Nie wierzył w instytucję Kościoła, tylko w kontakt z Bogiem[2].

Żona Małgorzata z domu Kwiatkowska (ur. 1927). Synowie: Jerzy Krystyn (ur. 1956) i Piotr[2][14][15].

Publikacje

  • Poszukiwania, poezje wybrane, Oficyna Warszawska na Obczyźnie, Monachium 1945 (współautor: T. Borowski).
  • Byliśmy w Oświęcimiu, Oficyna Warszawska na Obczyźnie, Monachium 1946 (współautorzy: T. Borowski, J. N. Siedlecki).
  • Problemy wielkich aglomeracji miejskich w Polsce, Ośrodek Informacji Technicznej i Ekonomicznej w Budownictwie, Warszawa 1964 (współautor: A. Jędraszko).
  • Społeczne budownictwo mieszkaniowe w Singapurze – Sprawy Mieszkaniowe 1997, 1 – s. 108–119.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f In memoriam – Pamięci Architektów Polskich – Krystyn Olszewski, https://archimemory.pl/pokaz/krystyn_olszewski,728.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Olivia Drost, Krystyn Olszewski – polski projektant Singapuru, http://podroze.onet.pl/ciekawe/krystyn-olszewski-polak-ktory-budowal-singapur/8xhx9n.
  3. ↑ Władze [online], tup.org.pl [dostęp 2018-07-23] (pol.).
  4. ↑ Edmund Kujawski (red.), Witold Grabski (red.): „Pochodem idziemy...” Dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im.Stefana Batorego w Warszawie, 2003, s. 311. ISBN 83-06-02325-0.
  5. ↑ Ta książka usuwa fałszywą legendę obozu koncentracyjnego
  6. ↑ Skład osobowy, Rok akademicki 1959–1960, Politechnika Warszawska, Warszawa, s. 49.
  7. ↑ Skład osobowy, Rok akademicki 1961–1962, Politechnika Warszawska, Warszawa, s. 38.
  8. ↑ Adam Lapski, Niezwykły park, Silesia Tramnews, Nr 4/13 kwietnia 2012, s. 6–7, http://www.tram-silesia.pl/www/wp-content/uploads/2012/05/TRAM_4_12_net.pdf.
  9. ↑ a b Zenon Kosiniak-Kamysz, Katarzyna Kryczka, Polish People In Singapore: The Fundation of Strong Singapore-Poland Relation, [w:] Hwee Y. L., Turner B., 50 Years of Sinapore-European Realtions, World Scientific Publishing, Singapore, 2015, s. 77–81.
  10. ↑ Wojciech Adamiecki, Górnicze przedwiośnie: reportaże o Lubelskim Zagłębiu Węglowym, Wyd. Lubelskie, Lublin 1976.
  11. ↑ Krystyn Olszewski, Mariusz Kowalski, Wstępny program prac Studium możliwości rozwoju Obszaru Metropolitalnego Warszawy, przyjęty uchwałą nr 418 Rady m.st. Warszawy.
  12. ↑ Joanna Maciejewska et al. (red.), plany na przyszłość 2001. Rysunki architektoniczne i makiety nowych warszawskich inwestycji, Centrum Edukacyjno-Kulturalne ŁOWICKA, Warszawa 2001, s. 86.
  13. ↑ Krajobraz Warszawski, Marzec 1997, nr 32, s. 10.
  14. ↑ Profil Krystyna Olszewskiego na portalu Myheritage, https://www.myheritage.com/research/record-1-77825803-1-180/krystyn-olszewski.
  15. ↑ Jerzy Krystyn Olszewski | Agata Steczkowska [online], agatasteczkowska.com [dostęp 2018-07-23] (ang.).
Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/Krystyn_Olszewski