Kopet-dag

Koppe Dagh, Köpetdag

Widok na góry Kopet-dag
Kontynent	Azja
Państwo	Iran  Turkmenistan
Najwyższy szczyt	3117 m n.p.m.
Długość	ok. 650 km
Jednostka dominująca	Góry Turkmeńsko-Chorasańskie
Położenie na mapie Azji Kopet-dag
Położenie na mapie Turkmenistanu Kopet-dag
Położenie na mapie Iranu Kopet-dag
38°04′N 57°22′E/38,066667 57,366667
Multimedia w Wikimedia Commons

Kopet-dag (z tur.: „wielogórze”; pers.: کپه‌داغ, Koppe Dagh; turkm.: Köpetdag) – góry w Turkmenistanie i Iranie, północne odgałęzienie Gór Turkmeńsko-Chorasańskich. Rozciągają się z południowego wschodu na północny zachód na długości ok. 650 km. Najwyższy szczyt gór wznosi się na wysokość 3117 m n.p.m.

Góry zostały wypiętrzone w orogenezie alpejskiej i zbudowane są z paleozoicznych i mezozoicznych skał osadowych, głównie z wapieni, margli, zlepieńców, piaskowców i glin kredowych. Składają się z szeregu równoległych pasm bogato urzeźbionych przez zjawiska krasowe. Cechują się dużą aktywnością sejsmiczną; występują silne trzęsienia ziemi.

Północno-wschodnie stoki gór stanowią wyrównaną, prawie prostolinijną krawędź, która stromo opada do Niziny Turańskiej, stoki południowo-zachodnie przechodzą zaś łagodnie w Wyżynę Irańską i Góry Chorasańskie. Do wysokości ok. 1000 m n.p.m. występuje roślinność pustynna i półpustynna, która wyżej przechodzi w stepy ostnicowe. Powyżej 2200 m n.p.m. dominują górskie kserofity. W dolinach rzecznych i wąwozach rosną gaje orzecha włoskiego i fistaszkowe, czasem jabłoniowe i klonowe, a także – platany, migdałowce, figowce i dzika winorośl.

U podnóża Kopet-dagu leży miasto Aszchabad, stolica Turkmenistanu.

• Roman Biesiada, Tadeusz Lenczkowski, Lech Ratajski: Słownik Geografii ZSRR. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974, s. 54.
• Копетдаг. Большая Советская Энциклопедия. [dostęp 2012-08-22]. (ros.).