Konklawe 1406
Daty i miejsce | |
18 – 30 listopada 1406 | |
Rzym | |
Główne postacie | |
Dziekan | |
---|---|
Kamerling | |
Protoprezbiter |
Bálint Alsáni (nieobecny) |
Protoprezbiter elektorów |
Angelo d’Anna de Sommariva OSBCam |
Protodiakon | |
Wybory | |
Liczba elektorów • uczestnicy • nieobecni |
|
Wybrany papież | |
Angelo Correr Przybrane imię: Grzegorz XII |
Konklawe 18-30 listopada 1406 – konklawe okresu wielkiej schizmy zachodniej, które wybrało Grzegorza XII na papieża obediencji rzymskiej.
Śmierć Innocentego VII
Papież Innocenty VII, trzeci z kolei papież rzymskiej obediencji, zmarł 6 listopada 1406 po dwóch latach pontyfikatu. Na konklawe 1404 ślubował on, że podejmie wszelkie kroki, łącznie z abdykacją, aby zakończyć trwającą w Kościele od 1378 roku schizmę, w rzeczywistości jednak nie uczynił praktycznie nic, aby ten cel osiągnąć[1].
Podobnie jak przy śmierci Urbana VI, Klemensa VII i Bonifacego IX także i tym razem kardynałowie zastanawiali się, czy przystępować do wyboru nowego papieża czy też rozpocząć negocjacje z „awiniońskim” papieżem Benedyktem XIII w sprawie jego uznania lub nawet zaczekać na jego śmierć[2]. Rozważania te trwały jednak krótko i w przepisanym prawem kanonicznym terminie „rzymscy” kardynałowie przystąpili do konklawe[3]. Wiadomo, że jednym z głównych papabile, popieranym przez Florencję, był Angelo Acciaioli[4].
Lista uczestników
Rzymska obediencja Świętego Kolegium liczyła 18 kardynałów. 14 z nich brało udział w konklawe[5]:
- Angelo Acciaioli; Kardynał z Florencji[6] (nominacja kardynalska: 17 grudnia 1384) – kardynał biskup Ostia e Velletri; prymas Świętego Kolegium Kardynałów; wicekanclerz Świętego Kościoła Rzymskiego; archiprezbiter bazyliki watykańskiej
- Enrico Minutoli; Kardynał z Monopoli[6] (18 grudnia 1389) – kardynał biskup Tusculum; archiprezbiter bazyliki liberiańskiej; kamerling Świętego Kolegium Kardynałów; protektor Zakonu Krzyżackiego
- Antonio Caetani; Kardynał z Akwilei[6] (27 lutego 1402) – kardynał biskup Palestriny; penitencjariusz większy; archiprezbiter bazyliki laterańskiej
- Angelo d’Anna de Sommariva OSBCam; Kardynał z Lodi[6] (17 grudnia 1384) – kardynał prezbiter S. Pudenziana
- Corrado Caraccioli; Kardynał z Mileto[6] (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter S. Crisogono; administrator diecezji Mileto
- Angelo Correr; Kardynał z Konstantynopola[6] (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter S. Marco; tytularny patriarcha Konstantynopola; administrator diecezji Koronei
- Giordano Orsini (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter Ss. Silvestro e Martino
- Giovanni Migliorati; Kardynał z Rawenny[6] (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter S. Croce in Gerusalemme; administrator archidiecezji Rawenny
- Antonio Calvi; Kardynał z Todi[6] (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter S. Prassede
- Rinaldo Brancaccio (17 grudnia 1384) – kardynał diakon Ss. Vito e Modesto; protodiakon Świętego Kolegium Kardynałów
- Landolfo Maramaldo; Kardynał z Bari[6] (21 grudnia 1381/18 grudnia 1389[7]) – kardynał diakon S. Nicola in Carcere Tulliano; legat w Perugii
- Oddone Colonna (12 czerwca 1405) – kardynał diakon S. Giorgio in Velabro
- Pietro Stefaneschi; Kardynał S. Angelo[6] (12 czerwca 1405) – kardynał diakon S. Angelo in Pescheria
- Jean Gilles; Kardynał z Leodium[6] (12 czerwca 1405) – kardynał diakon Ss. Cosma e Damiano
Oprócz Francuza Jean Gilles wszyscy elektorzy byli Włochami. Czterech z nich mianował Urban VI, dwóch Bonifacy IX, a ośmiu Innocenty VII.
Kamerlingiem Świętego Kościoła Rzymskiego był Leonardo de Fisici, biskup Fermo.
Nieobecni
Czterech kardynałów (Węgier, dwóch Włochów i Grek) nie brało udziału w konklawe[8]:
- Bálint Alsáni; Kardynał z Peczu[6] (17 grudnia 1384) – kardynał prezbiter S. Sabina; protoprezbiter Świętego Kolegium Kardynałów; administrator diecezji Pecz
- Francesco Uguccione; Kardynał z Bordeaux[6] (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter Ss. IV Coronati; administrator archidiecezji Bordeaux
- Pietro Filargo OFM; Kardynał z Mediolanu[6] (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter Ss. XII Apostoli; administrator archidiecezji Mediolanu; legat papieski w Lombardii
- Baldassare Cossa; Kardynał S. Eustachio[6] (27 lutego 1402) – kardynał diakon S. Eustachio; legat apostolski w Romanii
Alsáni został mianowany przez Urbana VI, Cossa przez Bonifacego IX, a pozostali dwaj przez Innocentego VII.
Wybór Grzegorza XII
Konklawe rozpoczęło się 18 listopada[9]. Po pięciu dniach obrad, 23 listopada, wszyscy kardynałowie podpisali kapitulację wyborczą, która zobowiązywała elekta do[10]:
- publicznej deklaracji o gotowości złożenia abdykacji, jeśli Benedykt XIII zrobi to samo, w ciągu miesiąca od wyboru,
- niemianowania nowych kardynałów ponad to, co konieczne do zachowania równowagi z obediencją awiniońską, przy czym pierwsze nominacje powinny nastąpić nie prędzej niż po piętnastu miesiącach od wyboru,
- rozpoczęcia negocjacji z Benedyktem XIII w sprawie cesji (dwustronnej abdykacji), w ciągu trzech miesięcy od wyboru.
30 listopada, po dwunastu dniach obrad i tydzień po podpisaniu kapitulacji wyborczej, jednogłośny wybór kardynałów padł na kardynała, Angelo Correra, Wenecjanina[11], który był najstarszym członkiem Świętego Kolegium w obediencji rzymskiej[12]. Elekt przyjął wybór, przybrał imię Grzegorz XII i niezwłocznie potwierdził warunki kapitulacji wyborczej, zobowiązując się do jej przestrzegania[13]. 19 grudnia odbyła się uroczysta inauguracja pontyfikatu[14].
Już 11 grudnia 1406, a więc jeszcze przed koronacją, Grzegorz XII wypełnił pierwsze ze swych zobowiązań, publicznie deklarując gotowość cesji w przypadku podobnego kroku ze strony Benedykta XIII[15]. Rozmowy z Benedyktem XIII jednak przeciągały się, aż w końcu w maju 1408 Grzegorz XII złamał swe obietnice wyborcze i mianował nowych kardynałów[16]. Tym samym przyczynił się do przejściowego pogłębienia schizmy[17], jednak jego późniejsza postawa na Soborze w Konstancji umożliwiła jej ostateczne przezwyciężenie.
Przypisy
- ↑ Creighton, s. 196-197.
- ↑ Sede Vacante 1406; por. Souchon, vol. 1, s. 92-95; Creighton, s. 199.
- ↑ Souchon, vol. 1, s. 93; Creighton, s. 199; Sede Vacante 1406.
- ↑ Souchon, vol. 1, s. 113 przyp. 1.
- ↑ Eubel, s. 31 przyp. 1; Souchon, vol. 1, s. 93, 287-288, 293-295; Sede Vacante 1406; The Cardinals of the Holy Roman Church.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Od XIV do XVI wieku (a sporadycznie nawet i jeszcze później) rozpowszechniony był zwyczaj nazywania kardynałów (nawet w oficjalnych dokumentach) nie według ich imion i nazwisk, lecz według pseudonimów nawiązujących najczęściej do miejsca pochodzenia, diecezji lub kościoła tytularnego danego kardynała.
- ↑ Maramaldo został wpierw mianowany 21 grudnia 1381 przez Urbana VI, który później pozbawił go godności kardynalskiej. Zrehabilitował go Bonifacy IX w 1389. Jak wszystko wskazuje, jego miejsce w porządku starszeństwa było liczone od rehabilitacji w 1389, a nie od pierwotnej nominacji (Souchon, vol. 2, s. 51 przyp. 1).
- ↑ Eubel, s. 31 przyp. 1; Souchon, vol. 1, s. 89; Sede Vacante 1406; The Cardinals of the Holy Roman Church.
- ↑ Souchon, vol. 1, s. 93; Creighton, s. 199-200; Sede Vacante 1406; The Cardinals of the Holy Roman Church.
- ↑ Souchon, vol. 1, s. 95-97, 285-295; por. Creighton, s. 200.
- ↑ Souchon, vol. 1, s. 113; Creighton, s. 200; Sede Vacante 1406.
- ↑ Souchon, vol. 1, s. 111.
- ↑ Souchon, vol. 1, s. 113-114; Sede Vacante 1406
- ↑ Eubel, s. 31; Souchon, vol. 1, s. 115; Sede Vacante 1406.
- ↑ Souchon, vol. 1, s. 115-116; Creighton, s. 201.
- ↑ Creighton, s. 201 i nast.
- ↑ patrz Sobór w Pizie
Bibliografia
- Konrad Eubel, Hierarchia Catholica, vol. I, Padwa 1913-1960
- Martin Souchon: Die Papstwahlen in der Zeit des grossen Schismas, Vol. 1-2, Verlag von Benno Goeritz 1898-1899
- Mandell Creighton: A History of the Papacy During the Period of Reformation, volume I, (The Great Schism, 1378–1414), London: Longman, Green and Co., 1919
- Sede Vacante 1406
- The Cardinals of the Holy Roman Church