Komenda Rejonu Uzupełnień Toruń
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1920 |
Rozformowanie |
1939 |
Tradycje | |
Rodowód |
PKU Toruń |
Działania zbrojne | |
kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Podległość |
DOGen. „Pomorze” |
Skład |
PKU typ I |
Komenda Rejonu Uzupełnień Toruń (KRU Toruń) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].
Historia komendy
W czerwcu 1921 roku PKU Toruń była podporządkowana Dowództwu Okręgu Generalnego „Pomorze” i obejmowała swoją właściwością powiaty: brodnicki, lubawski, toruński i wąbrzeski[2][3].
15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów oraz wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, dotychczasowa PKU Toruń została podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VIII w Grudziądzu, a następnie w Toruniu, i obejmowała swoją właściwością powiaty: brodnicki, lubawski, toruński i wąbrzeski. W siedzibie starostwa, każdego z czterech powiatów, rezydował oficer ewidencyjny[4][5][6][7].
18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[8], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[7]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[9][10]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[11].
Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[9]. W skład PKU Toruń wchodziły trzy referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy i referat inwalidzki[9]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[12][13][14].
12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[15].
Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Toruń normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[16]
Z dniem 1 stycznia 1927 roku, w związku z likwidacją PKU Szubin i PKU Lubicz, minister spraw wojskowych dokonał zmian w podziale terytorialnym Okręgu Korpusu Nr VIII. W ramach tych zmian do PKU Toruń został włączony powiat rypiński z byłej PKU Lubicz oraz powiat chełmiński, który dotychczas wchodził w skład okręgu poborowego PKU Grudziądz, natomiast powiaty brodnicki i lubawski zostały wyłączone z PKU Toruń i włączone do PKU Grudziądz[17].
W marcu 1930 roku PKU Toruń była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu i administrowała miastem Toruń oraz powiatami: chełmińskim, rypińskim, toruńskim i wąbrzeskim[18]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ I[16].
31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[19].
1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Toruń została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Toruń przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[20], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[21]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Toruń normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[22] .
Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował miasto Toruń oraz powiaty: chełmiński, rypiński, toruński i wąbrzeski. KRU Toruń administrowała powiatem rypińskim do czasu utworzenia KRU Brodnica[1].
Obsada personalna
Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Toruń, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku. Wśród podoficerów pełniących służbę w PKU Toruń był m.in. st. sierż. Franciszek Afelt[a], odznaczony Medalem Niepodległości[23] i Srebrnym Krzyżem Zasługi[24].
Komendanci | ||
---|---|---|
Stopień, imię i nazwisko | Okres pełnienia obowiązków | Kolejne stanowisko (dalsze losy) |
ppłk piech. Feliks Ziegler[b] | 1920[3] – 1921 | |
płk piech. Antoni Szemet | 1921 – 1922 | |
ppłk piech. Antoni I Kamiński | 1 VII 1923[38] – II 1925[39] | dowódca I/49 pp |
ppłk piech. Kalikst Kędzierski | II 1925[40] – II 1927[41] | stan spoczynku z dniem 30 IV 1927 |
ppłk / płk piech. Mieczysław Kawka | III 1927[42] – XI 1928[43][44] | p.o. inspektora poborowego DOK VIII |
płk piech. Władysław Tarwid | III 1929[45] – XII 1931[46] | dyspozycja dowódcy OK VIII |
ppłk piech. Franciszek II Rataj | III 1932[47] – IV 1934[48] | komendant PKU Poznań Miasto |
ppłk piech. Jan Józef Rój[c] | IV 1934[48] – 1939[50] |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[51][6] | |||
---|---|---|---|
I referent | por. piech. / kanc. Władysław Marian Lekszycki | do X 1924[52] | II referent |
kpt. kanc. Stanisław VI Dąbrowski | od X 1924[53] | ||
II referent | urzędnik wojsk. XI rangi Marcin Kowalczyk | do X 1924[52] | OE Toruń |
por. / kpt. kanc. Władysław Marian Lekszycki[d] | X 1924 – XII 1925[58] | referent poborowy Oddziału Ogólnego Sztabu DOK VIII | |
oficer instrukcyjny | kpt. piech. Jan Kolanowski | do 30 XI 1923 | 63 pp |
kpt. piech. Marian I Tomaszewski[e][f] | od I 1924[60] | ||
kpt. piech. Antoni Józefowicz[g] | XI 1924[61] – III 1926[62] | 63 pp | |
oficer ewidencyjny na powiat brodnicki | urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Tadeusz Stadnicki | 1923 – II 1926[63] | referent inwalidzki PKU Inowrocław |
oficer ewidencyjny na powiat lubawski | urzędnik wojsk. X rangi Walenty Tymoteusz Komiszke[h] | od V 1923[65] | |
oficer ewidencyjny na powiat toruński | urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Michał Ciećkiewicz | do X 1924[53] | referent Oddziału Ogólnego Sztabu DOK VIII |
urzędnik wojsk. XI rangi Marcin Kowalczyk | od X 1924 | ||
oficer ewidencyjny na powiat wąbrzeski | urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Marcin Stefanko | IV 1923[66] – II 1926[63] | referent inwalidzki |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[67][68][69][70][71] | |||
kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta |
mjr piech. Eugeniusz Michał Kamiński | II 1926 – X 1927[72] | kierownik I referatu PKU Postawy |
kpt. kanc. Stanisław VI Dąbrowski | IV 1928[73] – IX 1930[74] | kierownik I referatu PKU Kościerzyna | |
kpt. kanc. Stanisław VI Dąbrowski[i] | VIII 1931[77] – VI 1932[78] | kierownik kancelarii Inspektoratu Armii w Toruniu | |
kpt. piech. Edward Franciszek Szymla[j] | VI 1932[80][81] – III 1934[82] | dyspozycja dowódcy OK VIII | |
kpt. piech. Ksawery Franciszek Grabowski | VI 1934[83] – VI 1938 | kierownik I referatu KRU | |
kierownik II referatu poborowego | kpt. kanc. Stanisław VI Dąbrowski | II 1926 – IV 1928 | kierownik I referatu |
kpt. kanc. Julian Młodnicki[k] | IV 1928[73] – IV 1929[86] | dyspozycja dowódcy OK VIII | |
kpt. piech. Marian Garbiak | VII 1929[87] – VIII 1931[88] | kierownik I referatu PKU Kościerzyna | |
kpt. piech. Władysław I Szwed[l] | X 1931[90] – XI 1932[91] | dyspozycja dowódcy OK VIII | |
kpt. piech. Maksymilian Sikorski[m] | XII 1932[93] – 30 XI 1935 | stan spoczynku | |
kpt. piech. Jan Danowski | XII 1935 – VI 1938 | kierownik II referatu KRU | |
referent | por. kanc. Michał Ciećkiewicz | II 1926 – IV 1927[94] | referent PKU Nowy Targ |
kpt. kanc. Julian Młodnicki | IV 1927[94] – IV 1928 | kierownik II referatu | |
por. kanc. Marcin Stefanko | IV 1928[73] – VIII 1931[95] | dyspozycja dowódcy OK VIII | |
referent inwalidzki | por. kanc. Marcin Stefanko | II 1926 – IV 1928 | referent |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[96][n] | |||
kierownik I referatu ewidencji | kpt. adm. (piech.) Ksawery Franciszek Grabowski[o] | 1939 | |
kierownik II referatu uzupełnień | kpt. adm. (piech.) Jan Danowski[p] | 1939 |
Uwagi
- ↑ St. sierż. Franciszek Afelt ur. 26 stycznia 1892 w Toruniu, w rodzinie Antoniego.
- ↑ Płk piech. Feliks Ziegler (niem. Felix Ritter von Ziegler) ur. 12 sierpnia 1865 w Nowym Sączu (?). Jesienią 1884 rozpoczął zawodową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej Armii. Został wcielony do Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 20 w Krakowie[25]. W 1914 pełnił służbę na stanowisku komendanta Okręgu Uzupełnień Nowy Sącz, pozostając oficerem nadetatowym IR Nr 20[26]. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów piechoty: kadeta (starszeństwo z 1 września 1884)[27], kadeta-zastępcy oficera[28], podporucznika, porucznika, kapitana i majora (1 maja 1912)[29]. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[30]. 1 czerwca 1921 w dalszym ciągu pełnił służbę w PKU Toruniu, a jego oddziałem macierzystym był 63 Toruński Pułk Piechoty[31]. 26 października 1923 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził go w stopniu pułkownika[32]. Na emeryturze mieszkał w kolonii Kuchnia, w gminie Chełmża[33][34][35]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji PKU Toruń. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII”[36]. Był odznaczony m.in. Krzyżem Zasługi Wojskowej[37].
- ↑ Ppłk piech. Jan Józef Rój (ur. 11 listopada 1889) był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) i Złotym Krzyżem Zasługi[49].
- ↑ Władysław Marian Lekszycki ur. 5 sierpnia 1891. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 11. lokatą w korpusie oficerów administracyjnych (dział kancelaryjny)[54][55]. W marcu 1934 został przeniesiony do korpusu oficerów piechoty z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku w DOK VIII[56]. Był odznaczony Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości (23 grudnia 1933), Srebrnym Krzyżem Zasługi i Medalem Zwycięstwa. Mężczyzna o tym samym imieniu i nazwisku oraz dacie urodzenia był więźniem Pawiaka, rozstrzelanym 13 stycznia 1944 roku na ulicy Górczewskiej 14[57] .
- ↑ kpt. piech. Marian I Tomaszewski ur. 31 października 1892 w Bereźnem, w rodzinie Jana lub 19 października 1892 w Miropolu na Wołyniu. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. W 1928 służył w KOP, a w 1932 w DOK V w Krakowie. Był odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi.
- ↑ W styczniu 1934 ogłoszono sprostowanie daty urodzenia kpt. Mariana I Tomaszewskiego z „1 listopada 1892” na „31 października 1892”[59].
- ↑ kpt. piech. Antoni Józefowicz ur. 23 marca 1887 w Kocmaniu. W 1938 mieszkał w Gdyni przy ul. Zakopiańskiej 9.
- ↑ Por. Walenty Tymoteusz Komiszke ur. 24 stycznia 1888 w Łasinie, w rodzinie Michała i Zuznanny z Reczkowskich. Na emeryturze mieszkał w Łasinie przy ul. Hallera 13. 2 listopada 1930 został wybrany wiceprezesem Związku byłych uczestników powstań narodowych w Grudziądzu. 16 marca 1933 został odznaczony Medalem Niepodległości[64].
- ↑ Kpt. adm. Stanisław VI Dąbrowski ur. 5 lutego 1894 w m. Szwientupy na Litwie Kowieńskiej, w rodzinie Bolesława. W marcu 1934 został przeniesiony z korpusu oficerów administracji do korpusu oficerów piechoty w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 178,9 lokatą[75][76]. Na stanowisku kierownika kancelarii Inspektoratu Armii w Toruniu pozostał do 1939 roku.
- ↑ Kpt. piech. Edward Franciszek Szymla ps. „Edward Pieckowicz” ur. 7 października 1890 w Krakowie. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii austro-węgierskiej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów piechoty[79]. Po zakończeniu II wojny światowej został odnotowany Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym w Krakowie[57] . Zmarł 4 lutego 1981. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Lubsku. Był odznaczony Krzyżem Walecznych i Medalem Niepodległości (13 września 1933).
- ↑ Kpt. adm. Julian Młodnicki ur. 10 lutego 1887 w Janowie, w rodzinie Karola. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 grudnia 1920 w korpusie oficerów administracji, dział kancelaryjny[84]. Z dniem 30 września 1929 został przeniesiony w stan spoczynku[85]. Figuruje na Ukraińskiej Liście Katyńskiej.
- ↑ Kpt. piech. Władysław I Szwed ur. 1 maja 1891 we wsi Dębe. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii niemieckiej. Był odznaczony Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) i Medalem Niepodległości (20 lipca 1932). Został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty[79]. Z dniem 30 kwietnia 1933 roku został przeniesiony w stan spoczynku[89].
- ↑ Kpt. piech. Maksymilian Sikorski (ur. 29 listopada 1889 w Bydgoszczy) był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) i Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (6 grudnia 1957 roku). Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 roku w korpusie oficerów piechoty[79]. W marcu 1932 roku został przeniesiony z 83 pp do PKU Kamionka Strumiłowa na stanowisko kierownika II referatu poborowego[92]. W grudniu tego roku został przeniesiony do PKU Toruń na takie samo stanowisko. Z dniem 30 listopada 1935 roku został przeniesiony w stan spoczynku. 13 stycznia 1943 roku został osadzony KL Mauthausen-Gusen. Przeżył[57] .
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[97].
- ↑ Major Ksawery Franciszek Grabowski ur. 3 września 1896 w Obertynie, w ówczesnym powiecie horodeńskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Jana i Franciszki z Jaworskich. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Piechoty Nr 30. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 lutego 1917 w korpusie oficerów rezerwy[98]. W 1916 został ranny[99]. Był odznaczony Srebrnym Medalem Waleczności 1 klasy, Medalem Niepodległości (15 kwietnia 1932) i Srebrnym Krzyżem Zasługi (1938). Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku w korpusie oficerów piechoty[100][101][102]. W 1945 był pierwszym komendantem Rejonowej Komendy Uzupełnień w Katowicach. Zmarł 6 października 1965. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
- ↑ Kpt. adm. (piech.) Jan Karol Danowski ur. 1 listopada 1894 w Warszawie, w rodzinie Szczepana. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (4 lutego 1932), Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Srebrnym Krzyżem Zasługi[103] i Odznaką Pamiątkową Więźniów Ideowych. W grudniu 1932 został przydzielony do PKU Toruń[104]. Po przeniesieniu kpt. Maksymiliana Sikorskiego w stan spoczynku (30 listopada 1935) objął kierownictwo II referatu poborowego.
Przypisy
- ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11
- ↑ a b Mierzejewski i Sadowski 1994 ↓, s. 35.
- ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 38.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1481.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1350.
- ↑ a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
- ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
- ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
- ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 2 z 21 stycznia 1927 roku, poz. 15.
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
- ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
- ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 19 marca 1933 roku, s. 62.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 29 maja 1929 roku, s. 165.
- ↑ Militär-Schematismus 1885 ↓, s. 309.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 121, 418.
- ↑ Militär-Schematismus 1885 ↓, s. 268.
- ↑ Militär-Schematismus 1886 ↓, s. 309.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 210.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 23 czerwca 1920 roku, s. 497.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 185, 971.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 70 z 7 listopada 1923 roku, s. 740.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1580.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1410.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 888.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 323, 1012.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 418.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 12 czerwca 1923 roku, s. 393.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 lutego 1925 roku, s. 90.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 lutego 1925 roku, s. 91.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 65.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 354.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 49.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 91.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931 roku, s. 415.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 233.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 11.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 859.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1481, 1555, 1560, 1567, 1568.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 106 z 9 października 1924 roku, s. 584.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 106 z 9 października 1924 roku, s. 583.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 825.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 355, 474.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934 roku, s. 86.
- ↑ a b c Straty ↓.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 14 grudnia 1925 roku, s. 717.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 29.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 24 stycznia 1924 roku, s. 35.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 117 z 1 listopada 1924 roku, s. 654.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 9.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 4.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 5 maja 1923 roku, s. 290.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 18 kwietnia 1923 roku, s. 258.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 16.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 115, 824, 832, kwietniu 1928 roku zostali przeniesieni służbowo do PKU w celu odbycia praktyki poborowej: płk sap. Józef I Zaniewski z Centralnej Szkoły Artylerii – na sześć miesięcy i mjr piech. Leon Klein z 63 pp – na cztery miesiące.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XII, 525.
- ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 12, 41, 70.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 9, 40, 42, 67.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 301.
- ↑ a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 175.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 24.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934 roku, s. 85.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 354, 420.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 242.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 428.
- ↑ a b c Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 44.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XII.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 416.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934 roku, s. 134.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 155.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 824.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 266.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 117.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 200.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 234.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 122.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 327.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 listopada 1932 roku, s. 398.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 231.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 431.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 11 kwietnia 1927 roku, s. 113.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 228.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 859.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 340, 546.
- ↑ Lista strat nr 459. c. i k. Ministerstwo Wojny, 1916-09-02, s. 3.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 47, 576.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 39.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 293.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 292.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 418.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwca 1935. Warszawa: Dep. Piech. MSWojsk., 1935.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Jarosław Kowalewski: Historia Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Suwałkach. [dostęp 2019-05-18].
- Donat Mierzejewski, Sławomir Sadowski: Zarys historii Pomorskiego Okręgu Wojskowego 1919–1994. Bydgoszcz: Pomorski Okręg Wojskowy, 1994.
- Henryk Moczyński: Służba poborowa. W: Dziesięciolecie Odrodzenia Polskiej Siły Zbrojnej 1918–1928. Henryk Stanisław Mościcki (red.) Włodzimierz Dzwonkowski (red.) Tadeusz Bałaban (red.). Warszawa: Tadeusz Złotnicki, 1928, s. 391–394.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2019-08-27].