Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Komenda Rejonu Uzupełnień Nowy Sącz

Komenda Rejonu Uzupełnień
Nowy Sącz
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Nowy Sącz
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1918

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Nowy Targ XVIII
PKU Nowy Sącz XVIII
PKU 1 psp
PKU Nowy Sącz

Komendanci
Pierwszy

ppłk Stanisław Turski

Obecny

mjr dypl. Wojciech Korsak

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Nowy Sącz

Podległość

OKU Kraków
DOGen. „Kraków”
DOK V

Skład

PKU typ IV

Komendy rejonów uzupełnień OK V

Komenda Rejonu Uzupełnień Nowy Sącz (KRU Nowy Sącz) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].

Historia komendy

27 grudnia 1918 roku minister spraw wojskowych ustanowił XVIII Powiatową Komendę Uzupełnień w Nowym Targu obejmującą powiaty: nowotarski ze Spiszem i Orawą, limanowski i nowosądecki[2]. XVIII PKU w Nowym Targu znajdowała się na terenie Okręgu Generalnego „Kraków” i podlegała Okręgowej Komendzie Uzupełnień w Krakowie[3].

21 stycznia 1919 roku minister spraw wojskowych przemianował XVIII PKU w Nowym Targu na Powiatową Komendę Uzupełnień w Nowym Sączu z zachowaniem dotychczasowego okręgu i z siedzibą w Nowym Sączu[4].

Komenda, jako władza zaciągowa pierwszej instancji realizowała zadania i wykonywała obowiązki wynikające z Tymczasowej ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej, która weszła w życie 29 października 1918 roku[5]. Ponadto komenda przejęła zadania dotychczasowych Głównych Urzędów Zaciągu do Wojska Polskiego w zakresie: przyjmowania zgłoszeń ochotników do wojska i agitacji werbunkowej, przyjmowanie podań o przyjęcie do wojska wnoszonych przez oficerów i żołnierzy byłych I, II i III Korpusów Polskich w Rosji oraz armii austriackiej, rosyjskiej i niemieckiej, przyjmowanie podań o przyjęcie do szkół podoficerskich i szkół podchorążych, a także przyjmowanie podań o przyjęcie na kursy żandarmerii[6].

Organami pomocniczymi i wykonawczymi PKU byli oficerowie ewidencyjni. Wspomniani oficerowie realizowali zadania PKU w powierzonym im powiecie. Każdy oficer ewidencyjny miał do pomocy jednego pisarza i jednego szeregowego (ordynansa kancelaryjnego)[6].

W czerwcu 1921 roku PKU 1 psp podlegała Dowództwu Okręgu Generalnego „Kraków” i obejmowała powiaty: gorlicki, grybowski, limanowski, nowosądecki i nowotarski[7].

Z dniem 15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów i po wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, PKU 1 psp została przemianowana na PKU Nowy Sącz i podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie. Okręg poborowy PKU Nowy Sącz obejmował powiaty: gorlicki, grybowski i nowosądecki. W każdym mieście powiatowym miał rezydować oficer ewidencyjny. W 1923 roku stanowiska oficerów ewidencyjnych nie zostały obsadzone[8][9][10][11].

1 czerwca 1922 roku została zlikwidowana gospoda inwalidzka przy PKU Nowy Sącz[12].

W sierpniu 1922 roku dowódca Okręgu Korpusu Nr V gen. dyw. Aleksander Osiński udzielił pochwały oficerowi instrukcyjnemu przy PKU kpt. Kazimierzowi Kuczale za przeprowadzenie kilkutygodniowych kursów młodzieży w obozie przysposobienia rezerw w Roztoce, a także podkreślił zasługi komendanta PKU ppłk. Feliksa Persa przy organizacji obozu, który został uruchomiony 1 lipca tego roku[13].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[14], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[11]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[15][16]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[17].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[15]. W skład PKU Nowy Sącz wchodziły trzy referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy i referat inwalidzki[15]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[18][19][20].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[21].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Nowy Sącz normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[22]

1 października 1927 roku powiat gorlicki został włączony do nowo powstałej PKU Jasło[23].

W marcu 1930 roku PKU Nowy Sącz nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr V i administrowała powiatami: nowosądeckim i grybowskim[24]. W grudniu tego roku posiadała skład osobowy typ IV[22].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[25].

1 kwietnia 1932 roku został zniesiony powiat grybowski[26].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Nowy Sącz została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Nowy Sącz przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[27], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[28]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Nowy Sącz normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[29].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr V, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiat nowosądecki[1].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Nowy Sącz, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Stopień, imię i nazwisko Okres pełnienia funkcji Kolejne stanowisko (dalsze losy)
ppłk piech. Stanisław I Turski[a] od 27 XII 1918
ppłk piech. Feliks Pers 1922[9][10] – III 1925[33] komendant PKU Kraków Miasto
ppłk piech. Stanisław Wilusz[b] VIII 1925[51] – II 1927[52] stan spoczynku z dniem 30 IV 1927
mjr piech. Stanisław Marcinek III 1927[53] – 31 VII 1928[54] stan spoczynku
mjr żand. Maksymilian Gawlik XI 1928[55] – IX 1930[56] komendant PKU Gdynia
ppłk piech. Paweł Juracki IX 1930[57] – 30 XI 1933[58] stan spoczynku
mjr piech. Stefan Michno XII 1933 – VII 1935[59] dyspozycja dowódcy OK V
mjr piech. Adam Kozłowski[c] od VIII 1935[63] zmarł
mjr dypl. piech. Wojciech Korsak 1939[64]
Obsada personalna XVIII PKU w latach 1918–1919[3]
Nazwa stanowiska etatowego Stopień, imię i nazwisko Okres pełnienia funkcji Kolejne stanowisko (dalsze losy)
zastępca komendanta kpt. Józef Łępkowski od 27 XII 1918
naczelnik kancelarii ppor. Marian Moszyński do 21 II 1919[65]
ppor. Stanisław Schmaltz od 21 II 1919
oficer ewidencyjny w Nowym Targu urzędnik ewidencyjny w randze porucznika Jakub Binder od 27 XII 1918[65]
oficer ewidencyjny w Limanowej urzędnik ewidencyjny w randze chorążego Leon Insler[d] od 27 XII 1918
oficer ewidencyjny w Nowym Sączu urzędnik ewidencyjny w randze podporucznika Otto Woźniak od 27 XII 1918
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[68][69]
I referent kpt. piech. Feliks Aleksander Langenfeld 1923 – II 1926 kierownik I referatu
II referent urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Piotr Gerhardt 1923 – 1924
referent inwalidzki urzędnik wojsk. X rangi Antoni Jurczak do 13 XI 1923 OE Nowy Sącz[70]
urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Bolesław Świderski II 1924[71] – II 1926 referent inwalidzki
oficer instrukcyjny kpt. piech. Kazimierz Kuczała 1922 – III 1926[72] 1 psp
oficer ewidencyjny na powiat gorlicki por. kanc. Florian Mierzwa od 13 XI 1923[70]
oficer ewidencyjny na powiat nowosądecki urzędnik wojsk. X rangi Florian Mierzwa VII[73] – 13 XI 1923 OE Gorlice
por. kanc. Antoni Jurczak 1924
por. kanc. Zygmunt Filip Kozubal III 1925[74] – II 1926 referent (etat przejściowy) PKU Sosnowiec
oficer ewidencyjny na powiat grybowski wakat
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[75][76][77][78][79]
kierownik I referatu administracji rezerw

i zastępca komendanta

mjr kanc. Feliks Aleksander Langenfeld II 1926 – VII 1927[80] komendant PKU Żywiec
kpt. piech. Jan Bojański[e] VII 1927[84] – 1 X 1934[85] praktyka w Ministerstwie Komunikacji
kpt. piech. Leon Schmidt X 1934[86] – 1938? kierownik II referatu KRU Cieszyn
kierownik II referatu poborowego por. kanc. Antoni Jurczak[f] od II 1926
kpt. piech. Franciszek Winiarski 1 III 1927[87] – VI 1930[88] kierownik I referatu PKU Włocławek
por. kanc. Marian Feliks Pachoń[g] do 15 XI 1932[92] praktyka u płatnika 1 psp
kpt. piech. Kazimierz Kuczała 15 IX 1932[93] – 1 V 1934[94] dyspozycja Ministra Komunikacji
kpt. piech. Edward Jan Langer[h] XI 1934 – 1 I 1935[85] praktyka w Ministerstwie Komunikacji
referent por. kanc. Piotr Gerhardt[i] od II 1926
referent inwalidzki por. kanc. Bolesław Świderski[j] od II 1926
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[64][k]
kierownik I referatu ewidencji kpt. adm. (art.) Zbigniew Jan Ostrowicz[l] 1939
kierownik II referatu uzupełnień kpt. adm. (piech.) Stanisław Mitas[m] 1939

Uwagi

  1. Ppłk piech. Stanisław I Turski ur. 13 maja 1875[30] w Krzyżanówku, w ówczesnym powiecie kutnowskim guberni warszawskiej. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Do sierpnia 1921 był dowódcą Baonu Celnego Nr 12 w Drohobyczu, a jego oddziałem macierzystym był 13 Pułk Piechoty w Pułtusku[31]. W 1922 był już w rezerwie[32].
  2. Stanisław Wilusz (ur. 3 marca 1876, zm. po 1934). W 1898 rozpoczął zawodową służbę w cesarskiej i królewskiej Armii. Został wcielony do Batalionu Pionierów Nr 13 w Komárom (niem. Komorn)[34]. W 1900 został przeniesiony do Węgierskiego (slawońskiego) Pułku Piechoty Nr 78 w Osijeku[35], a w 1903 do Galicyjsko-Bukowińskiego Pułku Piechoty Nr 24 w Stanisławowie i wyznaczony na stanowisko oficera Komendy Okręgu Uzupełnień Kołomyja[36]. Na tym stanowisku pełnił służbę do 1910[37]. W 1912 został przeniesiony do Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 55 we Lwowie[38]. W 1913 został przydzielony do Komendy Okręgu Uzupełnień Brzeżany na stanowisko referenta[39]. Pułk Piechoty Nr 55 pozostał do 1918 jego oddziałem macierzystym[40]. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów piechoty: porucznika (1 września 1898)[41], nadporucznika (1 listopada 1902)[42], kapitana (1 maja 1912)[43] i majora (1 lutego 1918)[44]. 17 czerwca 1919 otrzymał przeniesienie ze stanowiska dowódcy II Krakowskiego Batalionu Etapowego do PKU Kraków[45]. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej. Nadal pełnił służbę w PKU Kraków[46]. W latach 1923–1924 był komendantem PKU Kraków Powiat[47][48]. W kwietniu 1924 został przydzielony do PKU Buczacz na stanowisko komendanta[49]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Królewska Huta. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[50].
  3. Adam Kozłowski (ur. 24 grudnia 1892) został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej. 12 kwietnia 1927 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 2. lokatą w korpusie oficerów administracji, dział naukowo-oświatowy. Do sierpnia 1935 pełnił służbę w Komendzie Miasta Wilno[60]. W marcu 1934 został przeniesiony do korpusu oficerów piechoty z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku[61]. W 1938 został pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi po raz drugi „za całokształt zasług w służbie wojskowej”[62].
  4. Leon Insler (ur. 28 stycznia 1877). 20 stycznia 1925 roku został przemianowany na oficera zawodowego z dniem 1 marca 1924 roku w korpusie oficerów administracyjnych, dział kancelaryjny, w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 grudnia 1922 roku i 52,1 lokatą[66]. W 1928 roku był już w stanie spoczynku. Mieszkał w Tarnowie[67].
  5. Kpt. piech. Jan Bojański ur. 9 kwietnia 1893 we Lwowie, w rodzinie Dymitra. 4 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Początkowo służył w 3 Pułku Piechoty, a następnie w Oddziale Sztabowym II Brygady LP. 21 lutego 1917 został przydzielony do Komendy Żandarmerii Polowej. 9 listopada 1931 został odznaczony Krzyżem Niepodległości „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[81]. 1 grudnia 1924 został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 w korpusie oficerów piechoty[82]. Z dniem 31 marca 1935 został przeniesiony do rezerwy, z równoczesnym przeniesieniem w rezerwie do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V[83].
  6. Antoni Jurczak ur. 21 maja 1881. Na emeryturze mieszkał w Nowym Sączu[67].
  7. Kpt. int. Marian Feliks Pachoń (ur. 13 stycznia 1898 w Nowym Sączu, zm. 2 lutego 1977 w Nowym Sączu) po zakończeniu czteromiesięcznej praktyki został przeniesiony do 1 psp na stanowisko płatnika[89]. W kwietniu 1933 sprostowano mu imię z „Marian” na „Marian Feliks”[90]. Z dniem 15 sierpnia 1933 został przeniesiony do korpusu oficerów intendentów[91]. W marcu 1939 nadal pełnił służbę w 1 psp na stanowisku oficera gospodarczego. We wrześniu 1939 znalazł się w Ośrodku Zapasowym 21 DP Górskiej.
  8. Kpt. piech. Edward Jan Langer (ur. 24 września 1894 w Czerniowcach) 2 sierpnia 1931 został odznaczony Krzyżem Niepodległości[95]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 w korpusie oficerów piechoty. W kwietniu 1934 został przydzielony do PKU w celu odbycia praktyki[96]. Z dniem 30 czerwca 1935 został przeniesiony do rezerwy, z równoczesnym przeniesieniem w rezerwie do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V[97].
  9. Piotr Gerhardt ur. 27 czerwca 1879. Pełnił służbę w c. i k. Armii, w charakterze urzędnika wojskowego, w randze asystenta ewidencji ze starszeństwem z 1 września 1915. Był przydzielony do Komendy Okręgu Uzupełnień Nowy Sącz, a jego oddziałem macierzystym był c. i k. Pułk Piechoty Nr 20. Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi Cywilnej na wstążce Medalu Waleczności. Na emeryturze mieszkał w Chełmcu[67].
  10. Bolesław Świderski ur. 18 listopada 1879. Pełnił służbę w c. i k. Armii, w charakterze urzędnika wojskowego, w randze asystenta ewidencji ze starszeństwem z 1 maja 1915. Był przydzielony do Komendy Okręgu Uzupełnień Brzeżany, a jego oddziałem macierzystym był c. i k. Pułk Piechoty Nr 30. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii austro-węgierskiej. Na emeryturze mieszkał w Bochni[98].
  11. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[99].
  12. kpt. adm. (art.) Zbigniew Jan Ostrowicz (ur. 21 października 1896 w Złoczowie). 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 599. lokatą w korpusie oficerów artylerii[100]. Służył w 18 Pułku Artylerii Polowej i 22 Pułku Artylerii Lekkiej w Przemyślu[101]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 13. lokatą w korpusie oficerów administracji[102]. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1938)[103].
  13. Kpt. adm. (piech.) Stanisław Mitas ur. 12 listopada 1898 w Dobieszowicach, w rodzinie Walentego. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[104]. Od 10 kwietnia do 5 listopada 1921 był uczniem XIII klasy Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. 14 kwietnia 1922 został mianowany podporucznikiem piechoty z dniem 1 marca tego roku i 75. lokatą, i wcielony do 11 Pułku Piechoty w Tarnowskich Górach[105].

Przypisy

  1. a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  2. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 14 z 30 grudnia 1918 roku, poz. 444.
  3. a b Dz. Rozk. Wojsk. Nr 14 z 30 grudnia 1918 roku, poz. 445.
  4. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 12 z 4 lutego 1919 roku, poz. 430.
  5. Dz.U. z 1918 r. nr 13, poz. 28.
  6. a b Dz. Rozp. MSWojsk. Nr 7 z 30 listopada 1918 roku, s. 144.
  7. Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  8. Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 36.
  9. a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1473.
  10. a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1342.
  11. a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  12. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 6 czerwca 1922 roku, poz. 346.
  13. Obóz przysposobienia rezerw w Rostoce. „Polska Zbrojna”. 237, s. 2, 1922-09-01. Warszawa. 
  14. Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  15. a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  16. Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  17. Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  19. Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  20. Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  22. a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  23. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 28 z 14 października 1927 roku, poz. 350.
  24. Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  25. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  26. Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3.
  27. Jarno 2001 ↓, s. 173.
  28. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  29. Historia WKU Suwałki ↓.
  30. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 162, 467.
  31. Spis oficerów 1921 ↓, s. 58, 925.
  32. Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 303.
  33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 6 marca 1925 roku, s. 132.
  34. Schematismus 1899 ↓, s. 885.
  35. Schematismus 1901 ↓, s. 550.
  36. Schematismus 1904 ↓, s. 448.
  37. Schematismus 1910 ↓, s. 504.
  38. Schematismus 1913 ↓, s. 612.
  39. Schematismus 1914 ↓, s. 120, 488.
  40. Ranglisten 1918 ↓, s. 634.
  41. Schematismus 1899 ↓, s. 287.
  42. Schematismus 1903 ↓, s. 286.
  43. Schematismus 1913 ↓, s. 327.
  44. Ranglisten 1918 ↓, s. 112.
  45. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 79 z 22 lipca 1919 roku, poz. 2260.
  46. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920 roku, s. 591.
  47. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1468.
  48. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1329.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 210.
  50. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 324, 939.
  51. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 79 z 30 lipca 1925 roku, s. 435.
  52. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  53. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 17 marca 1927 roku, s. 78.
  54. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 21.
  55. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 358.
  56. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 302.
  57. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 296.
  58. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 118.
  59. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 90.
  60. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 391, 505.
  61. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934 roku, s. 85.
  62. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 29.
  63. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
  64. a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 853.
  65. a b Dz. Rozk. Wojsk. Nr 22 z 27 lutego 1919 roku, poz. 730.
  66. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 24 stycznia 1925 roku, s. 37.
  67. a b c Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 911.
  68. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1473, 1557, 1559, 1562.
  69. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1289, 1342.
  70. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 74 z 26 listopada 1923 roku, s. 690.
  71. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 26 lutego 1924 roku, s. 86.
  72. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 6.
  73. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 20 lipca 1923 roku, s. 478.
  74. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 19 marca 1925 roku, s. 152.
  75. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 13.
  76. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 135–136, 831.
  77. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XII, 519.
  78. Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 19, 38, 49.
  79. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 18, 49.
  80. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 224.
  81. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
  82. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 52.
  83. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 53.
  84. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 221.
  85. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 276.
  86. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 258.
  87. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 18 lutego 1927 roku, s. 56.
  88. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 207.
  89. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 138.
  90. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 102.
  91. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933 roku, s. 184.
  92. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 436.
  93. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
  94. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 176.
  95. M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
  96. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
  97. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 84.
  98. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 915.
  99. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  100. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 211.
  101. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 198, 690.
  102. Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 401.
  103. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 40.
  104. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 312.
  105. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 kwietnia 1922 roku, s. 323.

Bibliografia