Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Komenda Rejonu Uzupełnień Jarocin

Komenda Rejonu Uzupełnień
Jarocin
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Jarocin
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1921

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Jarocin

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Jarocin

Podległość

DOK VII

Skład

PKU typ III

Komendy rejonów uzupełnień DOK VII

Komenda Rejonu Uzupełnień Jarocin (KRU Jarocin) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].

Historia komendy

Z dniem 15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów i wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, na obszarze Okręgu Korpusu Nr VII została utworzona Powiatowa Komenda Uzupełnień Jarocin, która obejmowała swoją właściwością powiaty: jarociński, pleszewski, średzki i śremski. Powiaty jarociński i pleszewski zostały wyłączone z PKU Ostrów, natomiast powiaty średzki i śremski z PKU Śrem[2][3][4][5][6][7].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[8], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[7]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[9][10]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[11].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[9]. W skład PKU Jarocin wchodziły trzy referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy i referat inwalidzki[9]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[12][13][14].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[15].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Jarocin normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[16]

Z dniem 10 stycznia 1927 roku, w związku z likwidacją PKU Gostyń, minister spraw wojskowych dokonał zmian w podziale terytorialnym Okręgu Korpusu Nr VII. W ramach tych zmian do PKU Jarocin zostały przyłączone powiaty: gostyński, koźmiński, krotoszyński i rawicki, którymi dotychczas administrowała PKU Gostyń. Powiat średzki i śremski zostały wyłączone z PKU Jarocin i przyłączone odpowiednio do PKU Gniezno i PKU Kościan[17].

W marcu 1930 roku PKU Jarocin była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu i administrowała powiatami: gostyńskim, jarocińskim, krotoszyńskim, koźmińskim, pleszewskim i rawickim[18]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ III[16].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[19].

Z dniem 1 kwietnia 1932 roku zostały zniesione powiaty: koźmiński i pleszewski w województwie poznańskim[20].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Jarocin została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Jarocin przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[21], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[22]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Jarocin normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[23].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: gostyński, jarociński, krotoszyński i rawicki[1].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Jarocin, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[34][5]
  • I referent
  • II referent
    • por. piech. Leon Antoni Nowaczkiewicz (do 10 V 1923[35] → II referent PKU Poznań Powiat)
    • urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Tomasz Juźwiak (od 10 V 1923)
  • referent inwalidzki – kpt. piech. Teodor Jesipowicz (III 1925[37] – II 1926 → referent inwalidzki)
  • oficer instrukcyjny
    • por. piech. Władysław Małecki (1923)
    • por. piech. Karol Falkowski (od X 1924[38])
  • oficer ewidencyjny na powiat jarociński
    • urzędnik wojsk. XI rangi Tomasz Juźwiak (do 10 V 1923[39][40] → II referent)
    • por. piech. Teodor Jesipowicz (od 1 VIII 1923[41])
    • urzędnik wojsk. X rangi Bolesław Świderski (I[42] – II 1924[43] → referent inwalidzki PKU Nowy Sącz)
    • kpt. piech. Teodor Jesipowicz (do III 1925 → referent inwalidzki)
  • oficer ewidencyjny na powiat śremski
    • por. / kpt. piech. Józef Oskres (1 VIII 1923[44] – II 1925[45] → 53 pp)
    • chor. Czesław Kamieński[a] (od IV 1925[46])
  • oficer ewidencyjny na powiat średzki
    • urzędnik wojsk. XI rangi Józef Trytko (1[47] – 23 VI 1923[48] → oficer inspekcyjny Wojskowego Więzienia Śledczego Nr IV)
    • ppor. rez. piech. Józef Jastrzębski (od VII 1923[49])
  • oficer ewidencyjny na powiat pleszewski – por. kanc. Antoni Artymiak (od III 1924[50])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[51][52][53][54]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
    • kpt. adm. (gosp.) Antoni Degórski[b] (II 1926 – VI 1930[55] → kierownik I referatu PKU Poznań Miasto)
    • kpt. piech. Władysław I Piątkowski[c] (od IX 1930[61], był w VI 1935)
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. piech. Józef II Jastrzębski (II 1926 – VII 1927[62] → referent PKU Żywiec)
    • por. tab. Antoni Maciejewski (od XI 1928[63])
    • kpt. piech. Jan Bortko[d] (IX 1930[66] – †16 IV 1931 w Poznaniu[67])
    • kpt. piech. Stanisław I Trojan (VIII 1931[68] – VIII 1935 → komendant KRU Siedlce)
    • kpt. piech. Józef Marian Osika (30 IV 1936 – VI 1938 → kierownik II referatu KRU)
  • referent
    • por. kanc. Tomasz Juźwiak[e] (od II 1926)
    • por. adm. (san.) Stanisław Jundziłło-Zalfresso (był w 1928, do XII 1929[70] → kierownik II referatu PKU Inowrocław)
    • kpt. piech. Jan Bortko (XII 1929[71] – IX 1930 → kierownik II referatu)
  • referent inwalidzki – kpt. piech. Teodor Jesipowicz[f] (II 1926 – IV 1929)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[32][g]
  • kierownik I referatu ewidencji – por. piech. Erazm Graziewicz †1940 Katyń[73]
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (piech.) Józef Marian Osika †1940 Katyń[74]

Uwagi

  1. ↑ W kwietniu 1925 roku urzędnik wojskowy XI rangi Czesław Kamieński został mianowany z dniem 1 stycznia 1925 roku chorążym zawodowym w piechocie, wcielony do 70 pp i przydzielony do PKU na stanowisko oficera ewidencyjnego na powiat śremski.
  2. ↑ kpt. adm. sł. int. Antoni Degórski (ur. 30 maja 1887).
  3. ↑ Władysław I Piątkowski ur. 12 maja 1890 roku. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku w korpusie oficerów piechoty. Był odznaczony Krzyżem Walecznych[56]. W 1924 był przydzielony z 58 pp do PKU Poznań Powiat na stanowisko oficera instrukcyjnego[57][58]. W kwietniu 1925 roku został przeniesiony z 58 do 57 pp w Poznaniu[59]. We wrześniu 1930 roku został przeniesiony z 57 pp do PKU Jarocin na stanowisko kierownika I referatu administracji rezerw i zastępcy komendanta. W 1938 roku, jako kapitan stanu spoczynku administracji został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[60].
  4. ↑ Kpt. piech. Jan Bortko (ur. 2 kwietnia 1893) na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 roku w korpusie oficerów piechoty. W 1928 roku pozostawał w dyspozycji Ministerstwa Skarbu[64]. W grudniu 1929 roku został przeniesiony z baonu pchor. rez. piech. nr 7a do PKU Jarocin. 11 listopada 1931 roku został pośmiertnie odznaczony KZ WLŚ[65].
  5. ↑ Tomasz Juźwiak ur. 29 grudnia 1880 roku. W 1928 roku był już w stanie spoczynku[69].
  6. ↑ Dalsze losy kapitana Jesipowicza przedstawiono w artykule Komenda Rejonu Uzupełnień Lublin Miasto.
  7. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[72].

Przypisy

  1. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  2. ↑ Kronika. „Gazeta Jarocińska”. 97, s. 2, 1 grudnia 1921. Jarocin. 
  3. ↑ Powiatowa Komenda Uzupełnień Ostrów donosi. „Orędownik Ostrowski”. 93, s. 1, 19 listopada 1921. Ostrów. 
  4. ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1465.
  5. ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1333.
  6. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 37.
  7. ↑ a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  8. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  9. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  10. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  11. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  13. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  14. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  16. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  17. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 2 z 21 stycznia 1927 roku, poz. 15.
  18. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  19. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  20. ↑ Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 35.
  21. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  22. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  23. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 31 stycznia 1920 roku, s. 46.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 384.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 100.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 5.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 247.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 233.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 7.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 153.
  32. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 848.
  33. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 584.
  34. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1465, 1559, 1569.
  35. ↑ a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 27 maja 1923 roku, s. 352.
  36. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 11 sierpnia 1924 roku, s. 441.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 11 marca 1925 roku, s. 141.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 116 z 31 października 1924 roku, s. 649.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 27 maja 1923 roku, s. 353.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 225, tu ogłoszono przeniesienie z dniem 1 czerwca 1923 roku z Wojskowego Więzienia Śledczego Nr 7 w Poznaniu na stanowisko oficera ewidencyjnego na powiat jarociński.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 lipca 1923 roku, s. 494.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 82 z 2 stycznia 1924 roku, s. 761.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 26 lutego 1924 roku, s. 86.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 lipca 1923 roku, s. 495.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 lutego 1925 roku, s. 67.
  46. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 18 kwietnia 1925 roku, s. 201.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 226.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 3 lipca 1923 roku, s. 445.
  49. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 51 z 26 lipca 1923 roku, s. 486, z równoczesnym przeniesieniem z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów administracji, dział kancelaryjny.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 25 marca 1924 roku, s. 146, przydzielony z równoczesnym przeniesiem w korpusie oficerów administracji, z grupy więziennictwa do grupy kancelaryjnej.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 15.
  52. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 117, 136, 154, 722.
  53. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 514.
  54. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 12, 41–42.
  55. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 219.
  56. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 47.
  57. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 290, 422, 1475.
  58. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 264, 365, 1344.
  59. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 10 kwietnia 1925 roku, s. 198.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 51.
  61. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 12.
  62. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 221.
  63. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 358.
  64. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 140, 221.
  65. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931 roku, s. 384.
  66. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  67. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 267.
  68. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 245.
  69. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 911.
  70. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 403.
  71. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 382.
  72. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  73. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 184, tu jako Erazm Grąziewicz.
  74. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 453.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień
Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/Komenda_Rejonu_Uzupe%C5%82nie%C5%84_Jarocin