Komedialnia – teatr utworzony w 1748 w Białymstoku. Pierwszy stały teatr na ziemiach polskich.

Teatr został założony w 1748 roku, 17 lat przed powstaniem Teatru Narodowego w Warszawie. W gmachu, który nie dotrwał do naszych czasów znajdowały się loże i obszerna scena z piękną kurtyną namalowaną przez Mirysa. Teatr posiadał bibliotekę. Komedialnia miała własną orkiestrę, balet, a w operach występowali sławni artyści z Wiednia, Wenecji i Rzymu.

"Na krawędzi dolnego parku wznosił się operhauz czyli komedialnia wielka pruskim murem na dwa piętra budowana z facjatą… murowaną, na której architektury różne malowane, na górze zaś gryfy i ciołek z koroną. Goście Branickiego z 29 lóż i 12 ław parteru, oczekując na rozpoczęcie przedstawienia mieli sposobność podziwiania kurtyny Sylwestra Mirysa…” (2)

"W 1796 r. przebudowano teatr, pomarańczarnię, menaż i inne budynki na pomieszczenia szkolne i mieszkalne dla nauczycieli. Teatrowi przywrócono dawną funkcję po remoncie wykonanym w 1808 r. z polecenia senatora Ignacego Theils’a." (3)

W 2013 Piotr Dąbrowski razem z żoną Julią Wacławik-Dąbrowską założył nowy teatr – Białostocki Teatr Komedialnia, który to nawiązuje do historii teatru "Komedialnia"^[1].

• Białostocki Teatr Komedialnia

• Szulborski Eugeniusz, Komedialnia, w: "Gryfita", 1995 nr 7, s. 7-8
• (2) Glinka Jan, rec. Muszyńska-Hoffmanowa Hanna, W Wersalu Podlaskim, Olsztyn 1961 [w:] Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 1963, s. 454; Glinka Jan, Prace Jana Zygmunta Deybla w ramach mecenatu Jana Klemensa Branickiego [w:] Biuletyn Historii Sztuki 1961, s. 385; Szymański Stanisław, Sylwester AugustMirys, Wrocław 1964
• (3) Staadsbibliothek Berlin, KartographischeAbteilung, nr S X. 48.585, Becker G., Plan von der… Stadt Bialistok 1799, Skala 1:2000; Glinka Jan, Plan Białegostoku w końcu XVIII stulecia – rekonstrukcja Jan Glinka, Skala 1:2500; Textor T. C., Sotzman D. F., Topografisch MilitarischeKarte von vormaligen Neu Ost Preussen…, Berlin 1808, Skala 1:155000; Plan gorodaBielagostoka z 1810 r.; Kowecka Ewelina, Dwór „najrządniejszego w Polszcze magnata”, Warszawa 1991, s. 194