Kogarasu-maru (jap. 小烏丸)^[1][a] – miecz japoński o historycznym znaczeniu, przedmiot wielu legend oraz wersji dotyczących zmieniającej się jego nazwy. Przez długie lata należał m.in. do rodów Minamoto i Taira, a obecnie znajduje się w kolekcji broni cesarza. Głownia nie posiada sygnatury wytwórcy, ale autorstwo przypisywane jest legendarnemu płatnerzowi cesarskiemu o imieniu Amakuni, żyjącemu w VIII wieku^[2].

Miecz ten zaliczany jest do typu kogarasu-zukuri. Kształt głowni klasyfikowany jest jako typ broni długiej, o głowni zakrzywionej w charakterystyczny łukowaty sposób, obosiecznej na końcu i jednosiecznej na pozostałej długości (kissaki-moroha-zukuri). Ostrze symetryczne na całej długości lub tylko na odcinku sztychu. Był formą przejściową pomiędzy starym, obosiecznym, prostym japońskim tsurugi wywodzącym się od chińskich mieczy jian a tradycyjnym japońskim zakrzywionym jednosiecznym tachi. Od niego też ostatecznie wyewoluowała katana. Był to rodzaj miecza popularny od końca okresu Nara (710–794) przez cały okres Heian (794–1185)^[3][4]).

Kogarasu-maru ma długość 62,8 cm. Jedna krawędź ostrza jest ukształtowana w sposób podobny do tachi, z tym że, w przeciwieństwie do tachi, pióro jest symetryczne i obosieczne, podobne do europejskiego miecza i japońskiej włóczni (yari), z wyjątkiem około 20 cm od strony tylnej najbliższej rękojeści, gdzie jest zaokrąglone. Struzina – koshi-hi, czyli rowek lub zbrocze biegnie, podobnie jak w nakago, od rękojeści do punktu, gdzie ostrze staje się bronią obosieczną.

Nazwa Kogarasu-maru, oznaczająca „mała wrona” lub „mały kruk”, pochodzi z jednej z legend, mówiącej o tym, że ten miecz wyszedł ze skrzydeł kruka, który pojawił się przed cesarzem Kammu (panował w latach 781–806). Kruk nazwał siebie posłańcem z Wielkiej Świątyni Ise. W ciągu lat miecz zmieniał właścicieli, a po bitwie w zatoce Dan-no-Ura w 1185 roku uznano, że zaginął. W 1785 roku odkryto jednak, że był on w posiadaniu rodu Ise, potomków klanu Taira. W czasie restauracji Meiji w 1867 roku miecz został sprzedany rodzinie Sō, która z kolei w 1882 roku przekazała go cesarzowi Meiji. Od tego czasu własność oryginalnego miecza należy do japońskiej rodziny cesarskiej^[5][6].

• Tachi
• Katana

• Kanzan Sato: The Japanese Sword. A Comprehensive Guide. Kodansha International, 1983, S. 32.
• John Yumoto: Das Samuraischwert - Ein Handbuch. Ordonnanz-Verlag, 2004, S. 27.
• Tamio Tsuchiko, Kenji Mishina: The New Generation of Japanese Swordsmiths. Kodansha International, 2002, S. 19.
• Nagayama Kōkan: The Connoisseur’s Book of Japanese Swords. Kodansha International, 1998, S. 14 f., 54, 128, 342.
• Nagayama Kōkan: TO-KEN KANTEI DOKUHON - The Honnami School's Guide to Japanese Sword Appreciation. A To-ken Society of Great Britain Publication, S. 24 f.
• Tilley, William: One Hundred Masterpieces from the Collection of Dr. Walter A. Compton, Christie, Manson & Woods International, Inc. 1992, ISBN 1-880907-00-3, S. 38 ff.

• Reprodukcja i opis surimono autorstwa Hokusai Katsushika (1760–1849), przedstawiająca kruka z rozpostartymi skrzydłami, trzymającego w szponach Kogarasu-maru (ang.)