FIAT 124

FIAT 124
Inne nazwy	Kia-Fiat 124 Premier 118NE Tofaş 124 Tofaş Serçe
Producent	FIAT Pininfarina SEAT
Okres produkcji	1966–1985
Miejsce produkcji	Turyn Bursa Johor Bahru Casablanca Gwangju Bombaj
Poprzednik	Fiat 1100 Fiat 1300/1500
Następca	Fiat 128 Fiat 131
Dane techniczne
Segment	C[1]
Typy nadwozia	2-drzwiowe coupé 2-drzwiowy kabriolet 4-drzwiowy sedan 5-drzwiowe kombi
Silniki	R4 1,2 l R4 1,4 l R4 1,6 l R4 1,8 l R4 2,0 l
Skrzynia biegów	4-biegowa manualna
Napęd	tylny
Długość	4042 mm
Szerokość	1626 mm
Wysokość	1416 mm
Rozstaw osi	2420 mm
Masa własna	755 – 1070 kg
Zbiornik paliwa	38 – 45 l
Liczba miejsc	5
Dane dodatkowe
Modele bliźniacze	SEAT 124
Pokrewne	Łada 2101 Łada 2105
Multimedia w Wikimedia Commons

FIAT 124 – samochód osobowy klasy kompaktowej produkowany pod włoską marką FIAT w latach 1966–1974 (sedan i kombi)^[1], 1967–1976 (coupé)^[2], 1967–1985 (spider)^[3].

Zastąpił Fiata 1300/1500. Miał wspólną płytę podłogową z modelem 125, który był jego bardziej luksusową wersją. Wyposażany był w czterocylindrowe silniki o pojemności 1197 cm³ o mocy 60 KM i 1438 cm³ o mocach 70 (wersja Special) i 80 KM (Special T). Modernizacje wersji coupé przeprowadzono w latach 1970 i 1973^[2], spider zaś w latach: 1970, 1973 i 1983^[3]. W plebiscycie na Europejski Samochód Roku 1967 samochód zajął 1. pozycję^[4]. Fiat 124 został zastąpiony modelem 131.

FIAT 124 Sport Spider – samochód typu roadster oparty na skróconej ramie oraz wielu podzespołach mechanicznych modelu 124. Zaprezentowany w 1966 roku na targach motoryzacyjnych w Genewie. Nadwozie auta zaprojektowała i wytwarzała Pininfarina. Odkryte nadwozie opracowane zostało bezpośrednio przez Sergio Pininfarinę, który wykorzystał już gotowe projekty Chevroleta Corvette „Rondine” oraz Ferrari 275 GTS. Kilkanaście lat później w 1980r. na 50-lecie Pininfariny podkreślono ten fakt produkując pod marką Pininfarina 2000 Spider limitowany model Tributo Ferrari, który bezpośrednio nawiązywał do większego Ferrari 275 GTS. W roku 1972 na świat przyszła sportowa wersja Spidera, potrzebna do homologacji wersji rajdowej, która odniosła zresztą kilka spektakularnych sukcesów. Egzemplarze sprzedawane w salonach oznaczono symbolem 124 CSA (C-Spider-Abarth). Auto miało 128 KM. W ciągu trzech lat Fiat wyprodukował niespełna 1000 sztuk CSA przygotowanych do sprzedaży w salonach na potrzeby kierowców niewyczynowych. Jest to obok Tributo Ferrari najbardziej poszukiwana wersja przez kolekcjonerów.

124 Spider napędzany był przez silniki w technice DOHC, konstrukcji byłego inżyniera Ferrari, Aurelio Lamprediego. Pojemności skokowe tych silników są następujące:

• 1438 cm³ (1966–1970) typ AS i BS
• 1608 cm³ (1970–1974) typ BS1 i CS
• 1756 cm³ (1972–1975) typ CSA (Abarth Rally)
• 1756 cm³ (1975–1978) typ CS1
• 1995 cm³ (1979–1982) typ CS2 i CS0
• 1995 cm³ (1982–1985) typ DSO, DS1 i DS VX

Modele produkowane w okresie 1979–1982 nosiły nazwę Fiat Spider 2000. W latach 1983–1985 auto produkowane było przez Pininfarinę i z logo Pininfariny. Były o modele DS0 i DS1, w Europie zwane „Spider Europa”, a w USA – „Azurra”. W latach 1983–1985 wyprodukowano 500 sztuk modelu ze sprężarką Roots. Był to typ DX VX Volumex. Wszystkie Volumexy wyeksportowano do USA.

Jednostki napędowe konstrukcji Lamprediego uchodziły w owych czasach za innowacyjne, bowiem po raz pierwszy w masowej produkcji użyty w nich był gumowy pasek rozrządu (zamiast łańcucha). Dało to znaczne obniżenie kosztu produkcji i znacznie potaniało serwisowanie. Między innymi dzięki temu model 124 spider był najtańszym sportowym roadsterem (poza Triumphem Spitfire i MG Midget), oferował jednak znacznie więcej miejsca w środku niż jego konkurenci. Silnik DOHC uważany jest za najlepszą jednostkę napędowa w historii Fiata. Był on produkowany przez 35 lat i montowany w kilkudziesięciu wersjach do kilkunastu modeli Fiata i Lancii w tym w słynnych rajdówkach Fiat Abarth 131 Rally, Lancia Delta HF Integrale czy Lancia 037. Produkcję modelu 124 spider zakończono w roku 1985 (od 1983r. wyłącznie pod marką Pininfariny) liczbą 198 020 egzemplarzy, z których 170 720 wyeksportowano do USA. Np. z produkcji typów CS1'75-'79, CS2'79 oraz CS0'80-'82 przypadającej na okres od lipca 1975 do sierpnia 1982 w Europie zostały jedynie dwa egzemplarze tego auta(CS0 2000 fi '81). Reszta poszła na rynek amerykański. Stąd większość użytkowanych w Europie Spiderów 124 to wersje amerykańskie sprowadzone przez entuzjastów tego modelu z USA.

Fiat 124 Sport Coupe – samochód typu coupé konstrukcyjnie bazujący na modelu 124 (podwozie, podzespoły mechaniczne, silniki). Nadwozie zaprojektował, wówczas pracujący dla Fiata, Mario Boano. Samochód zaprezentowano w 1967, produkowany był do 1975, przy czym w trakcie produkcji następowały znaczące zmiany. Stąd podział na następujące serie:

• AC – 1967–1969 (silnik 1438 cm³)
• BC – 1970–1971 (silnik 1438 cm³, poważne zmiany nadwozia względem AC)
  • BC1 – 1971–1972 (silnik 1608 cm³)
• CC – 1973 (silniki 1608 i 1592 cm³)
  • CC1 – 1974–1975 (silnik 1756 cm³)

W sumie wyprodukowano około 280 000 Fiatów 124 Coupe. W swoich czasach samochód ten uchodził za zaawansowany technicznie, wykorzystywał bowiem m.in. hamulce tarczowe na czterech kołach, silniki DOHC, gumowy pasek rozrządu, 5-biegową skrzynię biegów.

Fiat 124, jako udana konstrukcja, wytwarzany był również pod innymi markami. Licencję na model 124 (wersje sedan i kombi) kupił Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich w 1966 roku. Produkowano go tam jako WAZ 2101/Łada 1200 Żiguli (sedan) w latach 1970–1988. Kombi o nazwie WAZ 2102/Łada 2102 powstawało w latach 1971–1986. W latach 1968–1976 model 124 i 124 Sport Coupe produkowano także w hiszpańskich zakładach SEAT jako SEAT 124 i SEAT 124 Coupe.

W latach 1971–1994 turecka firma Tofaş wyprodukowała 134 867 egzemplarzy modelu 124 pod nazwą Tofaş 124 Murat oraz Tofaş 124 Serçe.

• ZdzisławZ. Podbielski ZdzisławZ., Pojazdy włoskie, Warszawa: WKiŁ, 1986, s. 84-89, ISBN 83-206-0540-7, OCLC 749355268 .