Kermesyt
Kermesyt na kalcycie; Pezinok, Małe Karpaty, Kraj bratysławski, Słowacja (kryształy sięgają 2,3 cm) | |
Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Skład chemiczny |
Sb2S2O |
---|---|
Twardość w skali Mohsa |
1 – 1,5 |
Łupliwość |
w jednym kierunku doskonała |
Gęstość |
ok. 4,7 g/cm³ |
Właściwości optyczne | |
Barwa |
wiśniowoczerwona z odcieniem fioletowym, prześwitujący |
Kermesyt – błyszcz antymonu, blenda antymonu. Minerał z gromady siarczków,; tlenosiarczek antymonu. Ma piękną wiśniową barwę, która z czasem ciemnieje. Nazwa pochodzi z języka perskiego: quarmizq = czerwony. Jest minerałem rzadkim, występuje tylko w niektórych rejonach Ziemi. Dawniej był znany pod nazwami:
- czerwony błyszcz igiełkowy
- pirostybnit
- pirantymonit
- blenda antymonowa.
Charakterystyka
Jest minerałem giętkim, sprężystym. Najczęściej jest przezroczysty o szklistym, diamentowym połysku. Odznacza się doskonałą (dwukierunkową – według 001) łupliwością i włóknistym przełamem. Zawiera: około 75% – Sb, 20% – S, 5% – O. Jest rozpuszczalny w HNO3. Prażony na węglu drzewnym tworzy nalot. Jest kruchy, łatwo pęka.
Właściwości
Tworzy kryształy o pokroju wydłużonych słupów z podłużnymi zbrużdżeniami, igieł, występuje w skupiskach szczotkowych i promienistych lub łuskowych. Tworzy naskorupienia i naloty. Kryształy są bardzo giętkie, haczykowate lub kolankowe, również śrubowe; można je kroić. Występuje w towarzystwie lub narasta na antymonicie, z którego powstaje w procesie utleniania przez tlen zawarty w powietrzu.
- 2Sb2S3 + 3O2 → 2Sb2S2O + 2SO2
Występowanie
Jest minerałem wtórnym (tworzy się w wyniku utleniania antymonitu lub hydrotermalnym, bywa też spotykany w żyłach kruszcowych. Współwystępuje z antymonitem, senarmontytem, walentynitem, stibikonitem. Miejsca występowania: Występuje w Niemczech – Braunsdorf w Rudawach, w Saksonii, w Czechach – Przybram, na Słowacji – Pernek, we Włoszech – Pereta w Toskanii, w Algierii – Djebel Hamimat koło Algieru, w Kirgistanie.
Zastosowanie
- bywa wykorzystywany do pozyskiwania antymonu – zawiera ok. 75% Sb.
- atrakcyjny i poszukiwany kamień kolekcjonerski (najpiękniejsze okazy pozyskiwane są w Czechach i Niemczech.
Bibliografia
- Olaf Medenbach, Ulrike Medenbach, Atlas minerałów, wydawnictwo RM, s. 40.
- R. Duda, L. Reji, Wielka Encyklopedia Minerałów, Elipsa 2, ISBN 83-86013-00-1.
- W. Schumann, Minerały świata, Almapress, ISBN 83-7020-313-2.
- J. Parafiniuk, Minerały. Systematyczny katalog 2004, Towarzystwo Geologiczne „Spirifer”, Warszawa 2005.