Kazimierz Weryński
pułkownik artylerii | |
Data i miejsce urodzenia |
21 lutego 1894 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
7 listopada 1965 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
prawdopodobnie do 1948 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca pułku |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Kazimierz Antoni Weryński (ur. 21 lutego 1894 w Limanowej, zm. 7 listopada 1965 w Mielcu) – żołnierz Legionów Polskich, pułkownik artylerii Wojska Polskiego. W czasie II wojny światowej, jako dowódca 20 pułku artylerii lekkiej, uczestniczył w walkach pod Mławą oraz w obronie Modlina i Warszawy.
Życiorys
Kazimierz Antoni Weryński urodził się 21 lutego 1894 roku w Limanowej, w rodzinie Aleksandra i Marii (Marianny) z Lubasków[1]. Był młodszym bratem majora audytora Mariana Michała. Mieszkał i uczył się w Mielcu. W 1913 roku ukończył tamtejsze c. i k. gimnazjum[2] i rozpoczął studia na Wydziale Budownictwa Wodnego Szkoły Politechnicznej we Lwowie[3]. Do wybuchu I wojny światowej zaliczył 3 semestry nauki.
Jeszcze w 6. klasie gimnazjum wstąpił do mieleckiego Związku Strzeleckiego[4]. W latach 1914–1917 służył w 1 pułku artylerii Legionów. 30 lipca 1917 roku ukończył, jako prymus, kurs w Szkole Podchorążych Artylerii w Górze Kalwarii.
19 września 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do baterii zapasowej 30 pułku artylerii polowej w Przemyślu. W kwietniu 1918 roku został przydzielony do kadry 30 pap. Pod koniec października 1918 roku wstąpił do oddziałów polskich organizowanych przez pułkownika Kazimierza Dzierżanowskiego w Ołomuńcu na Morawach. Tam ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy[5]. 11 listopada 1918 roku wyjechał wraz z baterią zapasową 30 pap do Warszawy[4].
Od 1918 w Wojsku Polskim, uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920 (odbył kampanie polsko-białoruską i polsko-ukraińską) służąc w 7 pułku artylerii polowej. W marcu 1919 obronił przed Ukraińcami porzuconą przez piechotę pod wsią Rodatycze baterię artylerii, skutecznie umożliwiając przedostanie się jej do pozostającej w rękach polskich Sądowej Wiszni[6]. 20 września 1920 roku objął dowództwo 1 baterii 7 pap.
Na przełomie czerwca i lipca 1919 brał udział w odbywającym się w Modlinie szkoleniu dotyczącym obsługi sprzętu i obowiązujących w Wojsku Polskim regulaminów. Od 16 listopada 1919 roku do 4 marca 1920 roku był urlopowany celem kontynuowania studiów politechnicznych[7]. W roku 1922 wziął udział w kursie dowódców baterii w Szkole Strzelań Artylerii w Toruniu (20 kwietnia – 4 listopada), a w 1923 kursie dowódców dywizjonów (5 kwietnia – 1 października).
Od 4 czerwca 1924 roku pełnił obowiązki oficera materiałowego w kwatermistrzostwie 7 pap, a od 17 grudnia 1924 roku był pełniącym obowiązki kwatermistrza tego pułku. 1 marca 1925 roku został przeniesiony do 4 pułku artylerii ciężkiej w Łodzi na stanowisko dowódcy III dywizjonu[8]. 31 października 1927 roku został przesunięty ze stanowiska dowódcy dywizjonu na stanowisko kwatermistrza pułku[9]. 27 kwietnia 1929 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 4 pac[10]. W marcu 1930 roku został wybrany I wiceprezesem zarządu Wojskowego Klubu Sportowego w Łodzi[11]. W latach 30. XX wieku pełnił funkcję przewodniczącego okręgu łódzkiego Koła Byłych Żołnierzy 1 Pułku Artylerii Legionów Polskich[12]. W okresie od 4 maja do 9 sierpnia 1934 roku, w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, ukończył trzymiesięczny VIII Kurs doskonalenia dowódców pułków. W 1935 roku w Krakowie na czele pięcioosobowej delegacji 4 pac wziął udział w uroczystościach pogrzebowych marszałka Józefa Piłsudskiego[13]. 17 czerwca 1937 roku został mianowany dowódcą tego pułku[14]. Wedle opinii przełożonych był obowiązkowy i pracowity. Posiadał duże zdolności administracyjne oraz wiedzę techniczną i fachowo-artyleryjską[15]. Odznaczał się uporem a symulantów traktował z całą surowością[16]. W latach 1937–1938 zasiadał jako skarbnik w zarządzie Koła Towarzystwa Wiedzy Wojskowej w Łodzi.
14 kwietnia 1939 roku został dowódcą 20 pułku artylerii lekkiej, który po przeprowadzonej mobilizacji kwaterował w rejonie Płońska[17]. Pułkiem tym dowodził w czasie II wojny światowej. W czasie walk pod Mławą został ranny[18]. Brał udział także w obronie Modlina oraz Warszawy na odcinku obrony „Warszawa-Wschód” (pododcinek „Północny” na Pradze, artyleria bezpośredniego wsparcia)[19]. 30 września 1939 roku, po kapitulacji Warszawy, dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w oflagach II A, IV A, II E, według PCK także IV C[1].
Po powrocie z niewoli, prawdopodobnie do 1948 roku, pełnił służbę w Wojsku Polskim[20]. Zmarł 7 listopada 1965 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym przy ulicy Sienkiewicza w Mielcu[21].
Awanse
- podporucznik – 17 grudnia 1918 roku
- kapitan – zatwierdzony 20 września 1920 roku z dniem 1 kwietnia 1920 roku, w artylerii, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[22], zweryfikowany 3 maja 1922 roku ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 191. lokatą w korpusie oficerów artylerii[23]
- major – 1 grudnia 1924 roku ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 80. lokatą w korpusie oficerów artylerii[24]
- podpułkownik – 3 grudnia 1930 roku ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku w korpusie oficerów artylerii
- pułkownik – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku w korpusie oficerów artylerii
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)[25]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1938)
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1935)[26][27]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
- Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry)
Przypisy
- ↑ a b Encyklopedia miasta Mielca, red. Józef Witek, 2014, tom 4, s. 191.
- ↑ Sprawozdanie dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Mielcu za rok szkolny 1912/1913, Mielec 1913, s. 84.
- ↑ Kuprianis A., Łódzka 4 Grupa Artylerii w latach 1929–1939, Łódź 2010, s. 166.
- ↑ a b Wykaz legionistów na stronach Muzeum Józefa Piłsudskiego. [dostęp 2015-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-14)].
- ↑ Kuprianis A., Łódzka 4 Grupa..., s. 167.
- ↑ Ryłko W., Zarys historji wojennej pułków polskich 1918–1920. 7 pułk artylerii polowej, Warszawa 1929, s. 7–8.
- ↑ Artur Kuprianis, Łódzka 4 Grupa..., s. 166.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 27 z 6 marca 1925 roku, s. 130.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 327.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 119.
- ↑ „Echo”, R. VI, nr 88 (niedziela, 30 marca 1930, Łódź), s. 5.
- ↑ Koło B. Żołnierzy 1 P. Art. Leg. Pol., 1934, R.II: maj, nr 5, s. 3.
- ↑ Artur Kuprianis, Łódzka 4 Grupa ..., s. 430.
- ↑ Artur Kuprianis, Łódzka 4 Grupa ..., s. 157.
- ↑ Artur Kuprianis, Łódzka 4 Grupa ..., s. 179–180.
- ↑ Zarzycki P., 4 Pułk Artylerii Ciężkiej. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej, Pruszków 1999, s. 20.
- ↑ Henryk Jaźwiński Relacja s. 20, natomiast Stanisław Sowiński, Sprawozdanie ..., s. 30 podał, że zmiana na stanowisku dowódcy pułku nastąpiła przed lipcem 1939 roku, zanim jednostka została przeniesiona z rejonu Płońska do rejonu Ciechanowa.
- ↑ Juszkiewicz R., Bitwa pod Mławą 1939, Książka i Wiedza, wyd. 2, Warszawa 1989, s. 205.
- ↑ Głowacki Ludwik, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985, s. 211–212.
- ↑ Kuprianis A., Łódzka 4 Grupa..., s. 211.
- ↑ Momot H. i D., Cmentarz parafialny przy ul. Sienkiewicza w Mielcu, Mielec 2001, s. 218.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 29 września 1920 roku, poz. 861.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 195.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 736.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 19, 19 marca 1935.
Bibliografia
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
- Encyklopedia miasta Mielca, red. Józef Witek, 2014, tom 4, s. 191.
- Ludwik Głowacki, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985, s. 211–212.
- Artur Kuprianis, Łódzka 4 Grupa Artylerii w latach 1929–1939, Łódź 2010, s. 179–180.
- Władysław Ryłko, Zarys historji wojennej 7-go pułku artylerii polowej, Warszawa 1929, s. 7–8.
- Por. sł. st. art. Henryk Jaźwiński, Relacja z kampanii wrześniowej 1939 roku sporządzona 3 grudnia 1945 roku w 3 Karpackim Pułku Artylerii Przeciwpancernej, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.21f.
- Por. sł. st. art. Stanisław Sowiński, Sprawozdanie z kampanii wrześniowej 1939 r. Wspomnienia, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.21f.