Kazimierz Wünsche
4 1/2 zwycięstwa | |
kapitan pilot | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
10 lipca 1980 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
od 1939 |
Siły zbrojne | |
Formacja |
Lotnictwo Wojska Polskiego |
Jednostki |
111 eskadra myśliwska |
Stanowiska |
dowódca eskadry: Dywizjon 315 |
Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa, |
Późniejsza praca |
Ludowe Wojsko Polskie, |
Odznaczenia | |
|
Kazimierz Roman Wünsche (ur. 5 czerwca 1919 w Jarosławiu, zm. 10 lipca 1980 w Warszawie) – kapitan pilot Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Życiorys
Syn Edwarda i Stanisławy z domu Talent. Szkołę podstawową ukończył w Bydgoszczy, a gimnazjum matematyczno-przyrodnicze w Jarosławiu[1]. W 1936 wstąpił do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Bydgoszczy[2]. Wiosną 1939 przydzielony został do 111 eskadry myśliwskiej 1 pułku lotniczego (III/1 dywizjon myśliwski). W maju 1939 eskadra weszła w skład nowo formującej się Brygady Pościgowej[3][4]. W czasie walk latał jako boczny w kluczu Mirosława Ferića[5].
W kampanii wrześniowej wykonał łącznie 16 lotów na PZL P.11. Zgłosił zestrzelenie Heinkla He 111 i uszkodzenie Dorniera Do 17, ale to nie zostało mu uznane. Uniknął niewoli i 18 września 1939 przedostał się do Rumunii. Został internowany i osadzony w obozie, lecz zdołał z niego uciec i 11 listopada 1939 na pokładzie statku „St. Nicolas” przybył do Francji[1].
Przeszedł przeszkolenie na myśliwcach francuskich w polskiej bazie w Lyon Bron i został skierowany do służby w kluczu frontowym „Pa” por. Ludwika Paszkiewicza operującym przy francuskim II/8 dywizjonie myśliwskim i latającym na samolotach Bloch MB.152[6]. Latając w tym dywizjonie osłaniał m.in. aliancką ewakuację w rejonie Dunkierki[7].
Po upadku Francji jednym z ostatnich transportów odpłynął z portu La Rochelle na pokładzie „Robura III”, dotarł 23 czerwca do Plymouth w Wielkiej Brytanii i został skierowany do bazy w Blackpool[8]. Przeszedł przeszkolenie na angielskich samolotach myśliwskich, otrzymał numer służbowy 793443 a następnie P-2096[9]. 2 sierpnia 1940 roku, przydzielony został do 303 dywizjonu myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki, gdzie dotarł 12 sierpnia 1940. Po dokończeniu szkolenia 16 sierpnia wszedł w skład personelu bojowego dywizjonu 303 i rozpoczął loty bojowe[10]. 31 sierpnia 1940 zestrzelił w rejonie Biggin Hill Messerschmitta Bf 109[11], 5 i 6 września 1940 zestrzelił jeszcze po jednym Bf 109[12]. 9 września 1940 w rejonie miejscowości Hove został zestrzelony i musiał skakać ze spadochronem. Z uszkodzonym kręgosłupem, poparzony, ranny w rękę i nogę trafił do szpitala. Po wyleczeniu wrócił do latania operacyjnego[13]. 23 października wrócił do bojowego latania w dywizjonie 303, 23 czerwca 1941 nad Desvres zestrzelił Bf 109. Po zaliczeniu tury lotów bojowych 4 września 1942 roku odszedł na odpoczynek do 58 Operational Training Unit (OTU) w Grangemouth na stanowisko instruktora. 1 stycznia 1943 roku został awansowany na stopień podporucznika i otrzymał nowy numer służbowy P-2096. W marcu 1943 roku został skierowany na kurs oficerski w bazie RAF Cosford. Po jego ukończeniu 11 października został przydzielony do Bazy Lotnictwa Polskiego w Blackpool. 18 kwietnia 1944 roku został przydzielony do latającego na Mustangach III dywizjonu 315 „Dęblińskiego”, gdzie w grudniu został mianowany dowódcą eskadry B. Po zakończeniu działań wojennych w grudniu 1945 roku otrzymał przydział do dywizjonu 309 „Ziemi Czerwieńskiej” na stanowisko oficera nawigacyjnego. Na stanowisku tym służył do czasu rozwiązania dywizjonu na początku stycznia 1947[6].
Wünsche zakończył służbę w polskim lotnictwie jako porucznik i Flight Lieutenant. Na wojnie wykonał łącznie 265 lotów bojowych.
Po demobilizacji ożenił się z Ireną Czapińską, a w 1947 wrócił do Polski. W 1948 ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego i służył w Ludowym Lotnictwie Polskim (początkowo w 3 pułku lotnictwa myśliwskiego jako dowódca eskadry, później w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie jako instruktor)[14]. W 1951 (rozkazem MON nr 492 z 8 czerwca 1951 r.) został awansowany do stopnia kapitana. We wrześniu 1952, „(...) ze względu na przeszłość polityczną oraz obecne wrogie oblicze w stosunku do Polski Ludowej[15]” został przeniesiony do rezerwy z nalotem 2186 godzin na 27 typach samolotów[16].
W latach 1952–1955 pracował w Państwowej Komisji Samochodowej w Warszawie. 27 września 1955 wystosował prośbę do ministra zdrowia o przyjęcie go do pracy w charakterze pilota lotnictwa sanitarnego. Jego podanie zostało rozpatrzone pozytywnie i na wniosek Ministerstwa Zdrowia od 1 stycznia 1956 został zaangażowany przez Wojewódzką Stację Pogotowia Ratunkowego w Białymstoku. Od 22 lutego 1957 latał jako pilot Centralnego Zespołu Lotnictwa Sanitarnego w Warszawie. Latał na samolotach jedno- i dwusilnikowych, a także na śmigłowcach. Jako jeden z pierwszych pilotów sanitarnych latał na śmigłowcach w Bieszczadach[16]. Po zawale serca przestał latać 30 września 1970 i przeszedł na rentę inwalidzką. W trakcie swej kariery pilota na samolotach i śmigłowcach wylatał 5997 godzin. Zmarł 10 lipca 1980 w Warszawie, został pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe (kwatera B39-9-6)[17].
Zestrzelenia
Na liście Bajana został sklasyfikowany na 47. pozycji, ma uznane oficjalnie zestrzelenie 4 ½ niemieckich samolotów[18]. Opracowania dostępne na stronach internetowych mówią o dwóch dodatkowych zestrzeleniach uzyskanych przez Kazimierza Wünsche (jedno podczas kampanii wrześniowej, drugie podczas kampanii francuskiej 1940), lecz nie zostały one oficjalnie uznane.
- Bf 109 – 31 sierpnia 1940 (pilotował Hurricane I, RF-C nr V7244, zestrzelony Bf 109E-4 nr 1399 z 1/LG2)
- Bf 109 – 5 września 1940 (pilotował Hurricane I, RF-S nr V7289, zestrzelony Bf 109E-4 nr 5353 z 5/JG54)
- Bf 109 – 6 września 1940 (pilotował Hurricane I, RF-S nr V7289 zestrzelony Bf 109E nr 1380 z III/JG27)
- Bf 109 – 23 czerwca 1941 (pilotował Spitfire II, RF-B nr P8325)
- ½ Ju 88 – 3 lipca 1942 (pilotował Spitfire VB, nr AB151)
- ½ V-1 – 3 sierpnia 1944
Awanse
- podporucznik – 31 grudnia 1942
- porucznik – 1 lipca 1943
- kapitan – 8 czerwca 1951
Ordery i odznaczenia
- Polowy Znak Pilota (nr 426)
- Odznaka za Rany i Kontuzje
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 8829) – 23 grudnia 1940 r.[a]
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie w latach 1940–1944 r. (10 września 1941, 20 sierpnia 1942, 20 grudnia 1943, 30 grudnia 1944)
- Medal Lotniczy – czterokrotnie
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – za działalność w Lotnictwie Sanitarnym
- Złoty Krzyż Zasługi – za działalność w Lotnictwie Sanitarnym
- francuski Croix de Guerre 1939–1945
- angielski Distinguished Flying Medal
- angielski Distinguished Flying Cross (26 maja 1945).
Uwagi
- ↑ Wacław Król podaje, że dekoracji dokonał Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski 18 września na lotnisku Northolt[19]
Przypisy
- ↑ a b Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 121.
- ↑ Kubit 2019 ↓, s. 451.
- ↑ Pawlak 1977 ↓, s. 249.
- ↑ Cynk 2000 ↓, s. 91.
- ↑ Cynk 2000 ↓, s. 318.
- ↑ a b Zieliński, Matusiak, Gretzyngier 2015 ↓, s. 267.
- ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 586.
- ↑ Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 122.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 627.
- ↑ Zieliński 2003 ↓, s. 5.
- ↑ Węgrzecki 1968 ↓, s. 5.
- ↑ Węgrzecki 1968 ↓, s. 31-32.
- ↑ Król 1990 ↓, s. 130.
- ↑ Gotowała, Zieliński, Czyżyk 2018 ↓, s. 177.
- ↑ Wojciech Matusiak, Awanse weteranów polskich jednostek myśliwskich na Zachodzie w lotnictwie wojskowym PRL. archiwumcaw.wp.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]., Biuletyn CAW nr 28
- ↑ a b Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 123.
- ↑ Kazimierz Wünsche. Niebieska eskadra. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
- ↑ Lista Bajana. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
- ↑ Król 1990 ↓, s. 132.
Bibliografia
- Jerzy B. Cynk: Polskie lotnictwo myśliwskie w boju wrześniowym. Londyn: Aj Press, 1968. ISBN 83-7237-027-3. OCLC 231878723.
- Jerzy Gotowała, Józef Zieliński, Henryk Czyżyk: Księga lotników polskich 1918-2018. Warszawa: Bellona, 2018. ISBN 978-83-11-15481-0. OCLC 1066114030.
- Richard King: Dywizjon 303 walka i codzienność. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2012. ISBN 978-83-7243-979-6.
- Jerzy R. Konieczny, Tadeusz Malinowski: Mała encyklopedia lotników polskich. T. Tomik II. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1988, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. ISBN 83-206-0734-5. OCLC 750788921.
- Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07695-2. OCLC 834110269.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Janusz Kubit: Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich, Krosno 1938-1939. Krosno: Graffia - Agencja wydawniczo-fotograficzna, 2019. ISBN 978-83-955211-0-2. OCLC 1135440195.
- Jerzy Pawlak: Brygada Pościgowa - alarm!. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1977. OCLC 750610760.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0795-7. OCLC 830072566.
- Kazimierz Węgrzecki: Kosynierzy warszawscy : historia 303 Dywizjonu Myśliwskiego Warszawskiego im. Tadeusza Kościuszki. Londyn: Skład Główny — Veritas Foundation Publication Centre, 1968. OCLC 837839017.
- Józef Zieliński: 303 Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09630-9. OCLC 830493548.
- Józef Zieliński, Wojtek Matusiak, Robert Gretzyngier: Polscy lotnicy polscy w Bitwie o Anglię. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11-13984-8. OCLC 924759692.
- Belcarz B., Polskie lotnictwo we Francji 1940, Stratus, Sandomierz 2002
- Wojciech Zmyślony: Biografia Kazimierza Wünsche www.polishairforce.pl. [dostęp 2012-10-15]. (pol.).
- Aircrew Remembrance Society. [dostęp 2012-10-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Kpt. pil. Kazimierz Wünsche (1919-1980). pspbis.fm.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-07)].