Kazimierz Baszniak
| |
 podpułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 lutego 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
kwiecień 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
7 Okręgowy Urząd WFiPW |
| Stanowiska |
komendant Okręgu Związku Strzeleckiego |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Kazimierz Kamil Baszniak (ur. 4 lutego 1895 we Lwowie, zm. kwiecień 1940 w Charkowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 4 lutego 1895 roku we Lwowie, w rodzinie Leopolda i Genowefy z Gojawiczyńskich. Od 1905 roku uczył się w gimnazjum realnym we Lwowie[1]. W latach 1910–1911 trzech uczniów gimnazjum realnego we Lwowie Aleksander Sokalski, Kazimierz Baszniak i Włodzimierz Siemiuła, zaprojektowało i zbudowało samolot[2], który prawdopodobnie pozostał tylko na etapie prototypu i nigdy nie odbył lotu. Od 1914 roku należał do Polskich Drużyn Strzeleckich.
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich, dostał przydział do 3 kompanii I batalionu 3 pułku piechoty. W 1916 roku służył w stopniu sierżanta jako dowódca 2 plutonu 5 kompanii. Za bohaterskie czyny w czasie walk w czerwcu 1916 roku pod Gruziatynem został odznaczony Orderem Virtuti Militari. W tym samym roku dostał się do niewoli rosyjskiej. 13 sierpnia 1918 roku uciekł z niewoli i wstąpił do 5 Dywizji Strzelców Polskich na Syberii. Dostał się do bolszewickiej niewoli, z której uciekł i w lipcu 1921 roku wrócił do Polski.
W tym samym roku został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku[3]. Służył w 40 pułku piechoty we Lwowie. W 1928 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku. W tym czasie zajmował stanowisko obwodowego komendanta Przysposobienia Wojskowego[4]. Później został przesunięty na stanowisko dowódcy batalionu, a w czerwcu 1933 roku na stanowisko kwatermistrza[5]. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 14. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. W tym samym czasie pełnił służbę w 7 Okręgowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Poznaniu na stanowisku komendanta Okręgu Związku Strzeleckiego Nr VII[7].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku[8]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[8], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[9]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod poz. 86[8].
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[10][11][12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[13][14][15].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5956[16]
- Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)[17]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[18]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[8]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[8]
- Odznaka za Rany i Kontuzje[19]
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych[19]
- Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)[4]
Upamiętnienie
11 listopada 1976 roku „w hołdzie ofierze życia Żołnierzy Polskich, zamordowanych w 1940 roku w Związku Sowieckich Republik” Prezydent RP na Uchodźstwie Stanisław Ostrowski podpisał Zarządzenie, które umożliwiło udekorowanie Pomnika Katyńskiego w Londynie[20] Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
- ↑ [ http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/plain-content?id=4647 Trzydzieste trzecie sprawozdanie dyrekcyi C.K.I. Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1906, Nakładem Funduszu Naukowego we Lwowie 1906, str 39.]
- ↑ Sokalski-Baszniak-Siemiuła-samolot, 1911.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 184.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 56.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 128.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 470.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 18, 522.
- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 19.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 4 [dostęp 2024-10-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 stycznia 1923 roku, s. 13.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ a b Na podstawie fotografii [1].
- ↑ Zarządzenie Prezydenta RP z 11 listopada 1976 (L.dz. 274/76)
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Glass A.: Polskie konstrukcje lotnicze 1893–1939. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.