Kazimierz Bartoszyński (żołnierz)
podpułkownik farmacji | |
Data i miejsce urodzenia |
9 lipca 1888 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Siły zbrojne |
Cesarsko-królewska Obrona Krajowa |
Jednostki |
37 pułk piechoty Obrony Krajowej |
Stanowiska |
kierownik apteki |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Kazimierz Bartoszyński[1] (ur. 9 lipca 1888 w Radomyślu Wielkim, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – polski farmaceuta, podpułkownik magister farmacji Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Władysława i Bronisławy z Masłowskich[2]. Miał brata Władysława (1891–1940), podpułkownika lekarza Wojska Polskiego, także zamordowanego przez funkcjonariuszy NKWD[3].
Ukończył szkołę powszechną w rodzinnym mieście, następnie uczęszczał do Gimnazjum św. Anny w Krakowie. Absolwent Wydziału Farmacji Uniwersytetu Jagiellońskiego (1910), z tytułem magistra farmacji. W październiku 1911 wcielony do armii austriackiej, służył w 37 pułku piechoty Obrony Krajowej (Landwera), w kwietniu 1913 przeniesiony do rezerwy w stopniu podporucznika. Został mianowany urzędnikiem medykamentów C. K. Obrony Krajowej z dniem 1 grudnia 1912 z przydziałem do 37 pułku piechoty[4]
Po wybuchu I wojny światowej w 1914 powtórnie wcielony, pełnił funkcję aptekarza w twierdzy Cotton w Dalmacji, a w latach 1916–1918 był aptekarzem w Szpitalu Garnizonowym w Krakowie. Został mianowany akcesistą medykamentowym w rezerwie z dniem 1 grudnia 1912[5][6]. Równolegle w C. K. Armii był mianowany akcesistą medykamentowym w rezerwie z dniem 1 sierpnia 1914, a około 1917/1918 awansowany na aptekarza wojskowego w rezerwie i do 1918 był przydzielony do Szpitala Garnizonowego Nr 15 w Krakowie (przydział tam posiadał także jego brat Władysław, służący jako oficer lekarz)[7][8]. W 1917 awansowany do stopnia porucznika.
Od 1918 aptekarz w Szpitalu Garnizonowym w Krakowie (do końca 1920), następnie przeniesiony na takie samo stanowisko do Tarnowa. Latem 1920 pełnił funkcję aptekarza w kompanii sanitarnej 10 Dywizji Piechoty. Od kwietnia 1921 roku był referentem zaopatrzenia w 5 Okręgowym Szefostwie Sanitarnym w Krakowie[9]. 31 marca 1924 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 5. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa aptekarzy[10]. 6 lipca 1929 roku został przeniesiony do 5 Szpitala Okręgowego w Krakowie na stanowisko kierownika apteki[11]. Z dniem 15 czerwca 1934 roku został przeniesiony z Szefostwa Sanitarnego Okręgu Korpusu Nr I do Szpitala Szkolnego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego w Warszawie na stanowisko kierownika naukowego apteki[12]. 27 czerwca 1935 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych[13]. Na stanowisku kierownika naukowego apteki pozostawał do 1939 roku[14].
Był żonaty z Zofią Bartik, z którą miał córkę Marię oraz synów Bogusława i Andrzeja[2].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, po agresji ZSRR na Polskę, w nieznanych okolicznościach wzięty do niewoli przez Sowietów. Przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku[2]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim i tam pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 roku mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[15][16]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[17]. W 1943 roku jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 277[18][2], a przy zwłokach znaleziono pismo MSWojsk, kartę na broń, świad. szczep., wizytówkę oraz kartę jazdy[19][20]. Figuruje na liście wywózkowej 015/2 z 1940 roku[2]. Jego grób symboliczny znajduje się na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera CC, rząd wsch.).
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[21]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 (Austro-Węgry, przed 1914)[22]
Upamiętnienie
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[23][24][25]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[26][27][28].
Jego nazwisko figuruje na tablicach pamiątkowych w katedrze polowej WP w Warszawie, w Muzeum Katyńskim w Cytadeli Warszawskiej oraz na Ścianie Katyńskiej przy bazylice pw. św. Mateusza w Mielcu poświęconej Synom Ziemi Mieleckiej zamordowanym na wschodzie[29].
Na terenie ówczesnego Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Radomyślu Wielkim 13 kwietnia 2010 roku posadzono „Dąb Pamięci” i odsłonięto tablicę poświęconą płk. Kazimierzowi Bartoszyńskiemu[30].
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
Przypisy
- ↑ W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Kasimir Bartoszyński”.
- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 22.
- ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 4. [dostęp 2020-12-20].
- ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1913. Wiedeń: 1913, s. 514.
- ↑ Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916, s. 249.
- ↑ Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918, s. 617.
- ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 1485.
- ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 1848.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 720, 748.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 171.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 208.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 172.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 70.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 492.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2024-11-17] (pol.).
- ↑ Auswärtiges Amt , „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 172 [dostęp 2024-11-25] (niem.).
- ↑ Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (42 (328)), pbc.uw.edu.pl, 16 października 1948, s. 3 [dostęp 2024-11-25] (pol.).
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-04-09].
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1914. Wiedeń: 1914, s. 450.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 4 [dostęp 2024-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Mielecka Ściana Katyńska - historia wyjątkowego miejsca [online], hej.mielec.pl [dostęp 2021-03-06] (pol.).
- ↑ DĄB PAMIĘCI [online], Stowarzyszenie Nasze Miasto Radomyśl Wielki, 3 maja 2018 [dostęp 2021-03-06] (pol.).
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Muzeum Wojska Polskiego – Biogramy Ofiar Zbrodni Katyńskiej
- Muzeum Katyńskie
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.