Karol Stadler
podinspektor PP | |
Data i miejsce urodzenia |
28 stycznia 1886 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
8–9 kwietnia 1940 |
Przebieg służby | |
Formacja | |
Jednostki |
Komenda Główna Policji Państwowej |
Stanowiska |
naczelnik wydziału |
Odznaczenia | |
Karol Ludwik Stadler (ur. 28 stycznia 1886 w Rohatynie, zm. 8–9 kwietnia 1940 w Kalininie) – podinspektor Policji Państwowej i kapitan piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 28 stycznia 1886 w Rohatynie, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Pawła i Sabiny z Janganów[1]. Ukończył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego[1].
W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii.
Z dniem 1 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika[2] i przydzielony do Kadry Likwidacyjnej 16 Pułku Strzelców[3]. Od 15 września 1919 pełnił obowiązki szefa Oddziału IV Personalnego Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce” w Kielcach[4]. Wziął udział w wojnie z bolszewikami. 19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[5]. 2 października 1920 został przeniesiony z Baonu Zapasowego 4 Pułku Piechoty Legionów do DOGen. „Kielce” na stanowisko kierownika Adiutantury Sztabu[6]. 1 czerwca 1921 nadal pełnił służbę w DOGen. „Kielce”, a jego oddziałem macierzystym był 4 Pułk Piechoty Legionów[7]. 9 grudnia 1921 został przeniesiony do rezerwy[1] i przydzielony w rezerwie do 4 pp Leg.[8] 2 września 1922 został powołany do służby czynnej w Baonach Celnych (od 9 listopada 1922 Straż Graniczna) i oddany do dyspozycji Głównej Komendy Baonów Celnych[9]. Był dowódcą 6 Batalionu Straży Granicznej w Dederkałach. 31 grudnia 1923 znów przeniesiony do rezerwy[1]. Zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów rezerwy piechoty. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas w grupie „pełniących służbę w Policji Państwowej, w stopniach oficerów PP”[10]
Od 1 stycznia 1924 pełnił służbę w Policji Państwowej na stanowisku oficera inspekcyjnego Okręgu Wileńskiego[1]. Od 1927 w Komendzie Głównej Policji jako naczelnik Wydziału I, następnie oficer inspekcyjny szkół policyjnych, a we wrześniu 1939 w IV Wydziale Komendy Głównej[1].
Karol Stadler jest autorem książki Formy wystąpienia policjanta oraz zasady stosowania niektórych środków przymusowych, wyd. 2, Warszawa 1934[11].
Po wybuchu II wojny światowej znalazł się w niewoli radzieckiej w obozie NKWD w Ostaszkowie. W dniu 11 listopada 1939 roku, z okazji Narodowego Święta Niepodległości, wygłosił przemówienie do policjantów więzionych w obozie w Ostaszkowie, w którym stwierdził, powołując się na jeden z rozkazów Komendanta Głównego Policji, że mundur policjanta polskiego nie może splamić żadna plama, poza plamą krwi; prosił o godność i poprawne zachowanie się[12]. 8 lub 9 kwietnia 1940 został zamordowany przez NKWD[13].
4 października 2007 Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Władysław Stasiak mianował go pośmiertnie na stopień inspektora Policji Państwowej[14]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[15].
Był żonaty, miał syna[13].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[16]
- Srebrny Krzyż Zasługi (18 marca 1930)[17]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Krzyż Kampanii Wrześniowej (1 stycznia 1986 - pośmiertnie)[18]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Zobacz też
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Obozy NKWD dla jeńców polskich
- Ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Kalininie
- Zbrodnia katyńska
Przypisy
- ↑ a b c d e f Księga Cmentarna Miednoje 2005 ↓, s. 850.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 8 z 25 stycznia 1919 roku, poz. 303.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 9 z 28 stycznia 1919 roku, poz. 349.
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 30 z 28 marca 1920 roku, pkt 9.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920 roku, s. 772, tu jako miejsce służby podano Dowództwo Okręgu Generalnego „Pomorze”.
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 98 z 2 października 1920 roku, pkt 3.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 32, 885.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 273.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 16 września 1922 roku, s. 724.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 9, 812, tu podano, że urodził się 26 stycznia 1886.
- ↑ Dane książki w katalogu Biblioteki Narodowej alpha.bn.org.pl [dostęp 2012-03-18]
- ↑ Andrzej Przewoźnik, Jolanta Adamska , Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć, Warszawa: Świat Książki, 2010, s. 89, ISBN 978-83-247-2036-1, OCLC 750956033 .
- ↑ a b Убиты в Калинине 2019 ↓, s. 377.
- ↑ Decyzja Nr 91 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 4 października 2007 roku nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MSWiA.
- ↑ Bożena Łojek: Pośmiertne awansowanie żołnierzy i funkcjonariuszy Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w 1940 r. w ZSRR w wyniku zbrodni katyńskiej, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 23), Warszawa 2008, s. 204–230. ISBN 978-83-917780-5-0.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 37.
- ↑ „Za zasługi na polu bezpieczeństwa publicznego” M.P. z 1930 r. nr 66, poz. 101
- ↑ Zarządzenie Nr 1/86 Ministra Spraw Wojskowych z 1 stycznia 1986 r. w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 r.” Dziennik Ustaw RP Nr 2 z 10 kwietnia 1986 r., s. 30.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Rozkazy Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. [dostęp 2018-05-08].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
- Zuzanna Gajowniczek, Bernadetta Gronek, Bernard Kayzer: Miednoje. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Grzegorz Jakubowski (red.). T. 2 M–Ż. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2005. ISBN 83-89474-06-9.
- Убиты в Калинине, захоронены в Медном. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Ostaszkowskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). T. 2: Биограммы военнопленных M–Я. Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2019. ISBN 978-5-6041921-5-3.
Linki zewnętrzne
- Karol Stadler – publikacje w bibliotece Polona