Kaplica św. Maksymiliana Marii Kolbego w Sanoku
| kaplica | |
 Kaplica rektoralna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Zagrody 10 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Parafia | |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne |
14 sierpnia |
Położenie na mapie Sanoka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |
 49°33′21,0″N 22°12′04,8″E/49,555833 22,201333
| |
| Strona internetowa | |
Kaplica rektoralna św. Maksymiliana Marii Kolbego w Sanoku – świątynia należąca na obszarze parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku[1].
Budynek kaplicy jest położony przy ulicy Zagrody 10, w południowej części dzielnicy Śródmieście nad biegnącym Potokiem Płowieckim[2].
Historia
Kaplica jest położona na terenie stanowiącym fragment dawnego gospodarstwa rolnego o powierzchni 34 ha, należącym do oo. franciszkanów w Sanoku[3][4]. Decyzją władz komunistycznych PRL z 8 maja 1950 obszar ten został upaństwowiony bez przyznania wynagrodzenia[4], zaś w posiadaniu klasztoru pozostawiono jedynie areał o powierzchni 194 arów (ok. 2 ha), położony po stronie linii kolejowej od strony centrum miasta[3]. Na tym terenie istniały zabudowania gospodarcze, dom mieszkalny oraz ogród[4]. W 1973 połowa tych pozostałości (wraz z obiektami gospodarczymi i częścią ogrodu) została odebrana przez państwo za wynagrodzeniem, po czym powstało tam I Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku[3][5].
Wówczas, w 1973 bp Tadeusz Błaszkiewicz wydał dekret o erygowaniu kaplicy publicznej w dotychczasowym budynku mieszkalnym[5]. Poświęcenia dokonał bp Tadeusz Błaszkiewicz 3 lutego 1974[5][6]. Kaplica została otwarta w tym samym roku z głównym przeznaczeniem dla młodzieży i osób starszych[5].
W myśl postanowień zawartych w dokumentach z 15 grudnia 1983 Kapituły Prowincjonalnej Zakonu Franciszkańskiego i Kurii Biskupiej w Przemyślu z 28 grudnia 1983 kaplica św. Maksymiliana została przekazana na rzecz diecezji przemyskiej[7].
24 marca 1984 rektorem kaplicy został mianowany ks. Krzysztof Pacześniak, obejmując stanowisko od lipca tego roku (do tego czasu posługiwał w parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku)[7]. Tenże duchowny od 1981 był kapelanem w sanockim szpitalu[8], a od września 1984 także katechetą w sąsiednim I LO[7][9].
14 marca 1985 rektorat odwiedził bp Ignacy Tokarczuk, który postanowił podjęcie remontu budynku gospodarczego z zamiarem umieszczenia w nim kaplicy[7][10]. W trakcie prowadzonych prac 16 czerwca 1985 obiekt został poświęcony przez bpa Tadeusza Błaszkiewicza[7].
W 2016 ze stanowiska rektora kaplicy odszedł na emeryturę ks. Krzysztof Pacześniak[11]. W 2016 kapłanem w kaplicy został ks. Jacek Michno[12][13]. Jego miejsce w 2019 zajął ks. Michał Kozak[14][15][16].
Upamiętnienie
W kaplicy została ustanowiona tablica pamiątkowa poświęcona Grzegorzowi Przemykowi (1964–1983). Inicjatorami jej ustanowienia był ks. Adam Sudoł[17] oraz Marian Witalis, który dokonał jej wmurowania wraz z Marianem Kuncem[18][19]. Została ufundowana przez młodzież szkolną i odsłonięta 30 maja 1987 roku[20][21]. Inskrypcja zawiera cytat z Księgi Psalmów 37,17 i głosi: ... ramiona niegodziwych będę złamane, ale sprawiedliwych Pan wspomoże PS 37,17. Grzegorzowi Przemykowi ofierze przemocy i bezprawia. Sanok maj 1987. Młodzież szkolna[22]. W wydaniu „Gazety Sanockiej – Autosan” nr 21 z 20-31 lipca 1987 w artykule pt. Jeszcze jedna tablica i jeszcze jedno pytanie: w czyim imieniu? redaktor naczelny pisma Wiesław Koszela wyraził protest przeciw ustanowieniu tablicy[23][18][24].
W 2017 w kaplicy odsłonięto tablicę upamiętniającą ks. Wiesława Siwca (1960-2008), katechetę w pobliskim I LO oraz działacza społecznego w Sanoku[25].
W uroczystość odpustową 15 sierpnia 2021 zorganizowano uroczystości, podczas których w otoczeniu kaplicy odsłonięto pomnik upamiętniający ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych w 80. rocznicę śmierci św. Maksymiliana Kolbego, a także upamiętnienie jego osoby w otoczeniu monumentu przy świątyni[26][27].
Przypisy
- ↑ Historia parafii. fara.sanok.pl. [dostęp 2018-06-24].
- ↑ Kontakt. maksymilian.sanok.pl. [dostęp 2018-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-08)].
- ↑ a b c Szmyd. Klasztor 1978 ↓, s. 1.
- ↑ a b c Szmyd. Gospodarstwo 1978 ↓, s. 1.
- ↑ a b c d Szmyd. Gospodarstwo 1978 ↓, s. 2.
- ↑ Edward Zając: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. W stulecie konsekracji 1897-1997. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1997, s. 84. ISBN 83-905046-4-2.
- ↑ a b c d e Historia. maksymilian.sanok.pl. [dostęp 2018-06-24].
- ↑ Adam Sudoł: Polska Ojczyzna moja. Część II. Sanok: 1999, s. 13.
- ↑ Edward Zając: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. W stulecie konsekracji 1897-1997. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1997, s. 93. ISBN 83-905046-4-2.
- ↑ Danuta Przystasz: Wspomnienia osób świeckich. Przyjaciel, który potrafi słuchać. W: Kapłan wielkiej odwagi. Jubileusz 60-lecia kapłaństwa księdza prałata Adama Sudoła. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 190. ISBN 83-919305-6-4.
- ↑ 37 lat służył Ziemi Sanockiej. sanok.pl, 2016-08-24. [dostęp 2018-06-24].
- ↑ Kapłani. maksymilian.sanok.pl. [dostęp 2018-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-24)].
- ↑ Duszpasterze. fara.sanok.pl. [dostęp 2018-07-01].
- ↑ XIX Niedziela zwykła. maksymilian.przemyska.pl, 2019-08-11. [dostęp 2022-01-14].
- ↑ Duszpasterze. maksymilian.przemyska.pl. [dostęp 2022-01-14].
- ↑ Kapelan szpitala. maksymilian.przemyska.pl. [dostęp 2022-01-14].
- ↑ Krzysztof Kaczmarski: Prześladowany. Działania Służby Bezpieczeństwa wobec księdza Adama Sudoła w latach 1957-1989. W: Kapłan wielkiej odwagi. Jubileusz 60-lecia kapłaństwa księdza prałata Adama Sudoła. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 246. ISBN 83-919305-6-4.
- ↑ a b Adam Sudoł: Polska Ojczyzna moja. Część II. Sanok: 1999, s. 66.
- ↑ Czesław Nowak: Marian Witalis. Proil w bazie Encyklopedii Solidarności. encyklopedia-solidarnosci.p. [dostęp 2018-06-23].
- ↑ Adam Sudoł: Wybór z Księgi Ogłoszeń Parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku (lata 1967–1995). Sanok: 2001, s. 253. ISBN 83-914224-7-X.
- ↑ Franciszek Oberc: Kalendarium sanockie 1974-1994, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 958.
- ↑ Franciszek Oberc: Pomniki i tablice pamiątkowe Sanoka. Sanok: 1998, s. 46. ISBN 83-909787-1-7.
- ↑ Wiesław Koszela. Jeszcze jedna tablica i jeszcze jedno pytanie: w czyim imieniu?. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 3, Nr 21 (420) z 20-31 lipca 1987.
- ↑ Krzysztof Kaczmarski, Andrzej Romaniak: Kryptonim „Agresor”. Ks. prałat Adam Sudoł w dokumentach Służby Bezpieczeństwa i Urzędu do Spraw Wyznań w latach 1957-1989. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2006, s. 363-366. ISBN 83-60380-07-4.
- ↑ Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej ks.Wiesławowi Siwcowi. facebook.com, 2017-06-07. [dostęp 2018-08-17].
- ↑ Odsłonięcie pomnika poświęconego ofiarom niemieckich obozów koncentracyjnych i św. Maksymilianowi Marii Kolbemu – Sanok, 15 sierpnia 2021. rzeszow.ipn.gov.pl, 2021. [dostęp 2021-08-21].
- ↑ Łukasz Sztolf: Sanok. Odpust w rektoracie św. Maksymiliana. przemyska.pl, 2021-08-20. [dostęp 2021-08-21].
Bibliografia
- Klasztor OO. Franciszkanów w Sanoku. W: Otton Szmyd: Jubileusz 600-lecia OO. Franciszkanów w Sanoku. Sanok: Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia w Sanoku, 1978.
- Gospodarstwo rolne OO. Franciszkanów w Sanoku. W: Otton Szmyd: Jubileusz 600-lecia OO. Franciszkanów w Sanoku. Sanok: Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia w Sanoku, 1978.