Ten artykuł dotyczy kłody jako narzędzia kary. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Kłoda – początkowo pień drzewa rozpiłowany wzdłuż, później dwie belki, z wycięciami na ręce lub nogi, służący do unieruchamiania złoczyńców lub jeńców.

Pierwsze wzmianki o kłodnikach pochodzą z r. 1261 (według Glogera), w Kazaniach Świętokrzyskich (pocz. XIV w.) (według Brücknera). Ksiądz Piotr Skarga w Żywotach świętych pisze: „Wsadzono ich do kłody”, „Wieść go do ciemnicy i mocno mu w kłodzie nogi cisnąć kazał”.

Użycie kłody opisał Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu (księga IX, Bitwa).

• Aleksander Brückner, Encyklopedia staropolska, PWN 1990 Warszawa, wyd. pierwsze fotooffsetowe.
• Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wiedza Powszechna 1970 Warszawa, wyd. II.
• Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska, Wiedza Powszechna 1972 Warszawa, wyd. II.