Juliusz Nepos
| |
| Cesarz rzymski | |
| Okres |
od 19 lub 24 czerwca 474 |
|---|---|
| Koronacja |
19 czerwca 475 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data urodzenia |
ok. 430 |
| Data i miejsce śmierci |
9 maja 480 |
| Przyczyna śmierci |
zasztyletowany |
| Miejsce spoczynku |
Salona |
| Moneta | |
 Tremissis Juliusza Neposa (RIC 3221) | |
Juliusz Nepos, Iulius Nepos (ur. ok. 430, zm. 9 maja 480) – cesarz zachodniorzymski od 19/24 czerwca 474 do 28 sierpnia 475.
Nepocjan ojciec Juliusza Neposa wsławił się za cesarza Majoriana w walkach ze Swebami w Hiszpanii. Jeszcze głośniejsze imię zdobył wuj, Marcellinus, przyjaciel Aecjusza, dowódca wojsk i niemal udzielny władca w Dalmacji, zasłużony w walce z Wandalami na Sycylii za Majoriana i potem Antemiusza, zdradziecko zamordowany na tej wyspie w 468 roku[1].
Juliusz Nepos był dowódcą wojsk na Zachodzie w latach 458–461 i w Dalmacji (magister militum Dalmatiae, ok. 468–474)[2]. Poślubił w 472 krewną (prawdopodobnie siostrzenicę) Weryny, żony cesarza wschodniorzymskiego Leona I[3]. Był cesarzem zachodniorzymskim od 19/24 czerwca 474 do 28 sierpnia 475 po obaleniu Gliceriusza, a wysłany do Italii przez cesarza Leona[1].
Mianował w 474 głównodowodzącym wojskami (magister militum praesentalis) Ekdycjusza, który bronił w tym czasie Augustonemenum (obecnie Clermont-Ferrand) i nadał mu tytuł patrycjusza. Zawarł z Wizygotami pokój i oddał im rejon Owernii w zamian za Prowansję i na miejsce Ekdycjusza w 475 mianował Orestesa. Ten po kilku miesiącach zbuntował się i zaatakował Rawennę, a na tronie cesarskim osadził swego syna Romulusa. Nepos uciekł do Dalmacji, gdzie utrzymał władzę aż do śmierci. W 477 próbował odzyskać tron przy pomocy Zenona, którego namawiała do pomocy Weryna. Jednakże cesarz musiał niechętnie uznać władzę Odoakra w Italii. Nepos został zabity 9 maja 480 prawdopodobnie z rozkazu swego poprzednika, Gliceriusza, który wtedy był biskupem Salony, przez dwóch swoich żołnierzy[4][5].
W 474 władzę nad miastem Vaison przejęli spod władzy Burgundów miejscowi arystokraci i podporządkowali się Juliuszowi Neposowi[6]. Władza Juliusza Neposa właściwie ograniczała się do Italii, odzyskanej w 475 Prowincji (Prowansji). W tym samym roku zwolnił Wizygotów i Burgundów z obowiązków sojuszników rzymskich (foederati), co formalnie dawało im swobodę działania w Galii i Hiszpanii[7]. Odizolowane części Galii uznawały jeszcze jego zwierzchnictwo, ale były zdane już wyłącznie na swoje siły i możliwości oraz układy z barbarzyńskimi królestwami Franków, Burgundów i Wizygotów.
Późniejszy pan Italii Odoaker przez jakiś czas bił monety z wizerunkiem Neposa.
Przypisy
- ↑ a b Krawczuk 1991 ↓, s. 561.
- ↑ Martindale 2006 ↓, s. 777.
- ↑ Twardowska 2009 ↓, s. 41–45.
- ↑ Krawczuk 1991 ↓, s. 562–563.
- ↑ Pawlak 2010 ↓, s. 69–71.
- ↑ Zołoteńki 2011 ↓, s. 257–259.
- ↑ Zołoteńki 2011 ↓, s. 363.
Bibliografia
- Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzy rzymskich. Dominat. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo "Iskry", 1991, s. 561–563. ISBN 83-207-1099-5.
- John Robert Martindale: The Prosopography of the Later Roman Empire. T. II A.D. 395-527. Cambridge: Cambridge University Press, 2006, s. 777 nn. ISBN 978-0-521-20159-9. (ang.).
- Marcin Pawlak: Rzymski Zachód w latach 395–493. W: Świat rzymski w V wieku. Praca zbiorowa pod redakcją Rafała Kosińskiego i Kamilli Twardowskiej. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, 2010. ISBN 978-83-62261-16-1.
- Kamilla Twardowska: Cesarzowe bizantyńskie 2 poł, V w. Kobiety a władza. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, 2009, seria: Mediterraneum. ISBN 978-83-88737-64-0.
- Dawid Zołoteńki: Galia u schyłku panowania rzymskiego. Administracja cywilna i wojskowa oraz jej reprezentanci w latach 455–486. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, 2011, seria: Notus – Scripta Antiqua et Byzantina. ISBN 978-83-62261-34-5.
Linki zewnętrzne
- Zbiór monet Juliusza Neposa na stronie wildwinds.com. [dostęp 2016-06-03]. (ang.).