Juliusz Gromczakiewicz
podpułkownik artylerii | |
Data i miejsce urodzenia |
27 listopada 1891 |
---|---|
Data śmierci |
11 lutego 1944 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1913–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
6 pułk artylerii polowej |
Stanowiska |
dowódca dywizjonu |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Juliusz Cezar Gromczakiewicz[a] (ur. 27 listopada 1891 w Krakowie, zm. 11 lutego 1944) – oficer artylerii cesarskiej i królewskiej armii, Wojska Polskiego i Wojska Polskiego we Francji, kawaler Orderu Virtuti Militari, uczestnik I i II wojny światowej oraz wojny z bolszewikami.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Laurentego i Heleny ze Świbów[3]. Absolwent c. k. gimnazjum w Dębicy[3], w którym w 1912 złożył maturę[4]. W 1913 został powołany do c. i k. armii i wcielony do pułku haubic polowych nr 10 w Przemyślu. W szeregach tego pułku (przemianowanego później na pułk haubic polowych nr 24 i pułk artylerii polowej nr 124) walczył na froncie włoskim[3]. W czasie służby w c. i k. armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów rezerwy artylerii: chorążego (1 lipca 1916) i podporucznika (1 stycznia 1917)[1][2].
W 1918 wstąpił ochotniczo do odrodzonego Wojska Polskiego i otrzymał przydział do Stacji Zbornej i Uzupełnień Formacji Artylerii w Krakowie. Na początku grudnia zdemobilizowany. Ponownie przyjęty do wojska w czerwcu 1919 i skierowany do 3. baterii 6 pułku artylerii polowej. Później wyznaczony został na stanowisko adiutanta. Na stanowisku dowódcy baterii walczył w obronie Śląska Cieszyńskiego, a następnie na frontach wojny polsko-bolszewickiej. Za wybitne zasługi w czasie odpierania ataków nieprzyjaciela w walkach pod Białkami i Firlejówką odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[3][5]. 14 listopada 1920, jako przedstawiciel macierzystego pułku, wziął udział w ceremonii wręczenia Józefowi Piłsudskiemu buławy marszałkowskiej[6].
Po wojnie pozostał w zawodowej służbie wojskowej w 6 pułku artylerii polowej w Krakowie[7][8][9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 291. lokatą w korpusie oficerów artylerii[10]. W styczniu 1927 został przeniesiony z 6 pap do 4 pułku artylerii ciężkiej w Łodzi na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy II dywizjonu w Częstochowie[11]. 12 kwietnia 1927 został mianowany na stopień major ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 40. lokatą w korpusie oficerów artylerii[12]. Po awansie został zatwierdzony na stanowisku dowódcy II dywizjonu[13]. 26 kwietnia 1930 został przeniesiony do 8 pułku artylerii ciężkiej w Toruniu na stanowisko kwatermistrza[3][14]. W maju 1933 został przesunięty na stanowisko dowódcy dywizjonu[3][15]. W sierpniu 1935 został przeniesiony na stanowisko rejonowego inspektora koni w Stryju[3][16]. Na tym stanowisku pozostał do 1939[17].
Po kampanii wrześniowej przedostał się do Francji i został dowódcą I dywizjonu w 1 pułku artylerii ciężkiej. Walczył na Linii Maginota, w bitwie w rejonie Dieuze, o utrzymanie kanału Marna–Ren, w bitwach pod Baccarat i Saint-Die. 22 czerwca 1940 dostał się do niewoli niemieckiej. Początkowo przebywał w Oflagu XVII A Edelbach[3][18]. 25 września 1940 został przeniesiony do Oflagu XXI, a 27 maja 1942 do Oflagu II D Gross-Born[18]. Zmarł 11 lutego 1944. Akt zgonu wystawił urząd miasta Berlina[18][b]. Został mianowany na stopień podpułkownika[3][19].
Juliusz Gromczakiewicz był żonaty z Olgą z Wieczorkowskich, z którą miał córkę Ewę (ur. 1916)[3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 565[3][6]
- Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918-1921”[20]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[19][3] „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku”
- Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”[21]
- francuski Krzyż Wojenny[19]
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy[22]
- Krzyż Wojskowy Karola[22]
Uwagi
- ↑ W ewidencji c. i k. Armii figurował jako Julian Gromczakiewicz[1][2].
- ↑ Według Eligiusza Tomkowiaka zmarł w 1943 w Krems an der Donau, w północno-wschodniej Austrii[3]. Marian Zgórniak podał, że Juliusz Gromczakiewicz został przeniesiony z Oflagu XVII A do obozu „wrześniowców” polskich. W czasie jednego z nalotów alianckich został ranny i niedługo potem zmarł, przypuszczalnie na raka gardła w 1943[19].
Przypisy
- ↑ a b Ranglisten 1917 ↓, s. 894, 990.
- ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 1104, 1217.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Tomkowiak 1991 ↓, s. 48.
- ↑ Sprawozdanie 1912 ↓, s. 58-59.
- ↑ Kuś 1929 ↓, s. 26.
- ↑ a b Kuś 1929 ↓, s. 28.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 287, 640.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 725, 819.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 648, 742.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 197.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 31 grudnia 1926 roku, s. 455.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 120.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 412, 456.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 109.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 128.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 99, tu ogłoszono przeniesienie mjr. Gromczakiewicza na stanowisko rejonowego inspektora koni w Toruniu i mjr. Wacława Brzozowskiego na stanowisko rejonowego inspektora koni w Stryju.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 161, 863.
- ↑ a b c Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-10-25].
- ↑ a b c d Zgórniak 1960 ↓, s. 633.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 412.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 14.
- ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 1217.
Bibliografia
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
- V. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Dębicy za rok szkolny 1911/12. Tarnów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1912.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Kazimierz Kuś: Zarys historji wojennej 6-go pułku artylerii polowej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Eligiusz Tomkowiak: Gromczakiewicz Juliusz (27 XI 1891–1943) podpułkownik. W: Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Bogusław Polak (red.). T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- Marian Zgórniak: Juliusz Gromczakiewicz (1895–1943). W: Polski Słownik Biograficzny. T. VIII. Polska Akademia Nauk, 1960.