Julia Halina Piwońska zd Kowalska

Henryka

major
Data i miejsce urodzenia	22 maja 1898 Warszawa
Data i miejsce śmierci	8 grudnia 1974 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1945
Siły zbrojne	Służba Zwycięstwu Polski ZWZ-AK
Formacja	Związek Strzelecki „Strzelec” Legiony Polskie Polska Organizacja Wojskowa Organizacja Przysposobienia Wojskowego Kobiet
Jednostki	SG WP, SG SZP, SG ZWZ, KG AK
Stanowiska	kierowniczka Oddziału Łączności Konspiracyjnej KG AK
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, kampania wrześniowa, II wojna światowa, Powstanie warszawskie
Późniejsza praca	Biuro Odbudowy Stolicy, Biuro Projektów Budownictwa Ogólnego
Odznaczenia

Julia Halina Piwońska z d. Kowalska, ps. „Henryka” (ur. 22 maja 1898 w Warszawie, zm. 8 grudnia 1974 tamże) – działaczka niepodległościowa, służyła w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), oficer Wojska Polskiego.

Wychowała się w rodzinie nadzwyczaj patriotycznej. Ojciec, Franciszek Beniamin Kowalski (1869–1941), pochowany na cmentarzu Powązkowskim, był znanym lekarzem społecznikiem na warszawskiej Woli. Matka, Natalia Apolonia Kowalska z d. Olszewska (1870–1944) od pewnego czasu mieszkała w Krakowie i była zaangażowana w działalność niepodległościową. Julia Halina wraz z siostrą Ireną uczęszczały na pensję Jadwigi Kowalczykówny i Jadwigi Jawurkówny w Warszawie przy ul. Wiejskiej 5. W 1916 Julia Piwońska zdała w Krakowie maturę i w latach 1916–1918 studiowała na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W tym czasie związała się z ruchem niepodległościowym, m.in. pełniąc w 1918 funkcję komendantki miejscowego Oddziału Żeńskiego Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) a następnie pracowała w Komendzie Naczelnej tej organizacji. W tymże roku powróciła do Warszawy i po wstąpieniu do Ochotniczej Legii Kobiet (OLK), wzięła udział w walkach o Lwów i Wilno. W latach 1919–1920 kontynuowała studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wzięła też udział w 1920 w wojnie polsko-sowieckiej. Ranna w bitwie pod Krzywczycami na przedmieściu Lwowa, została awansowana do stopnia porucznika OLK.

W 1921 przeszła doszkolenie w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Warszawie, w 1922 zweryfikowano jej stopień wojskowy, działała w Organizacji Przysposobienia Wojskowego Kobiet (OPWK). Następnie pełniła służbę w Referacie Przysposobienia Rezerw Kobiecych Wydziału Przysposobienia Rezerw w Oddziale III Sztabu Generalnego WP (do 1924), była zatrudniona w Państwowym Monopolu Spirytusowym (do 1928), ponownie pełniła służbę wojskową w 3 Okręgowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego przy Dowództwie Okręgu Korpusu III w Grodnie (1928–1935), w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Warszawie (1935–1939). We wrześniu 1939 wraz z Władysławą Piechowską uzyskała w Ministerstwie Spraw Wojskowych akt powołania Kobiecych Batalionów pomocniczej służby wojskowej, co było formalną podstawą udziału tej jednostki w składzie Lwowskiej Brygady Obrony Narodowej.

Pełniła odpowiedzialne funkcje w SZP-ZWZ-AK, m.in. jako kierowniczka Wydziału Łączności Konspiracyjnej V-K KG (1944–1945). Po powstaniu wyszła z Warszawy wraz z ludnością cywilną. Ostatni stopień: zweryfikowana w 1960 jako major WP^{[potrzebny przypis]}.

Po wojnie pracowała w BOS.^[1]

Spoczęła w zbiorowej mogile członkiń Przysposobienia Wojskowego Kobiet na cmentarzu Powązkowskim^[2] (kwatera 155b Pod Murem-1-2,3)^[3].

 Osobny artykuł: Irena Tomalak.

• Krzyż Walecznych
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[4]
• Krzyż Armii Krajowej
• Medal Wojska

• Bogdan Kobuszewski: Mijal Antonina Felicja. W: Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Warszawa Walczy 1939–1945 i Bellona SA, 2014. ISBN 978-83-1113474-4.
• Kowalska, Jadwiga: Piwońska z Kowalskich Julia Halina, biogram [w:] Polski Słownik Biograficzny, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN, Kraków 1981, tom XXVI, s. 617–618.
• Tomalak, Irena: Drugi brzeg: wiersze wojenne i więzienne, Fundacja Archiwum Pomorskie Armii Krajowej Toruń 1994, s. 210.
• Markert, Anna Eliza: Kobiety w Kampanii Polskiej, Władysława Piechowska, [w:] [1]
• Markert, Anna Eliza: Przysposobienie Wojskowe Kobiet, [w:] Służba kobiet w formacjach mundurowych XXI wieku, Ministerstwo Obrony Narodowej, Centralna Biblioteka Wojskowa Warszawa 2008, s. 44–50, [w:] [2]