José María Blanco White
José María Blanco White | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość |
hiszpańska |
Dziedzina sztuki | |
Epoka |
José María Blanco White, właśc. José María Blanco y Crespo, (ur. 11 lipca 1775 w Sewilli, zm. 20 maja 1841 w Liverpoolu[1]) – hiszpański poeta i dziennikarz o irlandzkim pochodzeniu. Ksiądz, a następnie zwolennik protestantyzmu.
Życiorys
W 1810 roku, w okresie wojen napoleońskich opuścił Hiszpanię i wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie pod przybranym imieniem Blanco White prowadził działalność publicystyczną[2]. W latach 1810–1813 założył i wydawał „El Español”, a w latach 1824–1825 „Variedades, o el Mensajero de Londres”. Na łamach „El Español” popierał dążenia niepodległościowe hiszpańskich kolonii, za co w Hiszpanii został oskarżony o zdradę stanu; natomiast w „Variedades” propagował idee romantyzmu i twórczość Waltera Scotta. W swoim dorobku miał autobiograficzne szkice literackie o Hiszpanii Letters from Spain (1822) i anglojęzyczne sonety, z których Misterious Night przez Samuela Taylora Coleridge’a został uznany za najlepszy sonet napisany w języku angielskim[3].
Na emigracji przeszedł na anglikanizm, a następnie przyjął unitarianizm. Cennym źródłem do poznania przeżywanych przez pisarza kryzysów ideowych i religijnych jest wydana pośmiertnie w roku 1845 trzytomowa autobiografia The Life of the Rev. Joseph Blanco White Written by Himself[3]. Postać i dzieła na ogół zapomnianego J.M. Blanco White’a są dziś odkrywane w Hiszpanii na nowo, m.in. dzięki Juanowi Goytisolo, który zainteresował się podobnymi sobie przypadkami antykonformizmu w historii literatury hiszpańskiej i w 1974 roku poprzez Seix Barral opublikował jego Obra inglesa (pol. „Dzieła angielskie”) w uznaniu aktualności dokonanej przez niego krytyki społeczeństwa hiszpańskiego[2].
Przypisy
- ↑ José María Blanco y Crespo | Real Academia de la Historia [online], dbe.rah.es [dostęp 2024-07-13] .
- ↑ a b Piotr Sawicki: Polska–Hiszpania, Hiszpania–Polska. Poszerzanie horyzontów. Wrocław: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filologicznej we Wrocławiu, 2013, s. 92. ISBN 978-83-60097-21-2.
- ↑ a b Blanco White José María, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-11-13] .
- ISNI: 000000045312543X
- VIAF: 49268120, 99753124
- LCCN: n50058642, no2018001290
- GND: 118746065
- LIBRIS: jgvxrl2244ms9kf
- BnF: 12176186b
- SUDOC: 030322855
- NLA: 35604300
- BNE: XX1720245
- NTA: 070315094, 189550848
- BIBSYS: 90701272
- CiNii: DA09287131
- Open Library: OL347604A
- NUKAT: n2012044645
- OBIN: 29260
- J9U: 987007278238605171, 987007258703805171
- PTBNP: 273981
- CANTIC: a11447886
- LNB: 000269706
- NSK: 000011611
- BNA: 000046658
- CONOR: 215404643