Jerzy Zaremba

1/2 zwycięstw
kapitan pilot
Data i miejsce urodzenia	8 lipca 1909 Równe
Data i miejsce śmierci	14 sierpnia 1941 Bollezeele
Przebieg służby
Lata służby	1928–1941
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	3 pułk lotniczy dywizjon 306
Stanowiska	dowódca eskadry dowódca dywizjonu
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzy Zaremba (ur. 8 lipca 1909 w Równem, zm. 14 sierpnia 1941 w Bollezeele) – kapitan pilot Wojska Polskiego, kawaler Virtuti Militari, dowódca dywizjonu 306.

Po wybuchu I wojny światowej jego rodzina zamieszkała w Kijowie, skąd dopiero w 1922 r. udało jej się przedostać do Polski i powrócić do Równego. W tamtejszym gimnazjum matematyczno-przyrodniczym zdał maturę i w 1928 r. zgłosił się do odbycia służby wojskowej. Odbył wstępne przeszkolenie wojskowe w szkole podchorążych piechoty, a następnie w 5. pułku piechoty Legionów^[1]. Od października uczył się w Szkole Podchorążych Lotnictwa. 15 sierpnia 1931 prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1931 i 2. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych, a minister spraw wojskowych wcielił do 3 pułku lotniczego w Poznaniu^[2]. Szkołę ukończył ze specjalnością obserwatora^[3].

W pułku otrzymał przydział do 31. eskadry liniowej. W Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa przeszedł przeszkolenie w zakresie pilotażu. Umiejętności pilotażowe poszerzał w 1933 r. w ramach kursu wyższego pilotażu w Grudziądzu. Po powrocie do 3. pułku został przeniesiony do eskadry myśliwskiej. W 1934 r. został awansowany na stopień porucznika. W listopadzie 1937 r. objął dowództwo nad 131. eskadrą myśliwską. Dał się też poznać jako uzdolniony sportowiec, sztafeta pływacka w skład której wchodził, zwyciężyła w pułkowych zawodach sportowych w 1938 r.^[4] W ramach dywizjonu III/3 został wydelegowany do osłaniania akcji zajmowania Zaolzia^[1]. W 1939 r. został awansowany na stopień kapitana^[5].

Wybuch II wojny światowej zastał go na stanowisku dowódcy 131. em, która została dyslokowana na lotnisko Dzierżnica^[6]. 3 września, wraz z dwoma lotnikami eskadry, przechwycił wyprawę bombową He 111. Wspólnie zestrzelili jeden bombowiec. Następnie Zaremba i por. Lech Grzybowski przechwycili kolejną wyprawę Luftwaffe i wspólnie zestrzelili jednego He 111 na pewno a drugiego prawdopodobnie^[7][a]. Podczas ostatniego ataku został ciężko raniony przez strzelca pokładowego w nogę, ale zdołał powrócić na macierzyste lotnisko. Został przetransportowany do szpitala w Poznaniu a następnie do Warszawy. Po rekonwalescencji zdołał uciec 3 stycznia 1940 r. ze stolicy i przez Tatry przedostał się na Słowację. Z powodu odmrożeń i odnowienia się rany pozostał we wsi Medzilaborce, gdzie został aresztowany. Po leczeniu i odzyskaniu sił zmylił po raz drugi straże i uciekł ze szpitala 31 marca. Przedostał się do Francji, skąd po jej upadku został ewakuowany do Wielkiej Brytanii^[7].

Zgłosił się do Polskich Sił Powietrznych, otrzymał numer służbowy RAF P-0723^[9]. Został przydzielony do tworzonego dywizjonu 306. 27 października objął dowództwo nad eskadrą A^[10]. W listopadzie został mianowany dowódcą eskadry B^[11]. 1 lipca 1941 r. przejął dowództwo dywizjonu od kpt. Tadeusza Rolskiego^[12].

14 sierpnia dowodził dywizjonem podczas operacji Circus 73, której zadaniem było zbombardowanie celów na terenie Francji. Podczas lotu powrotnego jego Spitfire Mk IIB (nr ser. P8466, znaki UZ-Z) został zestrzelony w rejonie Bollezeele^[13]. Został pochowany na cmentarzu miejskim w Dunkierce (działka 2, rząd 3, grób 39)^[14].

Pracująca po zakończeniu II wojny światowej Komisja Bajana uznała mu zniszczenie ¹/₂ samolotu na pewno oraz ⁵/₆ prawdopodobnie. Daje to Zarembie 345. pozycję na tej liście^[15].

Za swą służbę został odznaczony^[16]:

• Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari nr 9187 (pośmiertnie),
• Krzyżem Walecznych,
• Medalem Lotniczym,
• Odznaka Obserwatora nr 849 – 15 sierpnia 1931^[17]
• Polową Odznaką Pilota nr 547,
• Odznaką za Rany i Kontuzje.

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
• Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07695-2. OCLC 834110269.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Wojtek Matusiak: 306 Dywizjon Myśliwski Toruński. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09714-3. OCLC 830534634.
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0795-7. OCLC 830072566.
• Jerzy Pawlak: Absolwenci Szkoły Orląt: 1925-1939. Warszawa: Retro-Art, 2009. ISBN 83-87992-22-4. OCLC 69472829.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja CDCN: „Księgarnia Akademicka”, 2003. ISBN 83-7188-691-8. OCLC 831137079.
• Józef Zieliński, Tadeusz Krzystek: Dowódcy dywizjonów Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie = Commanders of the Polish Air Force squadrons in the West. Poznań: Bellona, 2002. ISBN 83-11-09553-1. OCLC 52033660.