Janisze (województwo warmińsko-mazurskie)
osada | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Sołectwo |
Janisze - Skup |
Liczba ludności (2006) |
7 |
Strefa numeracyjna |
87 |
Kod pocztowy |
19-325 |
Tablice rejestracyjne |
NEL |
SIMC |
0756873 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Ełk | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego | |
Położenie na mapie powiatu ełckiego | |
53°54′26″N 22°21′56″E/53,907222 22,365556[1] |
Janisze (niem. Johannisberg) – osada folwarczna w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Ełk.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego w powiecie ełckim.
Nazwa miejscowości
W historycznych dokumentach parafialnych wymieniane są następujące dawne nazwy od osobowe św. Jana Chrzciciela do osady folwarcznej: Johann berg (1750), Johannsberg (1787), Johannisberg (1787-1945). Prefiks (końcówka nazwy) dodana do nazwy odmiejscowej oznaczał -berg, iż jest to góra lub wzgórze natomiast - burg, że jest to twierdza (fortu lub umocnienia) bądź (klasztor czy zamek). Johannisberg, zwany jako (góra Jana Chrzciciela) również przez starszych mieszkańców z lat 1946-70 oraz odwiedzającego w kolędzie osadę proboszcza Straduńskiego ks. Józef Kącki. Obecną nazwę Janisze, nawiązującą do lokalnej tradycji mazurskiej, nadała w 1946 r. Komisja Ustalania Nazw Miejscowości. Janisze obecnie przynależą do parafii w Stradunach.
Lata 1944-1990
Po 1944 r. osada folwarczna została opuszczona przez mieszkańców Prus wschodnich w wyniku ofensywy Armii Czerwonej na Zachód. Większość budynków wiejskich została zrujnowana, a po dawnym folwarku Johannisberg zaginął charakter pruskiej osady. W latach 50. folwark Janisze pozostał przekształcony w oddział majątku Państwowego Gospodarstwa Rolnego z siedzibą w Stradunach. W latach 1960-1970 PGR oddział (rejon) w m. Janisze, zajmowało się hodowlą bydła mlecznego a szczególnie krów rasy holsztyńsko-fryzyjskiej na potrzeby gospodarki państwowej, surowiec:
- mleko odbierał mlekowóz z Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Ełku;
- krowy i młode byki odbierały Zakłady Przetwórstwa Mięsnego w Ełku dawały wysokiej jakości cielęcinę i wołowinę;
Obecnie w Janiszach są dwa gospodarstwa rolne specjalizujące się w hodowli koni i trzody chlewnej - tucznik.
Sołectwo
Miejscowości Janisze i Skup tworzą wspólne sołectwo[2].
Zabytki
Jako zabytek osady Janisze przedstawia się w byłym folwarku na którym znajduje się podpiwniczony budynek piętrowy wraz z przybudową parterową wybudowany w XIX wieku. Cegielnia była usytuowana nieopodal wzgórza, pozostały fragmenty fundamentów i wyrobiska gliny.
Turystyka i wypoczynek
Turystyka w tej miejscowości opiera się na rekreacji ruchowej związanej z jazdą konną, wędkarstwie, zbieractwie runa leśnego i ziół. W miejscowości znajduje się również pole kempingowe i namiotowe.
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 44226
- ↑ Sołtys miejscowości Janisze - Skup. [dostęp 2015-08-02].
Bibliografia
- Informacje-Janisze. semborski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)].
- m. Janisze, Warminsko-Mazurskie. ekodpocztowy.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-19)].;
- Stajnia Janisze. stajniajanisze.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)].
- Kantorowska Ewa (1981), Mój Pamiętnik o Felsenhof i Johannisberg, Kantor Wydawniczy, Ełk, s. 17.