Jan Aleksander Bauer
 major lekarz rezerwy
| |
| Data i miejsce urodzenia |
16 sierpnia 1884 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
1 Brygada Jazdy, |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
Jan Aleksander Bauer (ur. 16 sierpnia 1884 w Wyczółkach k. Siedlec, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – major lekarz rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Jakuba i Pauliny z d. Hau. Studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie[1], absolutorium i tytuł doktora medycyny uzyskał na Uniwersytecie w Moskwie. W latach 1919–1922 był ordynatorem Szpitala Ujazdowskiego, dowódcą kompanii sanitarnej w 1 Brygadzie Jazdy oraz lekarzem w I baonie 1 pułku lotniczego. Po zakończeniu działań wojennych został przeniesiony do rezerwy. Przydział mobilizacyjny 1 Szpital Okręgowy[2].
W czasie kampanii wrześniowej (zmobilizowany 16 sierpnia 1939) służył w 3 Szpitalu Okręgowym[3] (wg innych źródeł w 2 Szpitalu Okręgowym, jako komendant Szpitala Wojskowego Chełm, przemianowanego na 203 szpital polowy). Po agresji ZSRR na Polskę wzięty do niewoli przez Sowietów i osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku[2]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim i tam pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[4][5]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[6][7]. W 1943 roku jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji prowadzonych przez Niemców[8] pod numerem 3520[9][2][10], a przy zwłokach znaleziono 2 pocztówki, 1 telegram oraz 1 list[11][12]. Figuruje na liście wywózkowej 015/2 z 1940[2], a także na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 03520[13].
Życie prywatne
Był żonaty z Marią z Ostyk-Narbuttów, z którą miał córkę Janinę[2]. Obie były działaczkami konspiracyjnymi w czasie II wojny światowej, a ich mieszkanie przy ul. Marszałkowskiej służyło za miejsce spotkań Komendy Głównej kolejno SZP, ZWZ i AK i było lokalem „dziennego pobytu” dwóch kolejnych komendantów ZWZ-AK[14].
Upamiętnienie
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[15][16][17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[18][19][20].
Jana Bauera upamiętniono na tablicy katyńskiej na Ścianie Pamięci kościoła Św. Stanisława w Siedlcach[21].
Jest jednym z kilkuset lekarzy pochowanych na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu i upamiętnia go tabliczka epitafijna nr 138[22].
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
Przypisy
- ↑ BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2024-11-25].
- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 24.
- ↑ Lekarze pochowani na cmentarzu w Katyniu [online], www.oil.org.pl [dostęp 2017-07-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06].
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2024-11-17] (pol.).
- ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-01-04] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06].
- ↑ Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 258 [dostęp 2024-11-25] (niem.).
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2025-01-14].
- ↑ Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (42 (328)), pbc.uw.edu.pl, 16 października 1948, s. 3 [dostęp 2024-11-25] (pol.).
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2024-11-25].
- ↑ Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 278, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-01-14] (pol.).
- ↑ Janina Ludwika Bauer-Gellert. Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego. [dostęp 2021-03-26].
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 10 [dostęp 2024-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ l, Oficjalna strona Miasta Siedlce : Miłość do Ojczyzny zażądała ofiary [online], www.siedlce.pl [dostęp 2017-07-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-22] (pol.).
- ↑ Lekarze pochowani na cmentarzu w Katyniu [online], www.oil.org.pl [dostęp 2024-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06].
Bibliografia
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.