Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Języki nigero-kongijskie

Zasięg języków nigero-kongijskich oraz innych rodzin językowych w Afryce

Języki nigero-kongijskie – jedna z największych rodzin językowych, według Ethnologue należy do niej 1539 języków[1]. Pod względem rozpowszechnienia, liczby mówiących i różnorodności zajmują pierwsze miejsce w Afryce. Języki tej rodziny używane są na większości obszaru Afryki subsaharyjskiej.

Klasyfikacja

Według jednej z najczęściej przyjmowanych klasyfikacji języki nigero-kongijskie dzielą się na:

Pierwszą klasyfikację języków nigero-kongijskich zaproponował Joseph Greenberg. Jego klasyfikacja z niewielkimi zmianami jest przez wielu językoznawców stosowana do dziś. W pierwotnej wersji Greenberg wydzielił jednak grupę kordofańską spośród języków nigero-kongijskich i włączył te dwie rodziny do języków nigero-kordofańskich. Później jednak języki kordofańskie włączono do nigero-kongijskich, a nazwa grupy nigero-kordofańskiej została zarzucona. Istnieją też hipotezy – nieznajdujące jednak powszechnego poparcia – wydzielające spośród języków nigero-kongijskich zarówno języki kordofańskie, jak i języki mande.

Jedna z popularniejszych alternatywnych klasyfikacji dzieli języki nigero-kongijskie na trzy podgrupy:

Niektórzy językoznawcy wskazują na pewne typologiczne podobieństwa języków nigero-kongijskich z nilo-saharyjskimi (szczególnie podgrupą środkowosudańską), łącząc te dwie rodziny we wspólną fylę kongo-saharyjską lub nigero-saharyjską. Hipoteza ta nie jest jednak ogólnie akceptowana.

Ważniejsze języki grupy nigero-kongijskiej

Poniżej podano uproszczoną klasyfikację języków nigero-kongijskich w zmodyfikowanej wersji Josepha Greenberga. Niektórzy językoznawcy nie zgadzają się z poniższym podziałem, proponując wydzielenie grupy atlantycko-kongijskiej i własny podział w jej obrębie – przedstawiono go w haśle języki atlantycko-kongijskie.

Języki nigero-kongijskie

ful
wolof
serer
biafada
temne
kissi
limba
bambara
soninke
malinke
mandinka
diula
wai
susu
kpelle
mende
gurma
gurunsi
senufo
lobi
dogon
kasena
tamprusi
sisala
mossi
dagbani
mamprule
twi
ga
ewe
joruba
ibo
grebo
baule
igala
nupe
bini
idoma
idżo

(ze względu na obszerność tej grupy przedstawiono ją w osobnym artykule)

sango
koalib
kanderma
tegali
radzad
talodi
lafofa
tumtum
keiga
katla
tima

Przypisy

  1. Niger-Congo, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2018-01-11] (ang.).

Bibliografia