Józef Kubis (duchowny)
| Prałat Jego Świątobliwości | |
 Ks. prałat Józef Kubis na zdjęciu opublikowanym w 1935 roku | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
15 lipca 1867 |
| Data i miejsce śmierci |
1 listopada 1942 |
| Miejsce pochówku | |
| Proboszcz parafii św. Józefa w Katowicach-Załężu | |
| Okres sprawowania |
1900–1942 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
23 czerwca 1891 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Józef Kubis (ur. 15 lipca 1867 w Kujakowicach Dolnych, zm. 1 listopada 1942 w Głuchołazach) – duchowny rzymskokatolicki pochodzenia niemieckiego, proboszcz parafii św. Józefa w Katowicach-Załężu, oficjał trybunału katowickiego, kanonik, prałat.
Życiorys
Urodził się 15 lipca 1867 roku w Kujakowicach Dolnych. W 1887 roku podjął studia teologiczne. 23 czerwca 1891 roku przyjął święcenia kapłańskie z rąk bpa wrocławskiego Georga von Koppa, po czym rozpoczął posługę duszpasterską jako wikariusz najpierw w parafii św. Marii Magdaleny w Chorzowie Starym (w latach 1891–1895), a następnie w Opolu (lata 1895–1900)[1]. W trakcie posługi w parafii starochorzowskiej 28 listopada 1892 roku założył Towarzystwo św. Alojzego w Dębie, do którego w tym czasie przynależała parafia[2].
W 1900 roku został proboszczem załęskiej parafii św. Józefa[1]. 8 listopada został poświęcony nowo wybudowany kościół pw. św. Józefa, a podczas tej uroczystości został on wprowadzony w nowy urząd. Odprawił uroczystą sumę z asystą, po której wygłosił kazania najpierw w języku polskim, a następnie po niemiecku[3].
15 czerwca 1916 roku został nominowany dziekanem dekanatu mysłowickiego, do którego należała wówczas parafia w Załężu[1]. Obowiązki te objął z rąk ks. prałata Wiktora Schmidta[4]. Pełnił tę funkcję do 1923 roku. Po utworzeniu wówczas dekanatu katowickiego został jego pierwszym dziekanem[5]. 8 maja 1920 roku został kuratorem konwiktu biskupiego w Bytomiu[6].
Zarówno w czasie I wojny światowej, jak i zaraz po niej, zwłaszcza w okresie plebiscytu na Górnym Śląsku, brał udział w wielu konferencjach o charakterze diecezjalnym. Z racji swojego niemieckiego pochodzenia optował za pozostawaniem regionu w graniach Niemiec, lecz była to jedynie deklaracja polityczna, ponieważ jako kapłan stał na stanowisku, że w działalności duszpasterskiej jednakowo trzeba traktować zarówno niemieckich, jak i polskich parafian[7], będąc pod tym kątem cenionym przez obydwie grupy[8]. W 1922 roku część Górnego Śląska wraz z Załężem została przyłączona do Polski. 31 maja tego samego roku na probostwie załęskim zorganizował zebranie niemiecko identyfikujących się duchownych celem omówienia bieżącej sytuacji politycznej i kościelnej oraz zaplanowania dalszych działań[9].
W latach 1922–1925 był członkiem Rady Konsultorów Administracji Apostolskiej Górnego Śląska[1].
1 lutego 1923 został oficjałem I Trybunału Katowickiego, mianowany na to stanowisko przez ówczesnego administratora apostolskiego ks. Augusta Hlonda. Pełnił tę funkcję do 25 lutego 1927 roku[10] – zastąpił go ks. Wilhelm Kasperlik[11]. Po powołaniu diecezji katowickiej został członkiem kapituły katedralnej[1] jako jedyny kanonik niemieckiego pochodzenia[12]. W diecezji katowickiej był m.in. komisarzem biskupim północnego komisariatu i komisji technicznej budowy katedry pw. Chrystusa Króla[5]. Był także członkiem zarządu powołanego w 1927 roku Zjednoczenia Kapłanów „Unitas” Diecezji Katowickiej[13].
W 1931 roku mianowany został prałatem domowym Jego Świątobliwości[1]. Godności tej dostąpił w uznaniu zasług, jakie miał dla Kościoła, parafii i diecezji, pełniąc w niej różne ważne funkcje[14].
4 października 1931 roku poświęcił kościół pw. Opatrzności Bożej w Katowicach-Zawodziu[15]. Po śmierci ks. Jana Główczewskiego w latach 1934–1935 pełnił funkcję tymczasowego administratora parafii śś. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach-Dębie[16]. Dla mieszkańców Załęskiej Hałdy w 1936 roku w pomieszczeniu wynajętego przez niego miejscowej restauracji Günthera powstała kaplica, przy której w 1942 roku ustanowiono parafię śś. Cyryla i Metodego[17]. 7 sierpnia 1938 roku odprawił pierwszą, uroczystą mszę św. w kościele pw. Przemienienia Pańskiego, który został wcześniej przejęty od katowickiej gminy starokatolickiej[18]. 12 listopada 1939 roku dokonał poświęcenia józefowieckiego kościoła pw. św. Józefa Robotnika. Pierwotnie miał to zrobić ks. bp Stanisław Adamski, lecz wybuch II wojny światowej to uniemożliwił[19].
13 kwietnia 1942 roku skierował do kurii katowickiej prośbę, by wikariusz ks. Łukasz Globisz został jego zastępcą – wikariuszem substytutem[20]. Jeszcze w tym samym roku udał się na leczenie do uzdrowiska w Głuchołazach, gdzie zmarł 1 listopada 1942 roku[1]. Ceremonia pogrzebowa odbyła się 5 listopada, a uczestniczyło w niej 106 kapłanów, w tym m.in. biskup-sufragan wrocławski Joseph Ferche, a wikariusz generalny ks. Franciszek Woźnica w mowie pożegnalnej głosił: „Jaki prałat i kanonik ks. Kubis wywierał potężny wpływ na wszelkie ważniejsze decyzje powzięta w młodej diecezji katowickiej”[21]. Pochowany został na załęskim cmentarzu parafialnym przy ulicy P. Pośpiecha[22].
Życie prywatne
Był z pochodzenia Niemcem[12][8]. Jego dwaj bracia Roman i Edmund także zostali duchownymi – młodszy Roman przyjął święcenia kapłańskie 2 lipca 1901 roku, a Edmund 2 lipca 1906 roku[23].
Odznaczenia
Upamiętnienie
- Tablica pamiątkowa w kruchcie kościoła pw. św. Józefa w Katowicach, umieszczona w 1965 roku[25].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Prandzioch-Goretzki 2021 ↓, s. 22.
- ↑ E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku: Alojzjanie - Dąb. silesia.edu.pl. [dostęp 2024-10-27]. (pol.).
- ↑ Prandzioch-Goretzki 2021 ↓, s. 10-11.
- ↑ Pierończyk 2019 ↓, s. 51.
- ↑ a b c d E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku: Kubis Józef. silesia.edu.pl. [dostęp 2024-10-27]. (pol.).
- ↑ Parafia Św. Józefa w Katowicach Załężu: Poprzedni proboszczowie. parafiazaleze.pl. [dostęp 2024-10-27]. (pol.).
- ↑ Pierończyk 2019 ↓, s. 52.
- ↑ a b Pierończyk 2019 ↓, s. 46.
- ↑ Prandzioch-Goretzki 2021 ↓, s. 29.
- ↑ Górka i Typańska 1995 ↓, s. 317.
- ↑ Pierończyk 2019 ↓, s. 57.
- ↑ a b E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku: Kapituła Katedralna w Katowicach. silesia.edu.pl. [dostęp 2024-10-27]. (pol.).
- ↑ E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku: Zjednoczenie Kapłanów „Unitas” Diecezji Katowickiej. silesia.edu.pl. [dostęp 2024-10-27]. (pol.).
- ↑ Pierończyk 2019 ↓, s. 59.
- ↑ E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku: Parafia Opatrzności Bożej w Zawodziu. silesia.edu.pl. [dostęp 2024-10-27]. (pol.).
- ↑ Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 57.
- ↑ Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 183.
- ↑ Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 210.
- ↑ Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 115.
- ↑ Prandzioch-Goretzki 2021 ↓, s. 30.
- ↑ Prandzioch-Goretzki 2021 ↓, s. 31.
- ↑ Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 64.
- ↑ Prandzioch-Goretzki 2021 ↓, s. 28.
- ↑ a b Pierończyk 2019 ↓, s. 64.
- ↑ Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 67.
Bibliografia
- Marek Górka, Honorata Typańska, Sąd biskupi (metropolitalny) w Katowicach 1923–1994, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” (27/28), Katowice: Księgarnia św. Jacka, 1995, s. 317-323 (pol.).
- Grzegorz Grzegorek, Piotr Tabaczyński, Parafie i kościoły Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka”, 2014, ISBN 978-83-63780-06-7 (pol.).
- Ginter Pierończyk, Plecionka, Kotórz Mały: Silesia Progress, 2019, ISBN 978-83-65558-24-4 (pol.).
- Bernadeta Prandzioch-Goretzki, 125-lecie parafii św. Józefa w Katowicach-Załężu 1896–2021, Katowice: Rzymskokatolicka parafia św. Józefa w Katowicach-Załężu, 2021 (pol.).