Józef Kiszkurno

Józef Kiszkurno podczas Mistrzostw Świata w Strzelaniu do Rzutków 1936
Data i miejsce urodzenia	1 lutego 1895 obwód miński
Data i miejsce śmierci	8 lutego 1981 Iwno
Wzrost	172 cm
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Polska Mistrzostwa świata złoto Lwów 1931 trap, ind. złoto Berlin 1936 trap ind. złoto Luhačovice 1938 trap, druż. brąz Lwów 1931 trap, druż. brąz Luhačovice 1938 trap, ind.
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Kiszkurno (ur. 1 lutego 1895 w Nowowardowszczyźnie lub Nowowandowszczyźnie^[1] k. Mińska Litewskiego, zm. 8 lutego 1981 w Iwnie) – polski agronom, strzelec sportowy, specjalista w strzelaniu do rzutków (trap).

Był 19-krotnym mistrzem Polski (w latach 1928–1953), a także trzykrotnym mistrzem świata (1931 Lwów, 1936 Berlin oraz 1938 Luhačovice) oraz mistrzem Europy (1931 Lwów).

Syn Adama i Marii z domu Sycz, urodził się jako jedno z sześciorga dzieci. W młodym wieku zainteresował się łowiectwem – w wieku 9 lat upolował samodzielnie pierwsze zwierzę, a w wieku 10 lat otrzymał własny karabin Berdan, jako nastolatek brał również udział w polowaniach na wilki^[2].

Ukończył gimnazjum w Mińsku, w tym samym mieście uzyskał również wykształcenie agronomiczne^[2]. Według innych źródeł ukończył Technikum Agrarne w Kaliszu^[3]. W 1920 roku wraz z rodziną i przyjaciółmi opuścił Białoruś i przeniósł się do Polski, zamieszkał w Brudzewie, gdzie podjął pracę jako administrator w majątku Wacława Kurnatowskiego, a jego brat – Antoni, został administratorem tamtejszej parafii św. Mikołaja^[2]. Po śmierci Kurnatowskiego i odziedziczeniu majątku przez jego córkę – Cecylię, Kiszkurno został plenipotentem i praktycznie wyłącznym zarządcą brudzewskiego majątku. W Brudzewie rozwinął hodowlę krów holenderskich oraz świń, uporządkował również dworskie stawy i zarybił je karpiami^[4]. Zajmował także stanowisko administratora majątku Witolda Kępińskiego w Kolnicy. Dzięki Kępińskiemu zainteresował się trapem i strzelectwem sportowym^[4].

Za namową mistrza strzeleckiego Stanisława Rosenwertha w 1927 roku Kiszkurno wziął udział w odbywających się w Warszawie zawodach strzeleckich, zajmując czwarte miejsce. W 1928 roku został zawodnikiem klubu Legia Warszawa, który reprezentował do wybuchu II wojny światowej. W 1928 lub 1929 roku po raz pierwszy zdobył tytuł mistrza Polski^[5]. W 1931 roku został członkiem reprezentacji Polski na organizowane we Lwowie mistrzostwa świata w strzelectwie, podczas których zdobył indywidualnie złoty medal oraz tytuł mistrza świata i mistrza Europy, uzyskał także drużynowy medal brązowy (wraz z Tadeuszem Barańskim, Konstantym Łyskowskim oraz Baranowskim)^[5].

W 1931 roku wraz z rodziną opuścił Brudzew i przeniósł się do Warszawy, gdzie został zatrudniony jako kierownik w Zakładach Amunicyjnych „Pocisk”^[6].

W 1934 roku otrzymał nagrodę Złotego Głuszca^[6]. Podczas mistrzostw świata w 1936 roku ponownie uzyskał tytuł mistrzowski^[7]. Według anegdoty, Adolf Hitler miał odmówić wręczenia nagrody Polakowi, Kiszkurno otrzymał jednak złotą paterę z jego dedykacją oraz złotą odznakę Niemieckiego Związku Strzeleckiego^[8]. Na mistrzostwach świata w 1938 roku uzyskał drużynowo tytuł mistrzowski oraz indywidualnie III miejsce^[6].

Po wybuchu kampanii wrześniowej opuścił Warszawę i zamieszkał w Białej Rawskiej^[9], gdzie podjął pracę jako agronom. W 1940 roku zaproponowano mu podpisanie volkslisty oraz udział w zawodach strzeleckich, odmówił, zaczął się ukrywać i wstąpił do Armii Krajowej. Uczestniczył m.in. w tajnych spotkaniach w Trębaczewie, na których koordynowano dostawy żywności do Warszawy, jeszcze przed wybuchem powstania warszawskiego. Dwukrotnie został aresztowany, wypuszczano go jednak dzięki temu, że w jego posiadaniu znajdowała się złota patera z dedykacją Hitlera, którą otrzymał w 1936 roku^[10].

W styczniu 1945 roku Kiszkurno został administratorem ośmiu majątków ziemskich na terenie powiatu rawskiego i skierniewickiego. Po jakimś czasie został administratorem w Kutnie, ostatecznie osiadł w Kamienicy, gdzie zajmował się myślistwem i hodowlą psów^[11], kontynuował również karierę sportową jako zawodnik klubu Ogniwo Łódź (1949–1950), OWKS Bydgoszcz (1950), Kolejarz Bydgoszcz (1952–1953) oraz Legia Warszawa (1953–1955). Po raz pierwszy w zawodach wystąpił w 1947 roku, wygrywając konkurencję strzelania do rzutków z podejścia, zajął również drugie miejsce w międzynarodowych zawodach w Czechosłowacji. W 1952 roku brał udział w Letnich Igrzyskach Olimpijskich, zdobywając 9. miejsce^[12].

Po zakończeniu kariery sportowej stał się animatorem i trenerem strzelectwa sportowego, jednym z jego wychowanków był jego własny syn^[12].

Jego żoną była Józefa z d. Janowska^[2], która zginęła w latach 70. XX wieku w wyniku potrącenia przez samochód^[13]. Miał dwóch synów – Zygmunta (1921–2012), lekarza i strzelca sportowego^[2] oraz Zbigniewa, dyrektora Państwowej Stadniny Koni w Iwnie^[13].

Otrzymał m.in.^[12]:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi (11 marca 1932)^[14]
• Złoty Medal Zasługi Łowieckiej^[15]

W maju 1932 roku dzisiejszej ulicy Kolskiej w Brudzewie nadano imię mistrza świata Józefa Kiszkurno^[7].

W 2022 roku został patronem hali sportowej w Brudzewie^[16].

• MariuszM. Kaszyński MariuszM., Józef Kiszkurno – mistrz świata z powiatu kolskiego, „Rocznik Kolski”, 15, Koło: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Kole, 2022, ISSN 1898-1607 .

• Polski Komitet Olimpijski: Józef Kiszkurno – sylwetka w portalu www.olimpijski.pl. www.olimpijski.pl. [dostęp 2014-12-21]. (pol.).