Iwan Maksymowycz
 pułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
         
| |
Iwan Pawłowycz Maksymowycz[a], ukr. Іван Павлович Максимович, niem. Johann Maxymowicz (ur. 1864 w Serecie, zm. 4 maja 1931 w Czerniowcach) – ukraiński pułkownik.
Życiorys
Był narodowości ukraińskiej[1][2][b]. Wstąpił do służby w C. K. Armii. Początkowo był żołnierzem 89 pułku piechoty. W korpusie piechoty został mianowany kadetem z dniem 1 września 1883[3], następnie awansowany na stopień podporucznika z dniem 1 maja 1887[4], porucznika z dniem 1 listopada 1890[5], kapitana 2 klasy z dniem 1 listopada 1898[6], kapitana 1 klasy z dniem 1 listopada 1898[7], majora z dniem 1 listopada 1910[8]. Od około 1883 przez wiele lat służył w 80 pułku piechoty we Lwowie[3][9][10], w tym jako kadet około 1886-1887 był zastępcą oficera[11], potem służył jako oficer[12][13], około 1889/1890 był adiutantem batalionu[14], a potem pozostawał w jednostce przez kolejne lata do około 1911[15][16][17][18][19][20][21][22][23].
Następnie został przeniesiony do 41 Bukowińskiego pułku piechoty w Czerniowcach, gdzie od około 1911 był komendantem 1 batalionu[24][25], od około 1912 komendantem kadry batalionu zapasowego[26], od około 1913/1914 ponownie komendantem 1 batalionu[27]. Awansowany na podpułkownika piechoty z dniem 1 maja 1914[28]. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 nadal pozostawał oficerem 41 pułku[29][30]. Awansowany na stopień pułkownika piechoty z dniem 1 maja 1916 i z 13 lokatą[31]. W maju 1916 został przeniesiony z 41 p.p. do 57 pułku piechoty, w którym pozostawał do 1917[32][33]. W listopadzie 1917 został przeniesiony w stan spoczynku[34].
U kresu wojny pełnił funkcję komendanta austriackiej załogi wojskowej, stacjonującej w Sanoku[1][2][35]. W tym czasie w miejscowych koszarach (przed wojną zajmowanych przez 45 pułk piechoty) stacjonował 54 pułk piechoty[36][2][35]. W tym czasie przyjaźnie nastawieni wobec sprawy polskiej czescy wojskowi z pułku utworzyli rewolucyjny Komitet Żołnierski (na czele którego stanął por. Viktor Nopp-Rudolf, który był patriotycznie usposobiony i szczególnie oddany dla sprawy polskiej)[37][38][39]. Zamiarem Komitetu było wypowiedzenie posłuszeństwa komendzie pułku oraz powrót do Czech[39]. W dniu 1 listopada 1918 do koszar udała się skierowana rankiem tego dnia przez sanocką Radę Miejską delegacja z żądaniem wobec płk. Maksymowicza rozbrojenia załogi wojskowej i oddania władzy Polakom[40][36][41][35]. W składzie delegacji byli: burmistrz Sanoka dr Paweł Biedka, były burmistrz Feliks Giela, adwokaci dr Wojciech Ślączka, dr Adolf Bendel i dr Jonasz Spiegel, działacze sokoli Adam Pytel i Marian Szajna, Michał Słuszkiewicz, lekarz dr Karol Zaleski, H. Sobol, Tomasz Rozum, Michał Guzik oraz wojskowi kpt. Antoni Kurka, kpt. Franciszek Stok, kpt. Eugeniusz Hoffman, nadpor. Viktor Nopp-Rudolf (czeski oficer 54 pułku[c])[40][36][41][35]. Pułkownik Maksymowycz wyraził opór, jednak mimo tego ostatecznie uległ (także wskutek presji czeskich żołnierzy pojawiających się w gabinecie komendanta) i Polacy kontynuowali przejmowani władzę w mieście i powiecie[40][2][36][35]. Podczas spotkania presję na pułkownika wywarli także czescy żołnierze 54 pułku, którzy stanęli po stronie polskiej[36]. W tym samym dniu Maksymowycz został, początkowo odprowadzony do swojej kwatery przez dwóch żołnierzy czeskich i dwóch polskich z POW), a potem w asyście dwóch oficerów wywieziony do Krakowa[2][42]. Według ówczesnej relacji prasowej płk Maksymowicz miał planowo 1 listopada 1918 oddać załogę wojskową w ręce ukraińskie[43].
Potem był pułkownikiem Ukraińskiej Armii Halickiej. W drugiej połowie 1919 został inspektorem w UAH. W kwietniu 1920 został internowany przez siły polskie, po czym przydzielony do brygady rezerwowej 5 Chersońskiej Dywizji Strzelców. W sierpniu 1920 porzucił podległość w Armii Czynnej Ukraińskiej Republiki Ludowej, przeszedł na zachodnią stronę Karpat i był internowany w Libercu. Był inicjatorem i przewodniczącym Amerykańskiego Komitetu Pomocy Czerwonego Krzyża.
Zamieszkiwał w Czerniowcach, gdzie zmarł 4 maja 1931.
Odznaczenia
- Order Korony Żelaznej 3 klasy z dekoracją wojenną (1915)[30][44]
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną (1916)[33][45]
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy (przed 1909)[22][30][46]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej (przed 1904)[18]
- Odznaka za Służbę Wojskową 3 klasy (przed 1908)[20]
- Odznaka za Służbę Wojskową 2 klasy (przed 1917)[33]
- Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii (przed 1900)[16]
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy (przed 1909)[21]
- Medal Pamiątkowy Bośniacko-Hercegowiński (przed 1910)[22]
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 (przed 1914)[27]
Uwagi
- ↑ W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Johann Maxymowicz”. W polskim piśmiennictwie, odnoszącym się do wydarzeń w Sanoku u kresu I wojny światowej w 1918, jest określany konsekwentnie jako „pułkownik Maksymowicz”.
- ↑ We wspomnieniach Romana Ślączki określony jako „austriacki Niemiec ukraińskiego pochodzenia”, zob. Ślączka. Pamiętniki ↓, s. 157
- ↑ W późniejszym polskim piśmiennictwie niekiedy wymieniany jako por. „Napp”
Przypisy
- ↑ a b Zielecki ↓, s. 496.
- ↑ a b c d e Pytel ↓, s. 9.
- ↑ a b Kais. Königl. Militär-Schematismus 1884. Wiedeń: 1883, s. 427.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1888. Wiedeń: 1887, s. 253.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1891. Wiedeń: 1891, s. 239.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 235.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1902. Wiedeń: 1901, s. 244.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1911. Wiedeń: 1910, s. 261.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1885. Wiedeń: 1884, s. 429.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1886. Wiedeń: 1885, s. 429.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1887. Wiedeń: 1886, s. 431.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1888. Wiedeń: 1887, s. 429.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1889. Wiedeń: 1888, s. 433.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1890. Wiedeń: 1889, s. 451.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1891. Wiedeń: 1891, s. 464.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1892. Wiedeń: 1892, s. 468.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1893. Wiedeń: 1893, s. 478.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1894. Wiedeń: 1894, s. 488.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1895. Wiedeń: 1895, s. 464.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1896. Wiedeń: 1895, s. 482.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1897. Wiedeń: 1896, s. 524.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1898. Wiedeń: 1897, s. 526.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 528. - ↑ a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 546.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1901. Wiedeń: 1900, s. 554.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1902. Wiedeń: 1901, s. 560.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1903. Wiedeń: 1902, s. 556. - ↑ a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1904. Wiedeń: 1903, s. 560.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1905. Wiedeń: 1904, s. 568.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1906. Wiedeń: 1905, s. 576.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1907. Wiedeń: 1906, s. 584. - ↑ a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1908. Wiedeń: 1907, s. 592.
- ↑ a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1909. Wiedeń: 1909, s. 592.
- ↑ a b c Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1910. Wiedeń: 1909, s. 616.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1911. Wiedeń: 1910, s. 622.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1912. Wiedeń: 1911, s. 548.
- ↑ Tagepost. Militärisches. „Bukowinaer Post”. Nr 2924, s. 3, 19 listopada 1912. (niem.).
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1913. Wiedeń: 1912, s. 582.
- ↑ a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1914. Wiedeń: 1914, s. 460.
- ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 53.
- ↑ Die Einundvierziger für ihre gefallenen Kameraden. „Czernowitzer Tagblatt”. Nr 3661, s. 3, 30 października 1915. (niem.).
- ↑ a b c Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 346.
- ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 28.
- ↑ Auszug aus dem Verordnungsblatte Nr. 88 für das k. u. k. Heer vom 8. Mai 1916. „Fremden-Blatt”. Nr 555, s. 4, 8 maja 1916. (niem.).
- ↑ a b c Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 501.
- ↑ Auszug aus dem Verordnungsblatte Nr. 217 für das k. u. k. Heer vom 3. Juni 1916. „Fremden-Blatt”. Nr 1113, s. 6, 17 listopada 1917. (niem.).
- ↑ a b c d e Zając ↓, s. 16.
- ↑ a b c d e Sołtys ↓, s. 505.
- ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 630.
- ↑ Juliusz Zaleski. Z dziejów III Baonu strzelców sanockich (garść wspomnień w rocznicę). „Ziemia Sanocka”. Nr 30, s. 2, 7 grudnia 1919.
- ↑ a b Ślączka. Pamiętniki ↓, s. 157.
- ↑ a b c Juliusz Zaleski. Z dziejów III Baonu strzelców sanockich (garść wspomnień w rocznicę). „Ziemia Sanocka”. Nr 30, s. 1, 7 grudnia 1919.
- ↑ a b Pytel ↓, s. 8-9.
- ↑ Ślączka. Pamiętniki ↓, s. 158.
- ↑ W obronie polskiej Galicyi. „Nowości Illustrowane”. Nr 47, s. 3-4, 30 listopada 1918.
- ↑ Tu podano drugą klasę orderu. Tagepost. Militärisches. „Fremden-Blatt”. Nr 150, s. 9, 1 czerwca 1915. (niem.).
- ↑ Auszug aus dem Verordnungsblatte Nr. 103 für das k. u. k. Heer vom 3. Juni 1916. „Fremden-Blatt”. Nr 581, s. 4, 4 czerwca 1916. (niem.).
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1912. Wiedeń: 1911, s. 84.
Bibliografia
- Roman Ślączka: Pamiętniki Romana Ślączki. s. 156-161.
- Alojzy Zielecki: W epoce autonomii galicyjskiej. Miasto w latach Wielkiej Wojny 1914–1918. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 481-498. ISBN 83-86077-57-3.
- Wojciech Sołtys: Między wojnami światowymi 1918-1939. Życie gospodarcze, społeczne i polityczne. Pierwsze miesiące wolności. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 501-509. ISBN 83-86077-57-3.
- Edward Zając: Jak Sanok wybił się na niepodległość. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1995, s. 1-43. ISBN 83-901466-3-0.
- Adam Pytel: Szanowni druhowie!. W: Sprawozdanie Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku za lata 1914., 1915., 1916., 1917., 1918. i 1919. Sanok: 1920, s. 3-11.
- Максимович Іван Павлович. W: Wołodymyr Staryk: Західно-Українська Народна Республіка 1918—1923. Енциклопедія: До 100-річчя утворення Західно-Української Народної Республіки. T. 2. Iwano-Frankiwsk: 2019, s. 502-503.